Henry Purcell : "The Cold Song"

[Φαροφύλακας]

Στο αποψινό "Πέταγμα του Πέντραχ" ακούγεται, μεταξύ άλλων, το τραγούδι "The Cold Song", εδώ τραγουδισμένο από τον Κλάους Νόμη. Το τραγούδι γράφτηκε από τον Χένρη Πέρσελ στα τέλη του 17ου αι. και ανήκει στο έργο "Βασιλιάς Αρθούρος".

Ο Κλάους Νόμη ήταν ένας πολύ ιδιαίτερος καλλιτέχνης που όσοι ζήσαμε την απίστευτη ποπ τού '80 τον θυμόμαστε περισσότερο για το καταπληκτικό "Total Eclipse". Ο Κλάους Νόμη γνώρισε μεγάλη απήχηση εκεί στις αρχές του '80 που ακολουθήθηκε από έναν γρήγορο και πρόωρο θάνατο από έιτζ το 1983. Υπήρξε από τα πρώτα θύματα του έιτζ αφού το έιτζ πρωτοδιαγνώστηκε το 1981 ξαφνιάζοντας την ανθρωπότητα.

Στον πρώτο δίσκο που κυκλοφόρησε ο Κλάους Νόμη το 1981, λοιπόν, συμπεριλαμβάνεται αυτό το μακάβριο τραγούδι στο οποίο δίνω εδώ μια απόδοση.

What Power art thou who from below Hast made me rise unwillingly and slow From beds of everlasting snow	Ποια δύναμη είσαι εσύ που με ξεσήκωσες Κάτω από το χώμα, αργά κι απρόθυμα Από την κλίνη του αιώνιου χιονιού
See'st thou not how stiff and wondrous old Far unfit to bear the bitter cold	Δεν βλέπεις πόσο άκαμπτος κι απέραντα γέρος Αδυνατώ την ψύχρα την πικρή αυτή ν’ αντέξω
I can scarcely move or draw my breath Let me freeze again Let me freeze again to death	Με δυσκολία κινούμαι κι ανασαίνω Άφησέ με να παγώσω ξανά Άφησέ με να παγώσω ξανά μέσα στον θάνατο

μετάφραση: Φαροφύλακας © 2012

 

[Γλωσσολάγνος]

Από τις πιο διάσημες άριες όπερας της εποχής Μπαρόκ, με έντονα παραστατικό ύφος, εφόσον προσπαθεί να δώσει με μουσικά μέσα την εντύπωση του κρύου. Δεν θα το έλεγα ακριβώς μακάβριο, αλλά ατμοσφαιρικό: άλλωστε δεν μιλάει κάποιος θνητός, αλλά το Πνεύμα του Κρύου, το οποίο τραγουδάει με συνεχείς παύσεις ακριβώς για ν' αποδοθεί το τρεμούλιασμά του (όπως δηλαδή μιλάει κάποιος που τρέμει από το κρύο).

Ωραία και διαχρονική η διασκευή του Νόμι, αλλά δεν θα μπορούσα να μην παραπέμψω και σε μία πιο αυθεντικιστική προσέγγιση της παρτιτούρας, όπως αυτή με τον κοντρατενόρο Αντρέας Σολ. Στη διασκευή του Νόμι λείπει ένα πολύ εκφραστικό στοιχείο: το τρεμούλιασμα των εγχόρδων, δηλαδή ένα βασικό μέσο με το οποίο ο Πέρσελ προσπαθεί να εκφράσει μουσικά το κρύο.

 

[Ρεγινόρα]

Α, Λάγνε ήταν πολύ ουσιαστική η ανάρτησή σου. Γιατί και σε μένα με μια πρώτη ανάγνωση μακάβριο μου φάνηκε. Αλλά αν είναι το Πνεύμα του Κρύου αυτό που μιλάει, αλλάζει λιγάκι η πρόσληψη των συναισθημάτων που δημιουργεί η άρια, καθώς και το νόημα των στίχων. Αν την ξανακούσω, νομίζω θα μου φανεί διαφορετική, θα την δω με άλλο μάτι.

 

[Γλωσσολάγνος]

Το εφέ με τις τρεμάμενες νότες το χρησιμοποιεί και ο Βιβάλντι, μία γενιά μετά τον Πέρσελ, φυσικά σ' ένα κομμάτι που επίσης προσπαθεί ν' αποδώσει μουσικά το κρύο: μιλάω για το κοντσέρτο για βιολί με τίτλο «Ο χειμώνας», από την τετραλογία Οι τέσσερις εποχές: εδώ με τον Τζουλιάνο Καρμινιόλα. Αναφέρομαι ιδιαιτέρως στο τμήμα από την αρχή μέχρι το 0:33.

 

[Φένια]

Λάγνε, απολαμβάνω απίστευτα τις μουσικές παρατηρήσεις σου. Εχω ακούσει άπειρες φορές τις "4 Εποχές", αλλά το περί τρεμουλιάσματος δεν το ήξερα, ούτε το είχα προσέξει. Μας βελτιώνεις!

 

[Γλωσσολάγνος]

Εχω ακούσει άπειρες φορές τις "4 Εποχές", αλλά το περί τρεμουλιάσματος δεν το ήξερα, ούτε το είχα προσέξει.

Δεν αποκλείεται να μην το κάνουν καν στις ερμηνείες που έχεις ακούσει, διότι το ίδιο είχα πάθει κι εγώ πρωτογνωρίζοντας το έργο. Οι παλιότεροι μαέστροι (πριν τη δεκαετία του '80) δεν ήταν και πολύ ενημερωμένοι στο πώς παίζεται η μουσική μπαρόκ, με αποτέλεσμα να ερμηνεύουν την παρτιτούρα εντελώς στεγνά και πεζά. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η εκτέλεση των Τεσσάρων εποχών με τον Κάραγιαν, εκτέλεση που θεωρώ ότι σήμερα πλέον έχει κυρίως ιστορική αξία («πώς έπαιζαν Βιβάλντι πριν ο κόσμος μάθει πώς παιζόταν ο Βιβάλντι»), εφόσον υπάρχουν πάνω από διακόσιες εκτελέσεις αυτού του έργου.

Σ' ευχαριστώ και για τα καλά σου λόγια.

 

[Πιούζυ]

What Power art thou who from below Hast made me rise unwillingly and slow From beds of everlasting snow
See'st thou not how stiff and wondrous old Far unfit to bear the bitter cold
I can scarcely move or draw my breath Let me freeze again Let me freeze again to death

Από τις πιο διάσημες άριες όπερας της εποχής Μπαρόκ, με έντονα παραστατικό ύφος, εφόσον προσπαθεί να δώσει με μουσικά μέσα την εντύπωση του κρύου. Δεν θα το έλεγα ακριβώς μακάβριο, αλλά ατμοσφαιρικό: άλλωστε δεν μιλάει κάποιος θνητός, αλλά το Πνεύμα του Κρύου, το οποίο τραγουδάει με συνεχείς παύσεις ακριβώς για ν' αποδοθεί το τρεμούλιασμά του (όπως δηλαδή μιλάει κάποιος που τρέμει από το κρύο).

Καταπληκτικο.