Το στοιχείο της μεταμφίεσης είναι ένα μυθοπλαστικό μέσο, που βοηθάει τους συγγραφείς να προσθέσουν μια ενδιαφέρουσα νότα στην πλοκή του κειμένου τους και να την οδηγήσουν σε αναπάντεχες ανατροπές και συχνά αποκαλυπτικές ή συγκινητικές αναγνωρίσεις.
Η μεταμφίεση έχει χρησιμοποιηθεί από την αρχαία ήδη λογοτεχνία. Την συναντάμε στην Οδύσσεια, όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται στους δικούς του στην Ιθάκη σαν ζητιάνος, για να παρατηρήσει πρώτα το κλίμα που επικρατεί εκεί και μετά να κάνει την θριαμβευτική εμφάνισή του. Στην Χιονάτη και τους Επτά Νάνους, πάλι, η κακιά μητριά εμφανίζεται σαν καλή γριούλα στην ηρωίδα, για να της πουλήσει το μήλο.
Πολύ συχνή επίσης είναι η μεταμφίεση γυναικών σε άντρες, όπου η εκάστοτε ηρωίδα έχει τους λόγους της να κρύψει το φύλο της. Από τα πολλά παραδείγματα τέτοιου τύπου μεταμφίεσης, θα αναφέρω αυτήν της Ροζαλίντας, στο Όπως Αγαπάτε του Σαίξπηρ, η οποία αποφασίζει να μεταμφιεστεί για να μην κινδυνέψει στο δάσος του Άρντεν.
Στη σύγχρονη λογοτεχνία και μάλιστα στην ελληνική, ένα πολύ ιδιαίτερο παράδειγμα βρίσκουμε στο βιβλίο Ελένη, ή ο Κανένας, όπου η ηρωίδα Ελένη αποφασίζει να ντυθεί άντρας για να μπορέσει να παρακολουθήσει μαθήματα ζωγραφικής στην Ιταλία (βρισκόμαστε στο τέλος του 19ου αιώνα). Πρόκειται βέβαια για βιογραφικό κείμενο, οπότε η μεταμφίεση της Ελένης Μπούκουρα, της ηρωίδας του μυθιστορήματος, συνέβη στ’ αλήθεια! Εδώ, λοιπόν, ταιριάζει το ερώτημα αν είναι η λογοτεχνία που μιμείται τη ζωή ή η ζωή τη λογοτεχνία.
Η μεταμφίεση έχει χρησιμοποιηθεί και στο σινεμά. Ας θυμηθούμε την Τούτσι με τον Ντάστιν Χόφμαν, αντίστροφη μεταμφίεση αυτή τη φορά, ενός άντρα σε γυναίκα.
Εσείς έχετε συναντήσει ενδιαφέρουσες μεταμφιέσεις στα βιβλία σας;
Η μεταμφίεση έχει χρησιμοποιηθεί από την αρχαία ήδη λογοτεχνία. Την συναντάμε στην Οδύσσεια, όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται στους δικούς του στην Ιθάκη σαν ζητιάνος, για να παρατηρήσει πρώτα το κλίμα που επικρατεί εκεί και μετά να κάνει την θριαμβευτική εμφάνισή του. Στην Χιονάτη και τους Επτά Νάνους, πάλι, η κακιά μητριά εμφανίζεται σαν καλή γριούλα στην ηρωίδα, για να της πουλήσει το μήλο.
Πολύ συχνή επίσης είναι η μεταμφίεση γυναικών σε άντρες, όπου η εκάστοτε ηρωίδα έχει τους λόγους της να κρύψει το φύλο της. Από τα πολλά παραδείγματα τέτοιου τύπου μεταμφίεσης, θα αναφέρω αυτήν της Ροζαλίντας, στο Όπως Αγαπάτε του Σαίξπηρ, η οποία αποφασίζει να μεταμφιεστεί για να μην κινδυνέψει στο δάσος του Άρντεν.
Στη σύγχρονη λογοτεχνία και μάλιστα στην ελληνική, ένα πολύ ιδιαίτερο παράδειγμα βρίσκουμε στο βιβλίο Ελένη, ή ο Κανένας, όπου η ηρωίδα Ελένη αποφασίζει να ντυθεί άντρας για να μπορέσει να παρακολουθήσει μαθήματα ζωγραφικής στην Ιταλία (βρισκόμαστε στο τέλος του 19ου αιώνα). Πρόκειται βέβαια για βιογραφικό κείμενο, οπότε η μεταμφίεση της Ελένης Μπούκουρα, της ηρωίδας του μυθιστορήματος, συνέβη στ’ αλήθεια! Εδώ, λοιπόν, ταιριάζει το ερώτημα αν είναι η λογοτεχνία που μιμείται τη ζωή ή η ζωή τη λογοτεχνία.
Η μεταμφίεση έχει χρησιμοποιηθεί και στο σινεμά. Ας θυμηθούμε την Τούτσι με τον Ντάστιν Χόφμαν, αντίστροφη μεταμφίεση αυτή τη φορά, ενός άντρα σε γυναίκα.
Εσείς έχετε συναντήσει ενδιαφέρουσες μεταμφιέσεις στα βιβλία σας;