Μεταφραστικά... ολισθήματα

[Τσίου]

Το επεισόδιο που έλεγα παίζεται αυτή τη στιγμή και το "What's your angle?" μεταφράστηκε "Ποιά είναι η γωνία σου;"
εδιτ: Άσχετο αλλά αυτό το επεισόδιο από την σειρά "The Haunted Hathaways" έχει τόσο γλυκό μήνυμα, που στο τέλος εεε μπαίνουν σκουπιδάκια στα μάτια μου και δακρύζω

 

[Μεταλλαγμένη]

Από που να πρωτοξεκινήσω...

1) Σε μια σειρά, μια τύπισσα βλέπει μια φωτό του γκόμενου της απ' όταν ήταν μωρό και του λέει (την ομολογουμένως ηλίθια ατάκα) "You look like a new born with six-pack", εννοώντας γυμνασμένους κοιλιακούς. Και η μετάφραση "Μοιάζεις σαν νεογέννητο με έξι πακέτα"

2) Σε μια άλλη σειρά (νομίζω το Pretty Little Liars), μιλησε μια ψυχολόγος (shrink στην αμερικάνικη αρκγό) στο σχολείο των πρωταγωνιστριών και η μία liar ρώτησε τις άλλες "What do you think about shrink's speech?" Η μετάφραση "Τι γνώμη έχετε για την συρρίκνωση της ομιλίας?"

3) Το "Unchained Melody" (σόρυ Righteous Brothers και U2 αλλά έχω μια αδυναμία σε αυτή την εκτέλεση), αποδόθηκε "Αποδεσμευμένη Μελωδία"

And the Oscar goes to...

4) Ενας σε μια ταινία ήθελε να πει "This is bullshit" αλλά κάποιος τον διέκοψε και εμεινε στο "This is bull...". Η μετάφραση

Spoiler

"Αυτό είναι ταύρος..."

 

[Έλλη Μ]

"I'm not remotely interested in yr medical opinion.
Δεν με ενδιαφερει στην εξ αποστάσεως ιατρικη σας αποψη."
Δλδ, από πού να το πιασεις...
(The killing of a sacred deer. Άσχετο, αλλα μου αρεσε πολυη ταινία.).

Δεν θα επαιρνα χαμπαρι μιας και δε διαβαζω υποτιτλους απο αγγλικες ταινιες, ομως, σ' εκεινη τη φάση, κατι μου ειπε ο γιος μου και πηγα πισω να δω τι εχασα και τα' χασα με τη μεταφραση.

 

[Φαροφύλακας]

Στους υπότιτλους που κυκλοφορούν δίνεις κι ένα ελαφρυντικό αφού πρόκειται για ανεπίσημη μετάφραση κάποιου πιτσιρικά.

 

[Κόρτο Μαλτέζε]

Πριν μερικές μέρες κοιτούσα την συλλογή μου από κόμιξ και συνειδητοποίησα ότι το τεύχος 1 της σειράς Spawn από την Modern Times φέρει τον τίτλο "Ισόβια καταδίκη". Μα ο ήρωας ο Σπόουν είναι ήδη νεκρός και καταδικασμένος μετά τον θάνατό του. Βάφτισέ το Αιώνια καταδίκη, το ισόβια δεν έχει κανένα νόημα. (για την ιστορία ο αγγλικός τίτλος του τεύχους είναι Questions)

 

[Χρυσόστομος]

Στους υπότιτλους που κυκλοφορούν δίνεις κι ένα ελαφρυντικό αφού πρόκειται για ανεπίσημη μετάφραση κάποιου πιτσιρικά.

Καλα το τι εχω δει σε τετοιους υποτιτλους δεν λέγεται. Μεχρι για την Μενεγακη, τον Μαμαλάκη κ.λ. Μερικα βγαζουν πολυ γελιο. Ενα χαρακτηριστικό που θυμαμαι ηταν που ο ηθοποιος καποια στιγμη εβριζε και ο μεταφραστης εγραφε "Γαμω την παναχαϊκη μου".

 

[Φαροφύλακας]

Έτσι είναι. Αν και από ένα σημείο και μετά γίνονται ενοχλητικά αυτά τα στολίδια. Ελληνικούς υπότιτλους βάζω μόνο αν ειναι να δω κάποια ταινία με τον γιο μου. Δεν θυμάμαι ποια ταινία ήταν αλλά έβαζαν άσχημες βρισιές, που έκανε αμήχανη την θέαση για το παιδί, και η παρέμβαση ήταν τόσο μεγάλη που ήταν ενοχλητικό. Ανάμεσα σε σένα και την ταινία παρεμβάλονταν οι εξυπνάδες κάποιου πιτσιρικά.

Εξίσου ενοχλητικό είναι που βάζουν τα ονόματα με ξένα γράμματα, του τύπου: Ο Hanri και η Irene πίνανε whiskey στο bar.
Σε τέτοιες περιπτώσεις σαρώνω το έγγραφο αντικαθιστώντας τουλάχιστον τα βασικά ονόματα με ελληνικά γράμματα. Μου προκαλεί εκνευρισμό αυτό το χάλι.

 

[Τσίου]

Σε μια σειρά που βλέπω μπέρδεψαν το wedgie(s) (=τράβηγμα εσώρουχου από πίσω) με το wedge(s) (=γυναικείο παπούτσι, σφήνα)
Στο ένα δευτερόλεπτο που έκανε το μυαλό μου να καταλάβει το λάθος, έψαχνα να βρω τα τακούνια στα πόδια του πρωταγωνιστή και αναρωτιόμουν γιατί μιλάει με ψιλή φωνή γεμάτη πόνο

 

[Πληκτροπατητής]

Εξίσου ενοχλητικό είναι που βάζουν τα ονόματα με ξένα γράμματα, του τύπου: Ο Hanri και η Irene πίνανε whiskey στο bar.
Σε τέτοιες περιπτώσεις σαρώνω το έγγραφο αντικαθιστώντας τουλάχιστον τα βασικά ονόματα με ελληνικά γράμματα. Μου προκαλεί εκνευρισμό αυτό το χάλι.

Αυτό το πράγμα με εκνευρίζει και εμένα. Το 'χω πετύχει μάλιστα και σε επαγγελματικές μεταφράσεις.

 

[Ιαβερης]

Τσίου, μήπως έβλεπες τα Φιλαράκια; Γιατί εγώ το wedgie από κει το έμαθα!

 

[Φαροφύλακας]

Μάλλον παίζει αρκετά στα σχολεία. Εγώ πρέπει να το έχω τύχει σε ταινίες.

 

[Τσίου]

Ιαβέρη, αν και έχω μία περίεργη συμπεριφορά με τις κωμικές σειρές και ταινίες (τις βλέπω και τις ξαναβλέπω), το γουέτζι δεν μου έμεινε από τα φιλαράκια, μου έμεινε από μία ταινία που μας χάρισε inside jokes, το "Ασκήσεις ηρεμίας"

 

[Ιαβερης]

Α, οκ. Ωραία κωμωδία παρεπιπτόντως, αγαπάμε Τζακ Νίκολσον!

 

[Κόρτο Μαλτέζε]

Τελείωσα χθες το Αμέρικα της Σούζαν Σόνταγκ από τις εκδόσεις Οδυσσέας. Πολύ καλό βιβλίο αν και ο μεταφραστής με άφησε σε μερικές περιπτώσεις με μια έκφραση μεταξύ και ... Ο τίτλος αρχικά το In America μεταφράστηκε σε απλά Αμέρικα. Μετά η ηρωίδα του βιβλίου (Πολωνή θεατρική ηθοποιός του 19ου αιώνα που μετανάστευσε στις ΗΠΑ) παίζει στο έργο Ρισελιέ των Μπούλγουερ και Λίτον (Ο Ρισελιέ γράφτηκε από τον γνωστό λογοτέχνη -αμφισβητούμενης λογοτεχνικής αξίας ήδη από τους συγχρόνους του-, μυστικιστή και πολιτικό Έντουαρντ Μπούλγουερ-Λίττον) της δωρίστηκε ένα ειδώλιο της Χαϊουάθα (το γνωστο επικό ποίημα του Λογκφέλοου είναι Το τραγούδι του Χαϊουάθα). Λεπτομέρειες μεν, αλλά ειδικά στην δεύτερη και την τρίτη περίπτωση νομίζω αδικαιολόγητες και μιλάμε για μια μετάφραση του 2001 όχι του 1940 που οι πηγές πληροφόρησης ήταν πολύ πιο περιορισμένες.

 

[Ασάρα]

Δεν ξέρω εαν ταιριάζει σε αυτό το θέμα αλλά κάπου πρέπει να μοιραστώ τον εκνευρισμό μου.
Χτες είχα πάει στην ομιλία του Ίαν ΜακΓιούαν στο Μέγαρο και για όσους ήταν στο φουαγιέ είχε την μετάφραση.
Καταννοώ απόλυτα πόσο ζόρικο είναι να μεταφράζεις απευθείας και είναι φυσικό κάπου να κολλάς ή να γίνονται λάθη. Αλλά όταν ο συγγραφέας αναφέρθηκε στην Μπράϊονυ, την πρωταγωνίστρια της Εξιλέωσης, η μεταφράστρια νόμιζε ότι αναφερόταν σε άντρα και έτσι στα ελληνικά ακούγαμε για τον Μπράϊονυ.Και πάλι καταλαβαίνω ότι είναι ζόρικη δουλειά αλλά καλό θα ήταν να είχε μια βασική γνώση του έργου του συγγραφέα.

 

[Φαροφύλακας]

Στα Φιλαράκια, όπως τα υποτιτλίζει τώρα το Νέτφλιξ, στο επεισόδιο με την Κρίση Χάιντ, όπου λένε chords η μετάφραση μιλάει για χορδές, αντί για ακόρδα.

Σε άλλο επεισόδιο με τον Αστείο Μπομπ, αυτός μιλάει για hardware store και η μετάφραση για χρωματοπωλείο αντί για κατάστημα με εργαλεία. (Εντωμεταξύ ο άνθρωπος λέει πως έψαχνε να αγοράσει σφυρί.)

 

[Χρυσόστομος]

Παντως εδω που τα λεμε σφυρι βρισκεις και σε χρωματοπωλειο γιατι συνηθως αυτα τα μαγαζια εχουν χρωματα-σιδηρικα.

 

[Τσίου]

Στο βιβλίο που διαβάζω για 3η φορά, υπάρχει η λέξη ipseity. Την πρώτη φορά αρκέστηκα στην ερμηνεία που βρήκα σε ένα λεξικο. Είδα ότι η λεξη μπαινει (και) σε φιλοσοφικά χωράφια, όπως και το βιβλιο, κι εγώ με την φιλοσοφια—παρ' όλο που υπήρχε ως μάθημα στο λυκειο—έχω την ίδια σχέση που έχω με τη Φυσική. Καμία. Οπότε, διάβασα την φιλοσοφική ερμηνεία όσο μου επέτρεπαν οι δυνατότητες μου και επέστρεψα στην ανάγνωση του βιβλίου.
Τωρα που το διαβάζω στα ελληνικά, βλέπω σημείωση του μεταφραστή για το ipseity: Ιδιοσυστασία.
Θεωρώ πως το σωστότερο είναι εαυτότητα, χωρίς να έχω κατανοήσει πλήρως την έννοια, κι αυτό, φίλοι μου, είναι το παράδοξο—για να μη πω τιποτ' άλλο—με την πάρτη μου. Ακούω γνώμες (όχι για την πάρτη μου) για το ipseity, ιδιοσυστασία, εαυτότητα.

 

[Τσίου]

Ιιιιχ γι'αυτο γράφω στα εφήμερα για να μη ζήσουν οι αναρτήσεις μου περισσότερο από εμένα. Αφού έγινε η αρχή, ας αναφέρω και τα υπόλοιπα.
Απο το βιβλίο Σκέφτομαι να βάλω ένα τέλος

"Μερικές φορές μια σκέψη είναι πιο κοντά στην αλήθεια, στην πραγματικότητα, από μια πράξη. Μπορείς να πεις ό,τι θες, να κάνεις ό,τι θες, αλλά δεν μπορείς να πλαστογραφήσεις μια σκέψη."
"Sometimes a thought is closer to truth, to reality, than an action. You can say anything, you can do anything, but you can't fake* a thought."
Θεωρώ σωστότερο το: προσποιηθείς.
Βέβαια το "πλαστογραφήσεις" είναι σωστή επιλογή αν υποθέσουμε ότι υπάρχει νοηματική σύνδεση με την προηγούμενη παράγραφο, αλλά δεν υπάρχει.

Σε ένα ντελιριακό απόσπασμα, το "What are you waiting for?" μεταφράστηκε "Ακόμη κάθεστε;" δεν είναι λάθος, σωστό είναι σύμφωνα με το τι προηγειται, αλλά θεωρώ πως το "τι περιμένετε;" είναι πιο δυναμικό, πιο κοντά στην ατμόσφαιρα.
Ακόμη κάθεστε; (Ναι), Ακόμη κάθεστε; (Ναι) /Τι περιμένετε; (Τι περιμένουμε;) Τι περιμένετε; (Τι περιμένουμε;).
Δεν πέφτεις απλώς στην κουνελοτρυπα, προσπαθείς να γατζωθεις στα τοιχώματα όσο πέφτεις.

*Στη ταινία είναι "Υποδύεσαι"

Αυτα μέχρι στιγμής. Σέβομαι τον κόπο του κάθε μεταφραστή, είναι δύσκολη δουλειά—τις περισσότερες φορές κακοπληρωμενη—και οι παρατηρήσεις μου, είναι απλώς θεωρίες, χωρίς κούνημα δαχτύλου, χωρίς την πρόθεση αρνητικής κριτικής, και πρέπει να λαμβάνονται with a grain of salt, διοτι ουτε τις κατάλληλες γνώσεις εχω, ούτε εμπειρία στον συγκεκριμένο κλάδο.

 

[Νίκοςς]

Με την ευκαιρία επειδή είχα χρησιμοποιήσει σε ποστ μου λάθος όρο του Όργουελ από το "1984". Πως θα αποδίδαμε στα ελληνικά τη λέξη Newspeak; Διάβασα το αγγλικό πρωτότυπο. Απορώ πως είναι δυνατόν ο αναγνώστης στα ελληνικά να καταλάβει αυτό το νέο είδος γλώσσας που έχει επιβληθεί - στο βιβλίο - από το σύστημα. Πως θα αποδοθούν στα ελληνικά και οι αποδόσεις των λοιπών λόγων που είναι συμμορφωμένοι στην κατευθυντήρια αυτή γραμμή;
[ Newspeak is the fictional language of Oceania, a totalitarian superstate that is the setting of dystopian novel Nineteen Eighty-Four, by George Orwell. To meet the ideological requirements of English Socialism in Oceania, the ruling English Socialist Party (Ingsoc) created Newspeak,[1]:309 a controlled language of simplified grammar and restricted vocabulary designed to limit the individual's ability to think and articulate "subversive" concepts such as personal identity, self-expression and free will.[2] Such concepts are criminalized as thoughtcrime since they contradict the prevailing Ingsoc orthodoxy.[]