Η λογοτεχνική ηρωίδα Λωξάντρα γεννήθηκε το 1963, όταν η πραγματική εγγονή της πραγματικής Λωξάντρας, αποφάσισε να κάνει τη ζωή της γιαγιάς της βιβλίο. Η Λωξάντρα έζησε στα μέσα του 19ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη και είναι μια γυναίκα πληθωρική, αυθόρμητη, δοτική, που ξέρει να απολαμβάνει την κάθε μέρα της σταγόνα – σταγόνα.
Το βιβλίο είναι γραμμένο απλά, με κάποια κεφάλαια πολύ συγκινητικά και μεταφέρει με μεγάλη επιτυχία τον αναγνώστη στην Πόλη της εποχής εκείνης. Έτσι, πέρα από το επιτυχημένο πορτρέτο της Λωξάντρας, το βιβλίο αξίζει και για το ηθογραφικό του στοιχείο.
Συγκίνηση και χιούμορ εναλλάσσονται στην αφήγηση κάνοντας την ανάγνωση αυτού του μικρού μυθιστορήματος πολύ ευχάριστη. Αυτό που κατά τη γνώμη μου δεν πετυχαίνει όσο θα έπρεπε η Ιορδανίδου είναι η απόδοση των ιστορικών στοιχείων, τα οποία παρουσιάζονται κάπως επιφανειακά. Στέκεται αρκετά στη σφαγή των Αρμενίων στην Πόλη, που όμως δεν περιγράφεται με τη βαρύτητα που θα περίμενε κανείς. Για παράδειγμα, ο φόβος, που για μένα θα ήταν το πρώτο που θα έπρεπε να δοθεί σαν αίσθημα, όταν έξω από το σπίτι σου σφάζονται οι γείτονές σου, δεν αποδίδεται με επιτυχία.
Γι’ αυτούς τους λόγους, θεωρώ τη Λωξάντρα μια πραγματικά επιτυχημένα προσωπογραφία, ανθρώπινη και συγκινητική, σημαντική για την ηθογραφία της και ίσως ελλιπή ως προς την απόδοση των ιστορικών γεγονότων.
Την ανάγνωση του βιβλίου την ευχαριστήθηκα και για έναν ακόμα λόγο. Γιατί επιτέλους αποσύνδεσα την Λωξάντρα στο μυαλό μου από τη Μπέτυ Βαλάση, την ηθοποιό που ενσάρκωσε το ρόλο της Λωξάντρας στην ομώνυμη τηλεοπτική σειρά.
Και για όσους δεν ξέρουν τι σημαίνει πλούσιος, το αγαπημένο απόφθεγμα της Λωξάντρας:
«Τι εστί πλούσιος, μπρε; Ο εν τω ολίγω αναπαυόμενος!»