Τελείωσα σήμερα ένα πάρα πολύ ωραίο βιβλιαράκι, το
μόνος προς μόνον. Εντάξει, είναι αρκετά εξειδικευμένο, παρόλα αυτά πολύ καλογραμμένο, απλό σχετικά και αρκετά επιμορφωτικό. Και προσθέτει πολλούς πόντους στην εικόνα που είχα για τις εκδόσεις Δώμα, οι οποίες κάνουν εξαιρετική δουλειά.
ΔΕΝ τελείωσα σήμερα το
middlemarch. Αντιθέτως, αποφάσισα να το αφήσω γιατί, μετά από 320-κάτι σελίδες, δεν καταλαβαίνω τίποτα και νιώθω ότι είναι πολύ, μα πάρα πολύ
εκτός.
Παραθέτω μια πρόταση:
Κάποιος διαπρεπής φιλόσοφος μεταξύ των φίλων μου, ο οποίος μπορεί να εξευγενίσει ακόμα και την άσχημη επίπλωσή σας ανυψώνοντάς την μέσα στο γαλήνιο φως της επιστήμης, μου έχει αποκαλύψει αυτήν την ελάχιστη αλλά πλήρη νοήματος πραγματικότητα.
Έτσι αρχίζει το 27ο κεφάλαιο. Ωραία, είναι σπουδαίο βικτωριανό μυθιστόρημα. Οι εκφράσεις και η γλώσσα είναι υπερβολικά καλοδουλεμένες, τόσο πολύ, που δεν βγάζουν κανένα νόημα και με κάνουν να απορώ γιατί η Έλιοτ επιλέγει τόσο περίπλοκες και δαιδαλώδεις διατυπώσεις, ειδικά όταν περιγράφει συναισθηματικές καταστάσεις. Για ένα βικτωριανό, ακόμα και μεταβικτωριανό ή πρώιμο νεωτερικό, αναγνώστη προφανώς η τακτική της έχει κάτι να πει. Σε μένα (που δεν είμαι και κανένας αναγνώστης με αξιώσεις) δεν έχει απήχηση κάτι τέτοιο. Με κουράζει, με μπερδεύει και δεν καταλαβαίνω, σε τελική ανάλυση, τι συμβαίνει, επειδή έχω κουραστεί ήδη να παρακολουθήσω τις μεταφορές και τις παρομοιώσεις.
Επιπλέον, είναι ένα βιβλίο εκνευριστικά στατικό. Ένιωσα ότι η δράση είναι κυρίως εσωτερική, αφορά στον ψυχικό κόσμο των χαρακτήρων (τον διαμορφωμένο από κοινωνικές συμβάσεις μιας εποχής -που ήταν ήδη παρωχημένη στην εποχή που γράφτηκε το βιβλίο- και ηθικές επιταγές διαμορφωμένες από μια θρησκευτική διαμάχη που έλαβε χώρα στο αγγλικό έδαφος, την οποία εν πολλοίς αγνοούν ακόμα και ειδικοί) που ξετυλίχθηκε μπροστά στα μάτια μου με κάθε λεπτομέρεια, αλλά χάθηκε κάπου στο σύμπλεγμα των τόσο περίπλοκων λεκτικών σχημάτων. Όποια εξωτερική δράση περιορίστηκε στη διατύπωση του τρόπου τήρησης των κανόνων αστικής ευγένειας και μιας θρησκευτικής ηθικής (η οποία τελικά μου φάνηκε απροσδιόριστη), δίχως να κινούνται τα πράγματα πέρα από σαλόνια και στάβλους. Και είναι τρόποι συμπεριφοράς αυτοί που περιγράφονται, που μου είναι υπερβολικά παρωχημένοι, άγνωστοι, ανώφελοι, σαν να γυρνάνε οι χαρακτήρες γύρω-γύρω από ένα θέμα, χωρίς ποτέ να αγγίζουν την ουσία του, λόγω κάποιου ανεξήγητου φόβου παραβίασης των κοινωνικών συμβάσεων και τον τρόπων καλής συμπεριφοράς. Δεν κατάλαβα τι γίνεται, δεν κατάλαβα ποιος κάνει τι και γιατί. Και παρόλο που η Έλιοτ σκάβει βαθιά μες στους χαρακτήρες της, τα περίτεχνα γλωσσικά/εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί τους κάνουν να φαίνονται τόσο μονοδιάστατοι, ώστε τελικά γίνονται απόμακροι και αδιάφοροι.
Not my cup of tea, eventually.