Σωστό και λάθος, μου ακούγονται μια χαρά καί τα δύο!

[Φαροφύλακας]

Καμιά φορά μια λέξη σού έχει κολλήσει και την λες λάθος. Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο.

Σκέφτομαι τώρα πως υπάρχει ένα συγγενικό φαινόμενο: μια λέξη πότε να την λες σωστά, πότε λάθος, και είτε έτσι είτε αλλιώς, να σου ακούγεται εντάξει.

Να δυο παραδείγματα που συμβαίνουν σε εμένα:

Είτε Μαδαγασκάρη πω (που είναι το σωστό), είτε Μαγαδασκάρη, το ομολογώ, μια χαρά μου ακούγονται καί τα δύο.

Ομοίως είτε μιλήσω για Σκυλιά Δαλματίας (σωστό) είτε για σκυλιά Δαμαλτίας, και πάλι καί τα δύο σωστά μου ακούγονται.

Είμαι ο μόνος ή υπάρχουν και άλλοι;

 

[Αστράρχης]

Φαντάζομαι σε όλους συμβαίνει αυτό με τον κροκόδειλο/κορκόδειλο!

 

[Φτωχόπαιδο]

Εγώ να δεις Φάρε πόσα Σωστό & Λάθος τάχω το 'να και τα αυτό, πλέον δεν τα δίδω και πολύ σημασία )

 

[Στράτης]

Αιώνιο ερωτηματικό μου: Μαλδίβες & Μαλβίδες (μαλλιά με βίδες)

 

[Φαροφύλακας]

Αυτό με την Φιλανδία έχει λογική βάση αφού στα Ελληνικά το σύμπλεγμα 'νλ' έχει την τάση να γίνεται 'λ' (π.χ. συν-λόγος > σύλ-λογος). Εξού και έχει προταθεί από κάποιους να γράφεται Φιλλανδία. Για την ώρα, πάντως, νομίζω πως καί οι δύο γραφές: Φιλανδία και Φινλανδία είναι δόκιμες.

Περισσότερο κοντά σε αυτό που λέω είναι μάλλον το Μαλδίβες-Μαλβίδες, εάν πράγματι μπερδεύεται ο Στράτης.

Όσο για το "κορκόδειλος" νομίζω πως είχε, και ίσως έχει ακόμα, αρκετά εκτεταμένη χρήση. Παιδί έλεγα κορκόδειλος και διόρθωσα αργότερα σε κροκόδειλος. Τώρα, πράγματι, καί τα δύο μου ακούγονται εντάξει.

 

[Γλωσσολάγνος]

Κι εγώ Φιλανδία λέω και γράφω, με ένα ν. Θεωρώ αφύσικο για τη γλώσσα μας αυτό το -νλ-, και ειδικά όταν είναι τόσο κοντά με το -νδ- που ακολουθεί.

Σχετικότερο με το θέμα του νήματος: μερικοί το κρουασάν το λένε κουρασάν, πράγμα που το δικαιολογώ εφόσον είναι πράγματι βολικότερο για το ελληνόφωνο στόμα μας. Επίσης πολλοί (κι αυτό το διαπιστώνω συχνότατα λόγω επαγγέλματος), το ακορντεόν το λένε αρκοντεόν. Τους διορθώνω επισημαίνοντάς τους ότι η λέξη αυτή περιέχει το, επίσης κοινό στη μουσική ορολογία, ακόρντο.

 

[Πολύνιους]

Εγώ καμιά φορά το "αβανταδόρικος" το λέω "αβαδαντόρικος" κ μου ακούγεται το ίδιο καλά.

 

[Αντέρωτας]

φαλακρός-φαρακλός

Ενας καθηγητης της φυσικής στο σχολείο νόμιζε οτι το αρσενικό γένος λέγεται ασερνικό, ενώ Αρσενικό (το κανονικό δηλαδή) είναι μόνο το χημικό στοιχείο. Μάλιστα οταν μας δίδασκε τα στοιχεία, μας έκανε και την εξής λάθος διευκρίνιση: "Προσοχή, όταν λέμε για το στοιχειο "Αρσενικό" δεν εννοούμε ασερνικό και θηλυκό, είναι άλλο πράγμα". Οταν του εξηγήσαμε οτι και τα δύο προφέρονται με τον ίδιο τρόπο "αρσενικό", απάντησε "Δεν ξερω πως ποφερεται το αλλο, εσεις κοιτάξτε να μου το λετε σωστα"

 

[Κόρτο Μαλτέζε]

μικρός έλεγα την Καραϊβική Καραβαϊκή (ακόμα καμιά φορά μου ξεφεύγει )

 

[Λυκάων]

Όπως και η μπριζόλα με τη με τη μπριτζόλα!!

 

[Γλωσσολάγνος]

Στα ζεύγη μπριζόλα/μπριτζόλα, μυζήθρα/μυτζήθρα νομίζω ότι είναι θεμιτές καί οι δύο εκδοχές, τουλάχιστον στον προφορικό λόγο. Ίσως και στο τρίο σοκολάτα/τσοκολάτα/τσικο(υ)λάτα. Την παντσέτα (που κυριολεκτικά σημαίνει «κοιλίτσα» στα Ιταλικά) δεν την έχω ακούσει ποτέ ως πανσέτα. Όλα αυτά πάντως είναι διαφορετικές περιπτώσεις απ' αυτές με τις οποίες ασχολείται το νήμα, δηλαδή από περιπτώσεις όπου έχουμε αναγραμματισμό, ή πιο σωστά αντιμετάθεση φθόγγων. Κάνω λάθος, Φαροφύλακα;

 

[Αξία]

Η γνωστή μου διένεξη για το "τραχανάς" και "τραχανός"... Χρησιμοποιώ πιο πολύ το δεύτερο αν και γενικά επικρατεί το πρώτο .

 

[Φτωχόπαιδο]

πανσέτα ή παντσέτα μια χαρά μου ακούγονται και τα δύο και μια χαρά τρώγονται επίσης!!!

Μια από τα ίδια, και ω ναι τρώγονται μια χαρά όπως κι αν το πεις:χαχαχα:

 

[Ίζι]

Ενας καθηγητης της φυσικής στο σχολείο νόμιζε οτι το αρσενικό γένος λέγεται ασερνικό, ενώ Αρσενικό (το κανονικό δηλαδή) είναι μόνο το χημικό στοιχείο. Μάλιστα οταν μας δίδασκε τα στοιχεία, μας έκανε και την εξής λάθος διευκρίνιση: "Προσοχή, όταν λέμε για το στοιχειο "Αρσενικό" δεν εννοούμε ασερνικό και θηλυκό, είναι άλλο πράγμα". Οταν του εξηγήσαμε οτι και τα δύο προφέρονται με τον ίδιο τρόπο "αρσενικό", απάντησε "Δεν ξερω πως ποφερεται το αλλο, εσεις κοιτάξτε να μου το λετε σωστα"

Κι όμως, λέμε "σερνικό" έτσι; Και η αναζήτηση στο γκουγκλ δίνει πολλά αποτελέσματα για "ασερνικό". Μήπως υπάρχει κάποια βάση;

 

[Φαροφύλακας]

Όλα αυτά πάντως είναι διαφορετικές περιπτώσεις απ' αυτές με τις οποίες ασχολείται το νήμα, δηλαδή από περιπτώσεις όπου έχουμε αναγραμματισμό, ή πιο σωστά αντιμετάθεση φθόγγων. Κάνω λάθος, Φαροφύλακα;

Σωστά. Τα μπριζόλα/μπριτζόλα, τζατζίκι/σατζίκι, πιτζάμα/μπιτζάμα/πιζάμα, τομάτα/ντομάτα κτλ. είναι διαφορετική περίπτωση. Πρόκειται για παραλλαγές της ίδιας λέξης (συχνά ανά περιοχή) ενώ εδώ μιλάμε για λάθος εκδοχές κυρίως λόγω αντιμετάθεσης και δει σε ξενικές λέξεις.

Ας πούμε, σε αυτό που λέει το Αγκάθι:

Έχω ακούσει να λένε ... "γλήγορα" αντί "γρήγορα" και "καρολιφέρ" αντί "καλοριφέρ" ))

το καλοριφέρ/καρολιφέρ είναι μέσα στο θέμα

Το γλήγορα/γρήγορα όχι καθώς είναι απλά δύο τύποι της ίδιας λέξης (ο πρώτος κάπως πιο ιδιωματικός.)

 

[Αντέρωτας]

Κι όμως, λέμε "σερνικό" έτσι; Και η αναζήτηση στο γκουγκλ δίνει πολλά αποτελέσματα για "ασερνικό". Μήπως υπάρχει κάποια βάση;

Ναι το εχω ακουσει το "σερνικό", καθώς και το "σερνικοβότανο". Μαλλον ο καθηγητης καταγοταν απο καποιο μερος οπου το λενε ετσι

 

[Γλωσσολάγνος]

Το σερνικό(ς) είναι μία συνηθέστατη λαϊκή μορφή του αρσενικό(ς), και είναι πολύ λογική εδώ η ανακατάταξη των φθόγγων. Καταρχάς το σερνικό(ς) ανήκει σε μια ομάδα λέξεων, κληρονομημένων από την αρχαία γλώσσα, που όμως έχασαν το αρχικό τους (πάντοτε άτονο) φωνήεν, π.χ.:
ψηλός (από το ὑψηλός),
ταίρι (από το *εταίριον κι αυτό με τη σειρά του από το ἑταῖρος)
μάτι (< ὀμμάτιον < ὄμμα)
βρίσκω (< εὑρίσκω)
ξυπνώ (< ἐξυπνῶ)
κ.λπ.

Έτσι και το ἀρσενικός έχασε το αρχικό α-, αλλά επειδή η νέα λέξη δεν μπορούσε να ξεκινάει με ρσ-, το ρ άλλαξε θέση κι έτσι διευκολύνθηκε η προφορά (χωρίς να εξαφανιστεί ο φθόγγος ρ).

Απίστευτη αυτή η ιστορία με τον καθηγητή σου, Αντέρωτα, ακριβώς επειδή μιλάμε για καθηγητή! Νομίζω πάντως ότι το σερνικό(ς) είναι πανελλήνια λέξη, και δεν λέγεται μόνο σε έναν τόπο.

 

[Αζέλμα]

Φαρε, μηπως εμπνευστηκες το νημα απο το δικο μου αγέχωρος;
Ξερεις, παρηγορηθηκα λιγο. Αλλα πιστευω πως ποτε δεν θα μπορεσω να πω ή να γραψω αγέρωχος (παλι με τη δευτερη καταφερα να το γραψω σωστα!)

 

[Φαροφύλακας]

Το είχα από καιρό κατά νου αλλά το αμελούσα και το δικό σου αγέχωρος, στο ομιλητήριο, βοήθησε. Αποτελείς έμπνευση!

 

[Ίζι]

Υπάρχει μια λέξη που δεν μπορώ να προφέρω - η λέξη "ευσπλαχνία". Γι' αυτό τη λέω "εσπλαχνία", που μου ακούγεται πολύ πιο σωστό.