Κάποιος είναι εθισμένος στο να αγοράζει βιβλία. Μπορεί να αγοράζει πολλά βιβλία μέσα στο μήνα. Είτε θα τα διαβάσει όλα, είτε όχι. Τα αγοράζει, τα κατέχει, τα συλλέγει. Ας τον πούμε μανιώδη αγοραστή βιβλίων ή μανιώδη συλλέκτη βιβλίων. Ο τόνος στη "μανία".
Κάποιος είναι εθισμένος στην ανάγνωση. Δεν είναι απαραίτητο να αγοράζει. Μπορεί να διαβάζει πολλά βιβλία μες στο μήνα χωρίς να ξοδέψει ούτε ένα σεντ. Αν το θέλει, μπορεί να βρει τους τρόπους για κάτι τέτοιο: υπάρχει το Διαδίκτυο, υπάρχουν οι δανειστικές βιβλιοθήκες. Χιλιάδες διαθέσιμοι δωρεάν τόμοι για ανάγνωση, επαρκείς για να έχει να διαβάζει κάποιος για δυο ζωές. Θα τους διαβάζει, θα τους έχει διαβάσει, δεν θα τους κατέχει ποτέ. Μπορούμε να τον πούμε μανιώδη αναγνώστη. Ο τόνος στη "μανία".
Δεν μιλάς αυστηρά για ανάγνωση αλλά χρησιμοποιείς πολλές φορές (πόσες? μέτρα) το ρήμα "αγοράζω" (βιβλία). Βέβαια, στη δική σου περίπτωση, αγορά βιβλίου σημαίνει αυτόματα και ανάγνωση. Παρήγορο.
Δεν υπάρχει υγιές ναρκωτικό. Υπάρχει εθισμός μαζί με κάποια βλάβη. Όλες οι χημικές ουσίες των οποίων η χρήση προκαλεί εθισμό και κάποια βλάβη θεωρούνται ναρκωτικά με την ευρεία έννοια και με τη νομική οπωσδήποτε. Kαι η νικοτίνη του απλού, αθώου νόμιμου τσιγάρου που αγοράζουμε από το περίπτερο προκαλεί εθισμό και μάλιστα ισχυρό. Α, και βλάβη. Οι ταμπλέτες βιταμίνης C δεν θεωρούνται ναρκωτικά: δεν προκαλούν εθισμό, δεν προκαλούν βλάβη.
Υπάρχει όμως και η συμπεριφορά. Το τσιγάρο δεν είναι μόνο χημεία. Είναι και συμπεριφορά. Να βγεις να τα αγοράσεις, να τα ανάψεις, να φροντίζεις για αναπτήρα, να τα συνδυάσεις με μια βόλτα για καφέ ή για ποτό, με μια δύσκολη κατάσταση, με μια ευχάριστη κατάσταση. Αντιλαμβάνεσαι ότι η συμπεριφορά ενός καπνιστή από έναν μη καπνιστή είναι αρκετά διαφοροποιημένη. Ο ένας μπορεί να στρώνει το κρεβατάκι του και να πέφτει για ύπνο στις 2 το βράδυ, ο άλλος, την ίδια στιγμή, μπορεί να ντύνεται, να βγαίνει έξω και να ψάχνει για ανοιχτό περίπτερο. Αυτή η συνήθεια ("έθος") δεν παύει εύκολα, ακόμα κι αν έχει τακτοποιηθεί η χημεία. Συμπεριφορά.
Τα βιβλία δεν έχουν χημεία αλλά μόνο συμπεριφορά. Να βγεις να τα αγοράσεις ή να τα δανειστείς, να φροντίσεις για φως, ησυχία ίσως, ιδιωτικό προσωπικό χώρο ίσως, να τα συνδυάσεις με μια δύσκολη κατάσταση, να τα συνδυάσεις με μια ευχάριστη κατάσταση, να έχεις χρόνο να τα διαβάσεις, να μην δεις φίλους για να τα διαβάσεις, να μην κάνεις σεξ για να τα διαβάσεις. Συμπεριφορά.
Έπειτα, εξετάζεις τη ζωή κάποιου που έχει μια συγκεκριμένη ισχυρή κι αναπόδραστη συνήθεια και συμπεριφορά. Πώς είναι η ζωή του; Εργάζεται; Πολύ; Λίγο; Όχι; Σπουδάζει; Είναι συνταξιούχος; Ζει μόνος του ή με παρέα; Έχει φίλους με τους οποίους επικοινωνεί/βλέπει τακτικά; Ποιος ασχολείται με το μαγείρεμα, πλύσιμο πιάτων, πλύσιμο-στέγνωμα-σιδέρωμα ρούχων; Ποιος σκουπίζει, σφουγγαρίζει, καθαρίζει, τακτοποιεί σπίτι του; Ποιος πάει για ψώνια και το σκύλο για βόλτα; Εύκολες ερωτήσεις με εύκολες απαντήσεις.
Ανάγνωση: μπορεί να λειτουργήσει κατευναστικά, ηρεμιστικά, διεγερτικά, αγχολυτικά, ψυχοθεραπευτικά. Μπορεί να ανοίξει δρόμους, μπορεί να κλείσει δρόμους. Μπορεί να ανοίξει μάτια, μπορεί να τα κλείσει (προς την γύρω πραγματικότητα). Μπορεί να απομονώσει, μπορεί να φέρει ανθρώπους κοντά (ΛτΒ). Μπορεί να αφυπνίσει, μπορεί να αποκοιμίσει. Η ανάγνωση δεν είναι κάτι καλό ή κακό εξ ορισμού.
Ούτε και κάθε βιβλίο παράγει πολιτισμό. Αυτό θα σήμαινε ότι ο συγγραφέας τους είναι απαραίτητα και φορέας πολιτισμού. Είναι πάντα;
Όλα τα παραπάνω μερικές σκόρπιες σκέψεις ως μια πρόχειρη εισαγωγή.
Απαντώντας τώρα σε σένα, παν μέτρον άριστον κι όλα θα είναι καλά.