Η γλώσσα αλλάζει συνεχώς και φαίνεται πως αυτό που μεταβάλλεται περισσότερο είναι το λεξιλόγιο. Συχνά εμείς οι ίδιοι διαπιστώνουμε πως μια λέξη που την λέγαμε κανονικά τον καιρό που ήμασταν παιδιά, τώρα πια χρησιμοποιείται λίγο ή καθόλου. Ας ρίξουμε εδώ μια ματιά σε λέξεις που τις χρησιμοποιούσαμε κανονικότατα γύρω στην δεκαετία τού ’80, ίσως και λίγο πιο πριν, και που αν τις πεις σήμερα ακούγονται κάπως ρετρό, το λιγότερο. Μια κουβέντα που την έχουμε κάνει κι αλλού.
Καταρχήν υπάρχουν λέξεις που υποχώρησαν επειδή υπερίσχυσε κάποια άλλη, παλιά ή νεότερη, όπως:
αποχωρητήριο ή καμπινές ή χαλές(!) – τώρα πια μόνο τουαλέτα
αούτομπαν – αυτοκινητόδρομος
ζωντοχήρα – χωρισμένη ή διαζευγμένη
κρισκράφτ – ταχύπλοο
κυλόττα – τώρα μόνο κυλοττάκι
μανούλι – γκόμενα
micro – κομπιούτερ
μοτοσακό – παπάκι
οξεία – τόνος
παγωνιέρα – ψυγείο
ρεκλάμα – διαφήμιση
σάκα – σχολική τσάντα
σφαιριστήριο – μπιλιαρδάδικο
τελεκομάντερ – τηλεκοντρόλ ή τηλεχειριστήριο (μάλλον μόνο εγώ το δεύτερο
)
τοιούτος ή ντιγκιντάγκας (μειωτικά για γκέι) – λούγκρα
Άλλες λέξεις απλά υποχωρήσαν και νομίζω πως πια κανείς δεν λέει ντούμπλεφας για το ρούχο που φοριέται το μέσα–έξω. Όμοια κανείς δεν λέει πια ο τσιλιβίθρας για να περιγράψει κάποιον πολύ μικρό άνθρωπο και μήτε θα ακούσεις πουθενά "έλα εδώ ρε μόμολο!" όπου μόμολο σήμαινε κάτι σαν πιτσιρίκι αλλά πολύ μειωτικά.
Υπάρχουν πράγματα που αντικαταστάθηκαν από άλλα και μαζί τους το ίδιο έπαθε κι η λέξη που τα περιέγραφε όπως:
ουφαδικα ή ηλεκτρονικά ή tv games ή μπλιμπλίκια – (αντικαταστήθηκαν από τα internet cafe)
γουόκμαν – (αντικαταστήθηκε πρώτα από το ντίσκμαν κι έπειτα από το mp3 player)
τραντζίστορ – (αντικαταστάθηκε από το ραδιόφωνο που βέβαια έχει εδώ και δεκαετίες τσιπάκια αντί για τραντζίστορ)
Αλλού κάτι χάθηκε από το τοπίο παρασύροντας μαζί του και την λέξη. Εάν βέβαια τύχει να το συναντήσεις κάπου θα χρησιμοποιήσεις την παλιά καλή ονομασία, όπως:
μίνι σινγκλ και μάξι σινγκλ (σχετικά με δίσκους βυνιλίου)
σιδερότυπα ή χαλκομανίες (εικόνες σε χαρτί που τις μετέφερες με σιδέρωμα πάνω στο φανελάκι σου, τις πρόσφεραν διάφορα περιοδικά όπως το Μπλεκ και το Αγόρι)
τεντιμπόης και γιεγιές που τους ακούμε μονάχα στις παλιές ελληνικές ταινίες
χαίτη (μόδα ανδρικής κόμμωσης τού ’80)
Το ίδιο ισχύει και για επαγγέλματα που χαθήκανε:
αγροφύλακας
εισπράκτορας
Πιο ενδιαφέρουσες είναι φράσεις που ακούγονταν το ’80 όμως τώρα πλέον δεν "παίζουν" όπως:
Έπαθα ψυχικό τραλαλά!
– δηλ. Έπαθα την πλάκα μου!
Θα σου σιάξω την γούνα! ή Θα σου στρώσω την γραβάτα! – δηλ. Θα σε κανονίσω!
Θα σου στρίψω το λαρύγγι! – δηλ. Θα σε πνίξω!
χμ.. σαν πολλές απειλές δεν είχαμε τότε;! μην τάχα μάς έπιασε έπειτα η αύρα τού πολιτικά ορθού;!
Όπου έχω κάποιο λάθος, παρακαλώ, διορθώστε με.
Καταρχήν υπάρχουν λέξεις που υποχώρησαν επειδή υπερίσχυσε κάποια άλλη, παλιά ή νεότερη, όπως:
αποχωρητήριο ή καμπινές ή χαλές(!) – τώρα πια μόνο τουαλέτα
αούτομπαν – αυτοκινητόδρομος
ζωντοχήρα – χωρισμένη ή διαζευγμένη
κρισκράφτ – ταχύπλοο
κυλόττα – τώρα μόνο κυλοττάκι
μανούλι – γκόμενα
micro – κομπιούτερ
μοτοσακό – παπάκι
οξεία – τόνος
παγωνιέρα – ψυγείο
ρεκλάμα – διαφήμιση
σάκα – σχολική τσάντα
σφαιριστήριο – μπιλιαρδάδικο
τελεκομάντερ – τηλεκοντρόλ ή τηλεχειριστήριο (μάλλον μόνο εγώ το δεύτερο

τοιούτος ή ντιγκιντάγκας (μειωτικά για γκέι) – λούγκρα
Άλλες λέξεις απλά υποχωρήσαν και νομίζω πως πια κανείς δεν λέει ντούμπλεφας για το ρούχο που φοριέται το μέσα–έξω. Όμοια κανείς δεν λέει πια ο τσιλιβίθρας για να περιγράψει κάποιον πολύ μικρό άνθρωπο και μήτε θα ακούσεις πουθενά "έλα εδώ ρε μόμολο!" όπου μόμολο σήμαινε κάτι σαν πιτσιρίκι αλλά πολύ μειωτικά.
Υπάρχουν πράγματα που αντικαταστάθηκαν από άλλα και μαζί τους το ίδιο έπαθε κι η λέξη που τα περιέγραφε όπως:
ουφαδικα ή ηλεκτρονικά ή tv games ή μπλιμπλίκια – (αντικαταστήθηκαν από τα internet cafe)
γουόκμαν – (αντικαταστήθηκε πρώτα από το ντίσκμαν κι έπειτα από το mp3 player)
τραντζίστορ – (αντικαταστάθηκε από το ραδιόφωνο που βέβαια έχει εδώ και δεκαετίες τσιπάκια αντί για τραντζίστορ)
Αλλού κάτι χάθηκε από το τοπίο παρασύροντας μαζί του και την λέξη. Εάν βέβαια τύχει να το συναντήσεις κάπου θα χρησιμοποιήσεις την παλιά καλή ονομασία, όπως:
μίνι σινγκλ και μάξι σινγκλ (σχετικά με δίσκους βυνιλίου)
σιδερότυπα ή χαλκομανίες (εικόνες σε χαρτί που τις μετέφερες με σιδέρωμα πάνω στο φανελάκι σου, τις πρόσφεραν διάφορα περιοδικά όπως το Μπλεκ και το Αγόρι)
τεντιμπόης και γιεγιές που τους ακούμε μονάχα στις παλιές ελληνικές ταινίες
χαίτη (μόδα ανδρικής κόμμωσης τού ’80)
Το ίδιο ισχύει και για επαγγέλματα που χαθήκανε:
αγροφύλακας
εισπράκτορας
Πιο ενδιαφέρουσες είναι φράσεις που ακούγονταν το ’80 όμως τώρα πλέον δεν "παίζουν" όπως:
Έπαθα ψυχικό τραλαλά!

Θα σου σιάξω την γούνα! ή Θα σου στρώσω την γραβάτα! – δηλ. Θα σε κανονίσω!
Θα σου στρίψω το λαρύγγι! – δηλ. Θα σε πνίξω!
χμ.. σαν πολλές απειλές δεν είχαμε τότε;! μην τάχα μάς έπιασε έπειτα η αύρα τού πολιτικά ορθού;!

Όπου έχω κάποιο λάθος, παρακαλώ, διορθώστε με.