Τίτλος: Ο Μεγάλος Ύπνος
Πρωτότυπος τίτλος: The Big Sleep
Συγγραφέας: Ρέιμοντ Τσάντλερ (Raymond Chandler)
Μετάφραση: Φίλιππος Χρυσόπουλος
Εκδόσεις: Κέδρος
Έτος έκδοσης: 2010
Έτος πρώτης έκδοσης: 1939 (Αγγλικά)
Αριθμός σελίδων: 328
ISBN:978-960-04-4098-0
Πρόκειται για ένα καλό βιβλίο, από τα κλασικά τής αστυνομικής λογοτεχνίας.
Στον Μεγάλο Ύπνο κάνει το ντεμπούτο του ο αρχετυπικός ιδιωτικός ντεντέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου. Έξυπνος, θαρραλέος, περπατημένος, σκληρός με τους άντρες και σκληρός με τις γυναίκες. Είναι γνωστό πως στις Ηνωμένες Πολιτείες πολύς κόσμος έχει κι από ένα πιστόλι, ειδικά όμως στην γκανγκστερική Αμερική τού υποκόσμου, που περιγράφει ο Τσάντλερ, ο Μάρλοου βρίσκει συνεχώς πιστόλια στο διάβα του, πολλά απ’ αυτά να τον σημαδεύουν και κάποια να τον πυροβολούν.
«Βάζω στοίχημα ότι δεν μπορείς να μαντέψεις καν πώς μπήκα».
Έβγαλα ένα τσιγάρο και την κοίταξα με παγερό βλέμμα. «Βάζω στοίχημα πως μπορώ. Μπήκες απ’ την κλειδαρότρυπα, σαν τον Πίτερ Παν».
«Ποιος είναι αυτός;»
«Ω, ένας τύπος που ήξερα στο μπιλιαρδάδικο».
Έβγαλα ένα τσιγάρο και την κοίταξα με παγερό βλέμμα. «Βάζω στοίχημα πως μπορώ. Μπήκες απ’ την κλειδαρότρυπα, σαν τον Πίτερ Παν».
«Ποιος είναι αυτός;»
«Ω, ένας τύπος που ήξερα στο μπιλιαρδάδικο».
Η ιστορία είναι καλοφτιαγμένη και με πολύ καλή συνοχή. Ήδη στα μισά του βιβλίου τα πράγματα μοιάζουν να έχουν ξεμπερδέψει αλλά ο Τσάντλερ θα μας κάνει δώρο και μια δεύτερη γύρα. Προφανώς άνθρωπος με χιούμορ ο Τσάντλερ φροντίζει για ανεκδιήγητες παρομοιώσεις που συχνά με κάναν να γελάσω ("Έφυγε τρέχοντας στο διάδρομο, χαρούμενη σα τσίχλα") άλλες φορές να απορήσω ("Ήταν πολύ μικρόσωμος άντρας, όχι παραπάνω από ένα και εξήντα, και ζύγιζε όσο περίπου ο αντίχειρας ενός χασάπη."
"Η γουργουριστή φωνή ήταν ψεύτικη σαν βλεφαρίδες ταξιθέτριας και γλιστερή σαν σπόρι καρπουζιού.") και που κάποιες σίγουρα δικαιούνται μια θέση στο βάθρο των λογοτεχνικών παρομοιώσεων:Ένας δυνατός άνεμος έμπαινε από το ανοιχτό παράθυρο και η κάπνα από τους καυστήρες πετρελαίου του διπλανού ξενοδοχείου κυλούσε πάνω στο γραφείο μου σαν ξερά φύλλα σε αυλή.
Η γλώσσα είναι κοφτή και απλή όπως συνηθίζεται στο συγκεκριμένο είδος. Αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο από τον Φίλιπ Μάρλοου. Κάπου λέει ο Μάρλοου:
«Δεν είμαι ούτε ο Σέρλοκ Χολμς ούτε Ηρακλής Πουαρώ. Δεν περιμένω ότι θα πάω στον τόπο του εγκλήματος ύστερα απ’ την αστυνομία και θα βρω μια σπασμένη μύτη μολυβιού και θα εξιχνιάσω την υπόθεση απ’ αυτό.»
Αυτή, βέβαια, είναι μια σπόντα για τους συγκεκριμένους ήρωες που λύνουν εγκληματικά μυστήρια μέσα από μια σχεδόν μαγική σκέψη.
Φαίνεται πως οι ήρωες των αστυνομικών χωρίζονται σε δυο μεγάλες κατηγορίες: σε αυτούς που λύνουν τα μυστήρια κυρίως μέσω τής αναλυτικής σκέψης όπως ο Σέρλοκ Χολμς κι ο Πουαρό, και σε αυτούς που τα λύνουν μέσω τής δράσης όπως ο Σαμ Σπέιντ κι ο Φίλιπ Μάρλοου. Και πράγματι, η δράση στον Μεγάλο Ύπνο είναι καταιγιστική και απολαυστική.
Πήγα στην κουζίνα και έβγαλα το ουίσκι και τη σόδα και έφτιαξα δύο ουίσκι με σόδα. Δεν είχα τίποτε αληθινά συναρπαστικό για να πιω, όπως νιτρογλυκερίνη ή απόσταγμα χνότων τίγρης.
Καλή η έκδοση τού Κέδρου κι απόλαυσα τις καλές σελίδες ύστερα από το φθηνό χαρτί όλων αυτών των προσφορών των εφημερίδων, που διαβάζουμε τελευταία. Η μετάφραση κύλισε όμορφα αν και πραγματικά έχω περιέργεια τί ακριβώς λέει στο πρωτότυπο ένας τύπος που εδώ ο μεταφραστής τον βάζει να λέει συνεχώς "άντε".
Και σίγουρα, με προβλημάτισε η "θήκη μασέλας" (σελ. 239) που κρεμόταν πάνω στον μουσταρδί τοίχο. Αναρωτιέμαι σε τί πραγματικά αναφέρεται.
Απολαυστικό ανάγνωσμα για όποιον εκτιμά την αστυνομική λογοτεχνία.
Τότε εκείνη γέλασε. Ήταν ένα σχεδόν βασανισμένο γέλιο. Την έκανε να ταρακουνηθεί όπως ο άνεμος ταρακουνάει ένα δέντρο. Σκέφτηκα ότι το γέλιο της ήταν γέλιο απορίας, όχι ακριβώς έκπληξης, αλλά σαν να της είχε έρθει μια καινούργια ιδέα που προστέθηκε σε κάτι που γνώριζε ήδη, όμως δεν ταίριαζε. Ύστερα σκέφτηκα ότι αυτό ήταν υπερβολική ανάλυση ενός γέλιου.
