"Η Μητέρα του Σκύλου": Παύλος Μάτεσις

[Χρυσηίδα]

Ο Παύλος Μάτεσις άφησε τα εγκόσμια μόλις πριν λίγους μήνες και το μόνο δικό του που είχα διαβάσει ήταν μια συλλογή διηγημάτων με τίτλο Έκθεσις Ιδεών (προσφορά του Μαύρου Βέλους, που έχουμε κάνει μαύρα μάτια να το δούμε). Είπα λοιπόν να διαβάσω αυτό που θεωρείται το καλύτερό του μυθιστόρημα τη Μητέρα του Σκύλου.

Το μυθιστόρημα εκδόθηκε το 1990 και αφορά κυρίως την κατοχή, γι' αυτό και χαρακτηρίζεται ιστορικό μυθιστόρημα. Δεν θα πω ότι δικαίως θεωρείται το καλύτερό του, θα πω πολύ απλά και χωρίς καμία διάθεση υπερβολής ότι δεν έχω διαβάσει καλύτερο σύγχρονο ελληνικό μυθιστόρημα. Ήταν υπέροχο. Θα αρκεστώ να αντιγράψω εδώ κάποια στοιχεία για το βιβλίο, μερικά αποσπάσματα και θα σας παροτρύνω να το έχετε στα υπόψη σας και να το διαβάσετε με την πρώτη ευκαιρία.

Το έργο, από το 1990 που πρωτοκυκλοφόρησε παραμένει ένα από τα εκλεκτά μυθιστορήματα των Ελλήνων αλλά και των ξένων αναγνωστών, έχει πραγματοποιήσει ήδη στην Ελλάδα πενήντα εκδόσεις, έχει μεταφραστεί σε δεκατρείς γλώσσες και έχει αποσπάσει εύλογα την καθολική αναγνώριση του βιβλιοφιλικού κοινού. Πρόσφατα, μάλιστα, συγκαταλέχθηκε από τον λονδρέζικο εκδοτικό οίκο Quintet Publishing στα 1001 βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας τα οποία οφείλει να έχει διαβάσει κάθε άνθρωπος μέχρι το τέλος της ζωής του (στον τόμο 1001 Books You Must Read Before You Die).

Αποσπάσματα:

Λέγε με Ραραού καλύτερα.
Ρουμπίνη βέβαια είναι το βαφτιστικό μου, πλην ουσιαστικώς βαφτίστηκα Ραραού όταν βγήκα στο Θέατρο και με αυτό το όνομα έφτασα όπου έφτασα και στο βιβλιάριο ΙΚΑ έχω προσθέσει "Δεσποινίς Ραραού, Ηθοποιός", έτσι θα με γράψουν στον επιτύμβιό μου. Τη Ρουμπίνη την έχω διαγράψει. Ξεγράψει. Άσε πια το επίθετο, Μέσκαρη.

.........

Ανεβαίνει, στο δεύτερο κλαδί κάπως γλιστράει και πέφτει κάτω, απάνω σε νάρκη, ταψιά τις λέγαμε αυτές τις φαρδιές. Σαν σε άστραμμα προφταίνω να δω τ' άλλα παιδιά παρέκει, μία φλόγα και τον Θανάση να τραβάει για μεσοούρανα σαν τον Προφήτη Ηλία, αυτός τραβάει τσιφ για Παράδεισο πρόλαβα να σκεφτώ, άκου ώρα να σκεφτώ καλαμπούρι η μουρλή! Η νάρκη του είχε κάψει ό,τι φόραγε, τα σκουτιά του κρέμονταν σαν ψόφια πουλιά πάνω στην απιδιά, και το Θανασάκι αρπαγμένο από ένα κλαδί σαν καλιακούδα, πλην θεόγυμνο. Πέφτει κάτω σαν γινωμένο σύκο, ευτυχώς το χώμα ήταν βρεγμένο, σκάει ο κώλος του σαν καρπούζι, αλλά κατά τα λοιπά ήταν ζωντανός. Θεόγυμνος όμως, κι εγώ να χαχανίζω, μου χύθηκαν οι αγκινάρες και αγκυλώθηκα, η παρέα του από πέρα, όλοι τους μαρμαρωμένοι, να φωνάζουν, ρε, ο Θανάσης μάλλιασε, ο Θανάσης μάλλιασε! Με ζήλεια το' λεγαν αυτό!

.........

Και ούτε με ταράζει πια που άρχισα να λησμονάω τη ματιά της μητέρας μου. Ξέχασα και ποιο χεράκι του Φάνη μας είναι το χαλασμένο. Ούτε και τι χρώμα μαλλιά είχε ο Φάνης μας θυμάμαι. Ξεχνάω και να λυπηθώ. Αυτό, λιγάκι με μελαγχολεί. Που ξεβάφουνε οι λύπες μου.
Τι να κάνουμε...

 

[Πολύνιους]

Είναι όντως υπέροχο βιβλίο, γέλαγα και έκλαιγα πολλές φορές μόνο με διαφορά μιας παραγράφου και γενικά με άγγιξε τόσο πολύ συναισθηματικά που ταράχτηκα με το που ξεκίνησα να διαβάζω τα αποσπάσματα. Το διάβασα στα πλαίσια του 'Διάβασε το αγαπημένο μου βιβλίο', που ταίρι μου ήταν η Αμελί και την ευχαριστώ πολύ.

 

[Χρυσηίδα]

Είναι όντως υπέροχο βιβλίο, γέλαγα και έκλαιγα πολλές φορές μόνο με διαφορά μιας παραγράφου

Κι εγώ τα ίδια. Δεν θυμάμαι να γελάω (δυνατά κάποιες φορές) τόσο πολύ και τόσο αυθόρμητα με βιβλίο. Εντάξει, για να κλάψω, δεν έκλαψα, αλλά στα πρόθυρα του βουρκώματος ήρθα πολλές φορές.

 

[Αξία]

Κορυφαίο βιβλίο πιστεύω.. μόνο που το τέλος με άφησε λίγο μετέωρη. Ακόμα δεν είμαι εκατό τοις εκατό σίγουρα αν τα συμπεράσματά μου είναι σωστά.

 

[Μήτις]

Αν και διαβάζω ελάχιστα βιβλία νεοελληνικής λογοτεχνίας, αυτό είναι σίγουρα ένα από αυτά που θέλω να διαβάσω. Πολύ όμορφη η παρουσίαση σου, Χρυσηίδα!

 

[Φαντινα]

Ενταξει ,ηταν πολυ καλο ,ειχε καποιες πολυ δυνατες εικονες ,μετεφερε πιστα το κλιμα της εποχης με μια διαθεση σαφως δηκτικη ,οσο επρεπε ,αλλα δεν θα το κατετασσα στα αγαπημενα μου...Και να σημειωθει οτι το συγκεκριμενο ειδος κι ο,τι αφορα στη συγκεκριμενη ιστορικη περιοδο το ξεκοκκκαλιζω!Φταιει που ισως εχω μια προτιμηση σε στιλ λιγο πιο λυρικο.Φταιει οτι προτιμω εκτενεστερη αναλυση χαρακτηρων κ το βιβλιαρακι με αφησε με ενα κενο.
Χαιρομαι παντως που ενα βιβλιο με τοσο αξιολογο ιδεολογικο υποβαθρο διακριθηκε τοσο στο παγκοσμιο λογοτεχνικο στερεωμα.
Το δε Ματεση τον συμπαθω πολυ ως στιχουργο του ΝΕΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ κ της ΠΡΟΖΑΣ -ειδικοτερα επειδη ο λατρεμενος Ξυλουρης εχει ερμηνευσει εξαισιους στιχους σε αξεπεραστες μελοποιησεις του Ξαρχακου(ΔΙΟΝΥΣΕ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΜΑΣ)

Δειτε εδω τη στιχουργικη του δραστηριοτητα

http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=index&sort=alpha&lyricist_id=611

 

[Εμιλυ]

Ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει! Αν και από ό,τι έχω δει και έχω κουβεντιάσει δεν έχει αρέσει σε αρκετούς.

 

[Ασημενια]

Η ιδιαίτερη γραφή, η αφήγηση μιας ψυχωτικής γυναίκας που διηγείται σχεδόν με αφέλεια την ζωή της, πάντα στα όρια του κωμικοτραγικού, μου έκαναν εντύπωση.

Μου άρεσε. Γέλασα, χαμογέλασα, συγκινήθηκα, αναγνώρισα καταστάσεις (η συλλογική μνήμη λειτουργεί ακόμα έντονα στην γενιά μου, στην γενιά που οι γονείς έζησαν κατοχή και πείνα).
Ένα άλλο στοιχείο που μου άρεσε στο βιβλίο είναι ότι μέσα από μια αφήγηση με απλά καθημερινά λόγια, διαφαίνονται οι πληγές που άφησε σε πολλά επίπεδα - πολιτιστικά, πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά - ο πόλεμος. Μέσα στο βιβλίο θίγονται πολλά γεγονότα της κατοχής αλλά και μεταπολεμικά, μέχρι και το πως οι Έλληνες (δεν) αξιοποίησαν τα χρήματα από το σχέδιο Μάρσαλ.

Θα συμφωνήσω με την΄παρότρυνση της Χρυσηίδας, που έκανε μια πολύ όμορφη παρουσίαση, να διαβάσετε το βιβλίο.
Επίσης θα συμφωνήσω απόλυτα και με την επιλογή της να παραθέσει κάποια κομμάτια του βιβλίου, μιας και είναι ο μόνος τρόπος για να δειχτεί σε τι γλώσσα και τι ύφος είναι γραμμένο το βιβλίο.

Να συμπληρώσω ότι ο Μάτεσις πέθανε χωρίς να προλάβει να δει το έργο του αυτό να μεταφέρεται στο θεατρικό σανίδι. Για το βιβλίο είχε ενδιαφερθεί και ο Κουστουρίτσα, κάτι που από ότι διάβασα τελικά δεν τελεσφόρησε ώστε να μεταφερθεί και στην μεγάλη οθόνη.

 

[Αμοντιλιάδο]

Πολύ καλό ελληνικό βιβλίο. Προσωπικά, το βρήκα πολύ πιο ενδιαφέρον από τη μέση και μετά (περίπου στα 3/5). Επίσης, μου θύμισε πολύ έντονα το Τρίτο Στεφάνι του Ταχτσή.

 

[Χρηστος Αλεξανδριδης]

Υπήρχε χρόνια στη βιβλιοθήκη των θείων μου αλλά δεν του είχα δώσει σημασία. Χάρη στην παρουσίαση της Χρυσηίδας λοιπόν, το ξεφύλλισα και μου έκανε αμέσως κλικ, κυρίως λόγω της γραφής του Μάτεσι.

Είμαι περίπου 50 σελίδες πριν το τέλος και πραγματικά, ανυπομονώ να σχολάσω για να το τελειώσω. Μα τι ωραίο βιβλίο! Αστείο, τρυφερό, μελαγχολικό, μου αρέσει πάρα πολύ. Το σημείο δε, που αποκαλύπτεται το τι σημαίνει ο τίτλος, ήταν συγκλονιστικό.

Συμφωνώ πολύ μ'αυτό που λέει ο Αμοντιλιάδο παραπάνω. Το πρώτο μισό μου άρεσε αρκετά, όμως μετά την απελευθέρωση (λίγο μετά τη μέση), η ιστορία της Ραραού άρχισε να με καθηλώνει.

Φοβερό βιβλίο.