Ήθελα καιρό να διαβάσω την γνωστή ιστορία αγάπης του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Σημειωτέον δεν έχω διαβάσει κανένα έργο του και θα ήθελα να αρχίσω απο αυτό.
Πριν κάνω την εξόρμησή μου στα βιβλιοπωλεία έψαξα (όπως κάνω συχνά) στο φόρουμ της λέσχης (αλλά και γενικά σε όποιο site), για την καλύτερη μετάφραση του έργου. Για να είμαι ειλικρινής δεν πήρα κάποια ικανοποιητική απάντηση. Έτσι ξεκίνησα για το βιβλιοπωλείο σκεπτόμενος εκεί να ρίξω μια ματιά συγκρίνοντας και κρίνοντας.
Όσο αφορά τις μεταφράσεις έχω τρία κριτήρια.
1) Το όνομα του μεταφραστή το οποίο έχει προταθεί απο αρκετούς.
Σε περίπτωση που δεν έχω κατασταλάξει σε έναν μεταφραστή έχω τα εξής κριτήρια:
2)Αν είναι δυνατόν αντιπαραβάλλω την μετάφραση με το πρωτότυπο κείμενο και
3) έχοντας ή όχι μπροστά μου το πρωτότυπο κείμενο, συγκρίνω δύο ή και παραπάνω-δειγματοληπτικά επιλεγμένα- μεταφρασμένα κείμενα και όποιο κείμενο έχει "καλύτερα" ελληνικά, αυτό επιλέγω.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση έγινε το εξής. Στο φόρουμ εδώ όπως είπα και πριν δεν έλαβα μια σαφή απάντηση (όπως πχ τον Άρη Αλεξάνδρου για τον Ντοστογιέφσκη). Το όνομα που αμυδρά "κράτησα" ήταν αυτό του Βασίλη Ρώτα.
Η σύγκριση έγινε μεταξύ των τεσσάρων μεταφραστών:
α) Αθανάσιου Τσακνάκη (βιβλίο..ΒΑΡΔΙΑ)
β) Βασίλη Ρώτα (Επικαιρότητα)
γ) Κλεάνδρου Καρθαίου (Πατάκης)
δ) Διονυσίου Καψάλη (Πατάκης)
Παρακάτω θα παραθέσω δύο αγγλικά αποσπάσματα απο το πρωτότυπο και θα ακολουθήσουν οι μεταφράσεις των μεταφραστών. Θα κάνω ένα μικρό σχόλιο δικό μου (στα μέτρα που μπόρεσα φυσικά να αντιληφθώ) και φυσικά μπορείτε ελεύθερα να κάνετε τα δικά σας σχόλια. Πάμε λοιπόν:
“The which if you with patient ears attend,
What here shall miss, our toil shall strive to mend.” (πρόλογος)
Το παρόν χωρίο μεταφράστηκε ως εξής:
"Άν θέλετε με υπομονή να μας ακούσετε,
θα προσπαθήσουμε με τέχνη να διορθώσουμε
το καθετί που απ΄την παράστασή μας λείπει." (Τσακνάκης)
"που, αν μας χαρίστε τώρα αφτιά με υπομονή,
κάθε έλλειψή μας τρόπο διόρθωσης θα βρει". (Ρώτας)
"Κι αν θέλετε με υπομονή ν΄ακούστε, θα πασκίσει
η τέχνη μας ό,τι είν΄εδώ φτωχό να το πλουτίσει." (Καρθαίος)
"Υπομονή, ν΄ακούσετε, κι εμείς με λίγη
προσπάθεια το φτιάχνουμε ό,τι ξεφύγει." (Καψάλης)
Προσωπικά ο Τσακνάκης μου φαίνεται πιο κατανοητός. Ο Καρθαίος αν και "ποιητικός" ο λόγος του, είναι λίγο πιο δύσκολος. Τέλος η μετάφραση του Ρώτα και του Καψάλη μου φαίνονται κάπως δύσκολες στην κατανόηση.
Το δεύτερο χωρίο είναι το εξής:
"we’ll not carry coals." (Πράξη 1)
Μεταφράστηκε ως εξής:
"δεν θα σηκώσουμε μύγα στο σπαθί μας" (Τσακνάκης)
"δεν θα μουντζουρωθούμε" (Ρώτας)
"δεν θα ανεχτούμε το παραμικρό" (Καρθαίος)
"δεν θα κάτσουμε στα αβγά μας" (Καψάλης)
Είναι φανερό νομίζω πως η φράση "we’ll not carry coals" αποτελεί ιδιωματισμό. Οπότε ψάχνοντας στο διαδίκτυο και ρωτώντας μια φίλη μου Καναδή (φυσική ομιλήτρια), έψαξα την σωστή ερμηνεία. Μπόρεσα και βρήκα τα εξής: "we can’t let them humiliate us" ή "we won't be insulted". Εγώ προσωπικά το εξέλαβα σχετικά με τους δικούς μας ιδιωματισμούς ως εξής: "δεν θα κάτσουμε να τις φάμε", "δεν θα σκύψουμε το κεφάλι" ή "δεν θα κάνουμε τις πάπιες".
Στις παραπάνω μεταφράσεις πίστεψα ότι ο Τσακνάκης και ο Καρθαίος δεν "πιάνουν" επακριβώς την ουσία αλλά επειδή όμως οι μεταφράσεις και των δύο ουσιαστικά έχουν το ίδιο νόημα, πίστεψα πως κάποια αντίστοιχη σημασία θα έχει το πρωτότυπο.
Ο Καψάλης φαίνεται πως δίνει μια καλή "βαρύτητα" στο νόημα ενώ ο Ρώτας απ΄ότι φαίνεται μεταφράζει κατα λέξη την φράση κάτι που όμως θεωρώ λάθος διότι μεταφράζοντας έναν ιδιωματισμό κατα λέξη, ο μη φυσικός ομιλητής δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί την "βαρύτητα" της φράσης αφού πρόκειται για ιδιωματισμό της συγκεκριμένης γλώσσας και εποχής.
Τέλος έκανα και μια σύγκριση μεταφράσεων ενός χωρίου μόνο απο τον Τσακνάκη και τον Καρθαίο. Το χωρίο είναι το εξής:
“For never was a story of more woe
Than this of Juliet and her Romeo”
Mεταφράστηκε ως εξής:
"Πιο θλιβερή ποτέ δεν άκουσα καμμία
απ΄των παιδιών αυτών εδώ την ιστορία" (Τσακνάκης)
"τι έτσι πικρή δε στάθη άλλη καμία
σαν των παιδιών την ιστορία" (Καρθαίος)
Νομίζω πως η απόδοση του Τσακνάκη είναι πιο απλή και κατανοητή.
Εν κατακλείδι διάλεξα να αγοράσω την μετάφραση του Τσακνάκη επειδή μου φάνηκε πιο "στρωτή" η απόδοσή του. Δεν θα ήθελα κάτι πιο "στριφνό" διότι επιθυμώ το κείμενο να διαβαστεί άνετα και εύκολα.
Όποιες δικές σας απόψεις και προτάσεις, παρακαλώ προτείνετε.
Πριν κάνω την εξόρμησή μου στα βιβλιοπωλεία έψαξα (όπως κάνω συχνά) στο φόρουμ της λέσχης (αλλά και γενικά σε όποιο site), για την καλύτερη μετάφραση του έργου. Για να είμαι ειλικρινής δεν πήρα κάποια ικανοποιητική απάντηση. Έτσι ξεκίνησα για το βιβλιοπωλείο σκεπτόμενος εκεί να ρίξω μια ματιά συγκρίνοντας και κρίνοντας.
Όσο αφορά τις μεταφράσεις έχω τρία κριτήρια.
1) Το όνομα του μεταφραστή το οποίο έχει προταθεί απο αρκετούς.
Σε περίπτωση που δεν έχω κατασταλάξει σε έναν μεταφραστή έχω τα εξής κριτήρια:
2)Αν είναι δυνατόν αντιπαραβάλλω την μετάφραση με το πρωτότυπο κείμενο και
3) έχοντας ή όχι μπροστά μου το πρωτότυπο κείμενο, συγκρίνω δύο ή και παραπάνω-δειγματοληπτικά επιλεγμένα- μεταφρασμένα κείμενα και όποιο κείμενο έχει "καλύτερα" ελληνικά, αυτό επιλέγω.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση έγινε το εξής. Στο φόρουμ εδώ όπως είπα και πριν δεν έλαβα μια σαφή απάντηση (όπως πχ τον Άρη Αλεξάνδρου για τον Ντοστογιέφσκη). Το όνομα που αμυδρά "κράτησα" ήταν αυτό του Βασίλη Ρώτα.
Η σύγκριση έγινε μεταξύ των τεσσάρων μεταφραστών:
α) Αθανάσιου Τσακνάκη (βιβλίο..ΒΑΡΔΙΑ)
β) Βασίλη Ρώτα (Επικαιρότητα)
γ) Κλεάνδρου Καρθαίου (Πατάκης)
δ) Διονυσίου Καψάλη (Πατάκης)
Παρακάτω θα παραθέσω δύο αγγλικά αποσπάσματα απο το πρωτότυπο και θα ακολουθήσουν οι μεταφράσεις των μεταφραστών. Θα κάνω ένα μικρό σχόλιο δικό μου (στα μέτρα που μπόρεσα φυσικά να αντιληφθώ) και φυσικά μπορείτε ελεύθερα να κάνετε τα δικά σας σχόλια. Πάμε λοιπόν:
“The which if you with patient ears attend,
What here shall miss, our toil shall strive to mend.” (πρόλογος)
Το παρόν χωρίο μεταφράστηκε ως εξής:
"Άν θέλετε με υπομονή να μας ακούσετε,
θα προσπαθήσουμε με τέχνη να διορθώσουμε
το καθετί που απ΄την παράστασή μας λείπει." (Τσακνάκης)
"που, αν μας χαρίστε τώρα αφτιά με υπομονή,
κάθε έλλειψή μας τρόπο διόρθωσης θα βρει". (Ρώτας)
"Κι αν θέλετε με υπομονή ν΄ακούστε, θα πασκίσει
η τέχνη μας ό,τι είν΄εδώ φτωχό να το πλουτίσει." (Καρθαίος)
"Υπομονή, ν΄ακούσετε, κι εμείς με λίγη
προσπάθεια το φτιάχνουμε ό,τι ξεφύγει." (Καψάλης)
Προσωπικά ο Τσακνάκης μου φαίνεται πιο κατανοητός. Ο Καρθαίος αν και "ποιητικός" ο λόγος του, είναι λίγο πιο δύσκολος. Τέλος η μετάφραση του Ρώτα και του Καψάλη μου φαίνονται κάπως δύσκολες στην κατανόηση.
Το δεύτερο χωρίο είναι το εξής:
"we’ll not carry coals." (Πράξη 1)
Μεταφράστηκε ως εξής:
"δεν θα σηκώσουμε μύγα στο σπαθί μας" (Τσακνάκης)
"δεν θα μουντζουρωθούμε" (Ρώτας)
"δεν θα ανεχτούμε το παραμικρό" (Καρθαίος)
"δεν θα κάτσουμε στα αβγά μας" (Καψάλης)
Είναι φανερό νομίζω πως η φράση "we’ll not carry coals" αποτελεί ιδιωματισμό. Οπότε ψάχνοντας στο διαδίκτυο και ρωτώντας μια φίλη μου Καναδή (φυσική ομιλήτρια), έψαξα την σωστή ερμηνεία. Μπόρεσα και βρήκα τα εξής: "we can’t let them humiliate us" ή "we won't be insulted". Εγώ προσωπικά το εξέλαβα σχετικά με τους δικούς μας ιδιωματισμούς ως εξής: "δεν θα κάτσουμε να τις φάμε", "δεν θα σκύψουμε το κεφάλι" ή "δεν θα κάνουμε τις πάπιες".
Στις παραπάνω μεταφράσεις πίστεψα ότι ο Τσακνάκης και ο Καρθαίος δεν "πιάνουν" επακριβώς την ουσία αλλά επειδή όμως οι μεταφράσεις και των δύο ουσιαστικά έχουν το ίδιο νόημα, πίστεψα πως κάποια αντίστοιχη σημασία θα έχει το πρωτότυπο.
Ο Καψάλης φαίνεται πως δίνει μια καλή "βαρύτητα" στο νόημα ενώ ο Ρώτας απ΄ότι φαίνεται μεταφράζει κατα λέξη την φράση κάτι που όμως θεωρώ λάθος διότι μεταφράζοντας έναν ιδιωματισμό κατα λέξη, ο μη φυσικός ομιλητής δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί την "βαρύτητα" της φράσης αφού πρόκειται για ιδιωματισμό της συγκεκριμένης γλώσσας και εποχής.
Τέλος έκανα και μια σύγκριση μεταφράσεων ενός χωρίου μόνο απο τον Τσακνάκη και τον Καρθαίο. Το χωρίο είναι το εξής:
“For never was a story of more woe
Than this of Juliet and her Romeo”
Mεταφράστηκε ως εξής:
"Πιο θλιβερή ποτέ δεν άκουσα καμμία
απ΄των παιδιών αυτών εδώ την ιστορία" (Τσακνάκης)
"τι έτσι πικρή δε στάθη άλλη καμία
σαν των παιδιών την ιστορία" (Καρθαίος)
Νομίζω πως η απόδοση του Τσακνάκη είναι πιο απλή και κατανοητή.
Εν κατακλείδι διάλεξα να αγοράσω την μετάφραση του Τσακνάκη επειδή μου φάνηκε πιο "στρωτή" η απόδοσή του. Δεν θα ήθελα κάτι πιο "στριφνό" διότι επιθυμώ το κείμενο να διαβαστεί άνετα και εύκολα.
Όποιες δικές σας απόψεις και προτάσεις, παρακαλώ προτείνετε.
Last edited: