Την έκδοση του Βήματος διαβάζω, η οποία είναι αναπαραγωγή της έκδοσης του Γκοβόστη του 1991. Πολύ καλή είναι, αν δεν είχε και σκληρό εξώφυλλο, το οποίο μου έχει φάει τα χέρια, δεν θα είχα κανένα πρόβλημα
Κατά τα άλλα, μάλλον σήμερα θα τελειώσω τον πρώτο τόμο, τις πρώτες 630 σελίδες δηλαδή, και μπορώ να πω ότι το βιβλίο είναι καταπληκτικό. Δεν έχω βαρεθεί ούτε στιγμή και επιπλέον υπάρχουν πολλά σημεία που δεν μπορείς να αφήσεις το βιβλίο από τα χέρια.
Είδες; Εγώ τα είχα αγοράσει προς 5.5 ευρώ τον τόμο, τότε που κυκλοφορούσαν με την εφημερίδα. Γι' αυτό ακριβώς δεν πρέπει να βιάζεται κανείς.
Και μιας και έχουμε ήδη συζητήσει για τους μουζίκους, ας αναφέρω και άλλες δύο λέξεις που έμαθα μέσα από το βιβλίο. Καταρχήν, την λέξη τρόικα που είναι το έλκηθρο και δεύτερον το σιμίτι,το οποίο απ' ό,τι καταλαβαίνω ίσως το λέμε και στην Ελλάδα, περισσότερο στο βορρά. Εγώ πάντως δεν το είχα ξανακούσει. Σιμίτι, λοιπόν, είναι αυτό που στην Αθήνα αποκαλούμε "κουλούρι Θεσσαλονίκης".
Οι χωρικοί στη Ρωσία ήταν δουλοπάροικοι ως το 1861 οπότε καταργήθηκε η δουλεία στη Ρωσία. Σαν δουλοπάροικοι μπορούσαν να εργάζονται σαν αγρότες/κτηνοτρόφοι στα κτήματα των φεουδαρχών/γεωκτημόνων αλλά να εκτελούν και άλλες εργασίες, όπως υπηρέτες, αμαξάδες, τεχνίτες κ.α., πάντα για λογαριασμό του φεουδαρχικού τους κυρίου. Κρίνοντας από τις Πεθαμένες ψυχές του Γκόγκολ οι Μουζίκοι κατά περιπτώσεις μπορούσαν να δοθούν σαν ενέχυρο για τη σύναψη δανείου, ενώ ο κάθε κάτοχος Μουζίκων έπρεπε να πληρώνει φόρο στο κράτος για την κατοχή τους.
@ Χρυσηίδα: Είναι και το σαμοβάρι (σκεύος για το βράσιμο νερού, κάτι σαν τσαγιέρα)
Φεουδαρχικά υπολείμματα στη Ρωσία διατηρούνται και μετά την "κατάργηση" της δουλοπαροικίας το 1861. Η αριστοκρατία γης υπάρχει θεσμικά μέχρι την επανάσταση του 1917.
Φεουδαρχικά υπολείμματα στη Ρωσία διατηρούνται και μετά την "κατάργηση" της δουλοπαροικίας το 1861. Η αριστοκρατία γης υπάρχει θεσμικά μέχρι την επανάσταση του 1917.
Σίγουρα και ενδεχομένως η υλική κατάσταση του χωρικού να χειροτέρευσε όμως δεν είναι πια ιδιοκτησία του αριστοκράτη αλλά εργάτης ή ενοικιαστής της αγροτικής γης
Στην Καρένινα ο Τολστόι καταπιάνεται πολύ με το θέμα αυτό, δηλαδή τη σχέση αριστοκρατών και μουζίκων. Ο Λιέβιν, ένας από τους πρωταγωνιστές του βιβλίου, ο οποίος ζει στην εξοχή και το νοικοκυριό του είναι αγροτικό, θέλει να γράψει ένα σύγγραμμα στο οποίο θα αναλύει τους λόγους και θα προτείνει τρόπους, για να γίνει η αποδοτικότητα των μουζίκων καλύτερη. Παρακολουθώντας λοιπόν τις σκέψεις του Λιέβιν μαθαίνουμε ότι με την παρούσα σχέση μεταξύ γαιοκτημόνων - μουζίκων, οι πρώτοι έχουν συνεχώς χασούρα αντί για κέρδη και οι δεύτεροι ζουν μια άθλια ζωή.
Ο Λιέβιν τολμάει να καινοτομήσει και να εφαρμόσει μια νεοτεριστική μέθοδο που εμπνεύστηκε: να νοικιάσει τα κτήματά του σε κάποιους μουζίκους και να μοιραστούν στο τέλος τα κέρδη (αντί δηλαδή να δουλεύουν για ένα πενιχρό μεροκάματο). Με αυτό πιστεύει ότι θα τους δώσει το κίνητρο να δουλεύουν καλύτερα και όχι να τεμπελιάζουν. Εκεί όμως σκοντάφτει πάνω στην αγραμματοσύνη και την προκατάληψη των μουζίκων, οι οποίοι πιστεύουν πως ο,τιδήποτε προτείνει ένας αριστοκράτης είναι σίγουρα για προσωπικό του όφελος και δεν αλλάζουν τον τρόπο που δουλεύουν.
Χρυσιηδα νομίζω ότι έπρεπε να βάλεις το τελευταίο σου σχόλιο σε εμφάνιση πλοκής. Έχω σκοπό να το διαβάσω το βιβλίο και δεν θέλω να ξέρω. Επίσης θέλω να αναφέρω ότι πολύ καλά κάνανε οι μουζίκοι και δεν είχανε εμπιστοσύνη στην αριστοκρατία. Η όλη σκέψη μου θυμίζει τα "εργατικά συμβούλια" στις επιχειρήσεις επί ΠΑΣΟΚ το 1980, όπου νομίζανε οι εργάτες ότι είναι μέτοχοι της εταιρείας.
Κόρτο Μαλτέζε το 1861 όπως πολύ σωστά λες καταργείται η δουλοπαροικία. Δηλαδή παύει ένας χωρικός να είναι ιδιοκτησία ενός μεγάλου γαιοκτήμονα. Αυτό δεν είμαι ψέμα. Από νομικής απόψεως είναι "ελεύθερος" να κάνει ό,τι θέλει όμως δεν μπορεί να κάνει τίποτα γιατί είναι στραγγαλισμένος από τα χρέη και στην πραγματικότητα μετατρέπεται σε εργάτη γης. Οι συνθήκες διαβίωσης τους δεν γίνονται καλύτερες απ' ότι ήταν πριν το 1861. Πάντως η έγγεια αριστοκρατία συνέχισε να έχει τους τίτλους που την αναγνώριζε από τους "κοινούς θνητούς", δηλαδή τους αστούς, τους εργάτες και τους φτωχούς αγρότες.
Μετά το 1917 δεν υπάρχει γαιοκτησία και όλες οι εκτάσεις γης των αριστοκρατών απαλλοτριώνονται με διάταγμα των μπολσεβίκων. Ο Λένιν όμως το 1921 στα πλαίσια της ΝΕΠ (Νέα Οικονομική Πολιτική) δίνει τη δυνατότητα σε κάποιους κατόχους ιδιοκτησίας γης (τους κουλάκους) να διαθέτουν εργάτες γης και να πουλάνε τη σοδειά τους ελεύθερα στην αγορά. Οι κουλάκοι δεν είναι αριστοκρατία αλλά πλούσιοι ιδιοκτήτες γης. Τη δεκαετία του '30 με απόφαση του κόμματος των Μπολσεβίκων αποφασίζεται η βίαιη απαλλοτρίωση τους με την κολλεκτιβοποίηση των φτωχών αγροτών. Οι κουλάκοι αντιδρούνε λυσσαλέα σε αυτή την πολιτική και αρχίζει ένας αιματηρός αγώνας μεταξύ κουλάκων και κολλεκτιβιστών που καταλήγει στη συντριβή των πρώτων.
Βιβλιολάτρη, όταν με το καλό το διαβάσεις θα δεις ότι φανέρωσα μια σταγόνα στον ωκεανό από αυτό το πολύ ωραίο μυθιστόρημα και ούτε το συγκεκριμένο περιστατικό έχει μεγάλη σχέση με την εξέλιξη της πλοκής. Παρόλα αυτά υπόσχομαι να είμαι πιο προσεκτική στο μέλλον.
Απλώς, έχω πορωθεί πάρα πολύ με την Καρένινα και είπα να συμβάλω στην συζήτηση που ανοίξατε με αυτά που διάβασα.
Δεν διαφωνώ μαζί σου Βιβλιολάτρη, άλλωστε η απελευθέρωση των δουλοπαροικων έγινε από τον τσάρο (Αλέξανδρο Β΄αν θυμάμαι καλά) όταν η κατοχή τους έπαψε να είναι οικονομικά αποδοτική. Η ρωσική κοινωνία συνέχισε να είναι μια έντονα ταξική κοινωνία, οι τίτλοι ευγενείας έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή (πράγμα που εξακολουθεί να συμβαίνει στην Μ. Βρετανία πχ) και η πραγματική κατάσταση των (πρώην) δουλοπαροίκων ίσως και να χειροτέρεψε. Από την άλλη δεν έχω διαβάσει το βιβλίο, όμως πιθανολογώ ότι ο κόμης Τολστόι είναι λογικό να είναι πιο επιεικής με τον αριστοκράτη παρά με το μουζίκο, και σαν κτηματίας ο ίδιος είναι πιο ευαίσθητος με την χασούρα του κτηματία παρά με της εκμετάλλευση του μουζίκου.
Ο Τολστόι υποτείθεται ότι απαρνήθηκε την αριστοκρατική του καταγωγή, αλλά να φύγουν από πάνω του όλες οι ιδεοληψίες μέσα στις οποίες γαλουχήθηκε είναι μάλλον αδύνατο.
Το τέλειωσα και μόλις τώρα διάβασα αναλυτικά αυτό το νήμα, γιατί αν δεν έχω διαβάσει το βιβλίο διαβάζω τις παρουσιάσεις πολύ - πολύ στα πεταχτά.
Μου άρεσε πάρα πολύ, αλλά αυτό είναι μάλλον προφανές, γιατί αν δε σου αρέσει αυτό το βιβλίο δεν πρόκειται να το φτάσεις στο τέλος του ποτέ. Προσωπικά, δεν βαρέθηκα καθόλου, ίσως ελάχιστα στο δεύτερο μισό του δεύτερου τόμου. Επίσης αυτή τη φορά, δεν μπερδεύτηκα καθόλου με τα Ρώσικα ονόματα, που νομίζω ότι ο Τολστόι τα εισάγει ομαλά και δεν σε μπεδρεύει. Το μπέρδεμα με τα ρώσικα ονόματα με έχει κάνει να παρατήσω τον Δόκτορ Ζιβάγκο.
Στην Καρένινα μου έκανε τρομερή εντύπωση το εξής: το βιβλίο αυτό ονομάζεται Άννα Καρένινα, αλλά η Άννα δεν είναι η μοναδική κεντρική ηρωίδα του βιβλίου. Μοιράζεται τον πρωταγωνιστικό ρόλο με τον Λιέβιν. Μάλιστα στα μάτια τα δικά μου ο Λιέβιν είναι ο βασικός πρωταγωνιστής του βιβλίου και όχι η Άννα. Η ιστορία της Άννας είναι μάλλον το πιασιάρικο μέρος του βιβλίου, αλλά είναι μονάχα ένα μέρος του. Τα πολύ σημαντικά συμβαίνουν μάλλον στον Λιέβιν.
Την άποψή μου αυτή ενισχύει το γεγονός ότι η Άννα αργεί να εμφανιστεί στην αρχή του βιβλίου, ενώ στο τέλος πεθαίνει και το βιβλίο έχει ακόμα γύρω στις 100 σελίδες!
Για τους λόγους αυτούς λοιπόν, το μυθιστόρημα αυτό μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από γυναικεία λογοτεχνία.
Ο Τολστόι σε αυτό του το μυθιστόρημα μας περιγράφει τον ρώσικο λαό, τη ρώσικη ψυχή και τη ρώσικη νοοτροπία κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Η πολιτική, η δημόσια διοίκηση και η αγροτική οικονομία είναι τα δύο μεγάλα κεφάλαια με τα οποία καταπιάνεται και τα οποία καταφέρνει να μας τα κάνει κατανοητά, βάζοντας τους ήρωές του να ασχολούνται με αυτους τους τομείς.
Όσο για την αριστοκρατία και τους γαιοκτήμονες, ο συγγραφέας είναι πολύ αυστηρός μ' αυτούς. Μας βγάζει όλα τους τα αρνητικά στη φόρα, την τεμπελιά τους, την ανευθυνότητά τους, την ροπή τους προς τις απολαύσεις τις νύχτας, το πάθος τους με το ποτό, και φυσικά μέσω του Βρόνσκι αλλά και του Αμπλόνκσι, μας δείχνει σε τι άσχημες καταστάσεις οδηγεί μια τέτοια ζωή.
Πέρασα πάρα πολύ ωραία, εκπληκτικά ωραία παρέα με την Καρένινα
Αυτό που μου κάνει πολύ εντύπωση είναι ότι δεν έχω ακούσει από κανέναν κουβέντα για άλλους διάσημους Ρώσους συγγραφείς, όπως ο Πούσκιν, ο Τουργκένιεφ ή ο Γκόγκολ. Αν και τους 2 πρώτους δεν τους συμπαθώ ιδιαίτερα, νομίζω ότι τα έργα τους είναι σε σημαντικό βαθμό αξιόλογα (δεν θα πω κορυφαία ή αξεπέραστα). Εντούτοις δεν έτυχε να δω κάποιον εδώ μέσα να διαβάσει κάτι από αυτούς!
Αυτό που μου κάνει πολύ εντύπωση είναι ότι δεν έχω ακούσει από κανέναν κουβέντα για άλλους διάσημους Ρώσους συγγραφείς, όπως ο Πούσκιν, ο Τουργκένιεφ ή ο Γκόγκολ. Αν και τους 2 πρώτους δεν τους συμπαθώ ιδιαίτερα, νομίζω ότι τα έργα τους είναι σε σημαντικό βαθμό αξιόλογα (δεν θα πω κορυφαία ή αξεπέραστα). Εντούτοις δεν έτυχε να δω κάποιον εδώ μέσα να διαβάσει κάτι από αυτούς!
Αν πατήσεις στην αναζήτηση τά ονόματα των συγγραφέων που αναφέρεις παραπάνω θα σου βγάλει ένα σωρό αναφορές και αναρτήσεις. Αλλά κι εσύ μπορείς να κάνεις τις δικές βιβλιοπαρουσιάσεις! )
Λένε πώς όταν ζήτησαν κάποτε από τον ΟΥΙΛΛΙΑΜ ΦΩΚΝΕΡ να κατονομάσει τα τρία καλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών, εκείνος απάντησε: "Η Άννα Καρένινα, η Άννα Καρένινα, η Άννα Καρένινα".
Παρολο που ειμαι σταθερος στις εκδοσεις Γκοβοστη οσον αφορα τα εργα του Ντοστογεφσκι, εδω χρειαζομαι μια βοηθεια...
Ποια εκδοση να επιλεξω αναμεσα στην τετρατομη του Γκοβοστη σε μεταφραση της Κοραλιας Μακρη και την διτομη των εκδοσεων Πατακη σε μεταφραση Φωντα Κονδυλη?
Ευχαριστω...
