Ζητώ φιλικό έλεγχο του βιβλίου μου από κατάλληλο γνώστη

Να πω κι εγώ την κοτσάνα μου, αν μου επιτρέπετε...

Ζούμε εποχή μεταβατική, αντίστοιχη με εκείνη της εμφάνισης της τυπογραφίας. Για πολλά χρόνια το πράμα ήταν μεταβατικό. Υπήρχαν κάστες αντιγραφέων και καλλιγράφων χειρογράφων, μοναχοί, καθηγητάδες, υπήρχαν και τα πρώτα τυπογραφικά εργαστήρια που τα δούλευαν κάτι μουτζούρηδες πνιγμένοι και μαύροι στα μελάνια. Δούλευαν παράλληλα, πάλευαν αναμεταξύ τους, ώσπου... ...ώσπου η ανάγκη πέθανε τους μεν, ανέστησε τα δε. Ο μουτζούρης με τα τυπογραφικά στοιχεία νίκησε. Εδώ και αιώνες τα βιβλία τ υ π ώ ν ο ν τ α ι, με διάφορη τεχνολογία βέβαια κάθε εποχή, με ρεύμα ή χωρίς, αλλά τυπώνονται, δ ε ν α ν τ ι γ ρ ά φ ο ν τ α ι. Σκεφτείτε: επάγγελμα και δουλειά αιώνων, δουλειά δοξασμένη από άρχοντες και βασιλιάδες, η δουλειά του χειρόγραφου αντιγραφέα, πάει, τέλειωσε.

Ας μελετήσουμε αυτό το ιστορικό παράδειγμα και ας το δούμε στο σήμερα. Παρόμοια πάλη και τώρα. Όποιος δεν βλέπει τον νικητή, έχει τα μάτια του κλειστά. Άποψή μου: η τυπογραφία πεθαίνει με γοργούς ρυθμούς, μετρά τα τελευταία της. Απορώ που ζει ακόμα. Απορώ που υπάρχουν ακόμα βιβλιοπωλεία εντύπων. Οι μεγάλοι διεθνείς οίκοι βλέπουν τα χαρτιά τους να μην πωλούνται, ο τζίρος όμως από τα ηλεβιβλία από τα ηλεβιβλιοπωλεία τους βαίνει συνεχώς αυξανόμενος. Τα κείμενα, τα όποια (βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες κλπ), πάλι η ανάγκη, θα τα κάνει να μην τυπώνονται, αλλά να διακινούνται και να πωλούνται σε ηλεμορφή. Δείτε με πόση μανία η Microsoft δίνει χρήμα για να ψηφιοποιεί. Δείτε με πόση μανία η Google έχει ψηφιοποιήσει όλο το έντυπο σύμπαν, δείτε τον Stephen King να μοσχοπουλάει τα pdf του στο scribd. Δείτε που η τηλεόρασή σας έγινε οθόνη υπολογιστή (smart tv), σ' αυτήν θα σερφάρετε, θα διαβάζετε ειδήσεις (πάνε οι εφημερίδες), θα ακούτε μουσική στο youtube, θα διαβάζετε σε pdf την "Ασκητική", αν δεν το κάνετε ήδη στο τάμπλετ σας.

Προσωπική θέση; Λατρεύω το έντυπο μόνο και μόνο γιατί υπάρχει πολύ πριν από το ηλεκτρικό ρεύμα και ακόμα και σήμερα που υπάρχει, δεν τό 'χει ανάγκη. Οκ, οι τεχνικές διαδικασίες σήμερα μπορεί να χρειάζονται το ρεύμα, εγώ όμως που διαβάζω στην έρημη κορυφή ενός βουνού το έντυπο "Μαγικό Βουνό", το ρεύμα δεν το χρειάζομαι. Η άλλη στην παραλία με το τάμπλετ ακόμα ψάχνει για πρίζα στα μισά της "Μικράς Αγγλίας". Αλλά, δεν μετρά καθόλου η προσωπική μου θέση.

Πάρτε το άλλο απλό παράδειγμα: σου λένε, προστάψε τα δέντρα (λένε τώρα...), θες το λογαριασμό του κινητού σου σε pdf; Της ΔΕΗ; Της κίνησης του λογαριασμού σου στην τράπεζα; Έλα, να μην σου τα τ υ π ώ ν ο υ μ ε τώρα, πάρτα η λ ε κ τ ρ ο ν ι κ ά. Δοκιμαστικά κάποιο καιρό, πειραματικά (;), υ π ο χ ρ ε ω τ ι κ ά μετά. Τέλος, όσοι νόμισαν ότι η μη διανομή των έντυπων σχολικών βιβλίων, δήθεν για οικονομικούς λόγους, την ίδια στιγμή που τα ίδια αυτά βιβλία βρισκόσαντε σε ηλεμορφή στην σελίδα του Παιδείας, δεν ήταν ένα αρκετά πετυχημένο πείραμα, ας το ξαναδούν. Μαμά, μην αγχώνεσαι, να η Φυσική της Α' Λυκείου, τ η ν έ χ ω ή δ η σ τ ο ν υ π ο λ ο γ ι σ τ ή μ ο υ...

Θέλω να πω, είναι ανάγκη να βλέπουμε κατά που φυσάει ο άνεμος, να βλέπουμε που το πάει ο Καιρός, αυτός και τα Σημεία του. Το θέμα δεν είναι αν μας αρέσει ο βοριάς. αυτός θα φυσήξει πέρα και πάνω από τη δική μας θέληση. Το θέμα είναι να μπορέσουμε να ζήσουμε έξυπνα, και με επιτυχία τολμώ να πω, να τσουλήσουμε το σαπιοκάραβό μας ακόμα και με βοριά. Το παρήγορο; Το έχουμε καταφέρει πολλές φορές στο παρελθόν...

Ήταν μεγάλη η κοτσάνα μου, να με συμπαθάτε...
 
Παρωνύμιε, έχω σκεφτεί κι εγώ για το θέμα που αναλύεις.
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι το έντυπο βιβλίο δεν πρόκειται να εξαφανιστεί. Πιστεύω ότι θα αντικατασταθεί εν μέρει και σε ορισμένες περιπτώσεις (εφημερίδες, λογαριασμοί, περιοδικά) αλλά δεν θα εκλείψει. Μάλιστα θα συνεχίσει να κυριαρχεί. Το ότι οι πωλήσεις αυξομοιώνονται, δεν προδιαγράφει συθέμελα το μέλλον του βιβλίου.
Αυτοί που θα εξαφανιστούν από την αγορά, είναι οι βιβλιοπώλες και όχι τα εντυπα βιβλία. Διότι μοιραία θα αντικατασταθούν από τα γιγαντιαία ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία, που πουλάνε σε πολύ χαμηλές τιμές και πλέον οι περισσότεροι τα προτιμάνε.
 
Φίλε Κωνσταντίνε,

η ανάγκη τα "φροντίζει" όλα. Αυτή "φρόντισε" τον πάπυρο, έπειτα την περγαμηνή, έπειτα τα χειρόγραφα και τους μαστόρηδές τους. Αλήθεια, έχει δει κανένας χειρόγραφο τώρα τελευταία ζωντανό και όχι σε φωτό; Τό 'χει ψηλαφίσει; Έχει προσπαθήσει να το διαβάσει να δει αν μπορεί να καταλάβει έστω μια λέξη, ακόμα κι αν γνωρίζει πολύ καλά τη γλώσσα στην οποία είναι γραμμένο; Κυρίως: να νιώσει αν του είναι χρήσιμο ακόμα κι αν του το χαρίσουν*;

Λοιπόν, η ίδια αυτή ανάγκη θα "φροντίσει" και το έντυπο βιβλίο. Τα έντυπα βιβλία που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στα σπίτια μας θα συνεχίσουν να υπάρχουν όσο υπάρχουμε εμείς που τα θέλουμε και τα χρησιμοποιούμε. Εσύ όμως φαντάζομαι δεν αναφέρεσαι στα έντυπα βιβλία των σπιτιών μας ή των διαφόρων βιβλιοθηκών. Αναρωτιέμαι: θα τα θέλουν και οι επόμενες γενιές τα έντυπα βιβλία; Θα τα χρειάζονται στη μορφή που τα μάθαμε, τα χρησιμοποιήσαμε και τα αγαπήσαμε εμείς; Υπάρχουν σήμερα ηλεβιβλία που έχουν κείμενο, υπερκείμενο που οδηγεί σε άλλη σελίδα ή σε άλλο βιβλίο ή κάπου αλλού στο διαδίκτυο, εικόνες, ήχους, βιντεάκια, διαδικτυακά λεξικά και σύνδεση στο διαδίκτυο, οι φίλοι σου ενημερώνονται ποιο βιβλίο διαβάζεις, συντάσσετε από κοινού σημειώσεις πάνω του, ό,τι μπορεί να βάνει ο νους σου, δεν είναι πια τα βιβλία που ξέρεις, όχι, είναι ψ η φ ι α κ ά π ο λ υ μ έ σ α. Τα έντυπά μας, φίλε μου, δεν πιάνουν μία μπροστά τους... Χτυπάω με το δάχτυλο εδώ και ώρα μια λέξη πάνω στο χαρτί του έντυπου βιβλίου που διαβάζω τώρα και δεν συμβαίνει τίποτα απο τους "παπάδες" που προανέφερα... Εμένα τώρα δεν με ενοχλεί. Για φαντάσου τον εγγονό μου σε 60 χρόνια. Κάθε τι υπάρχει όσο υπάρχει η ζήτησή και η ανάγκη γι' αυτό. Χάθηκε η ανάγκη, χάθηκε κι αυτό.

Πρόσφατα είχα δει ένα βιντεάκι στο youtube με ένα παιδάκι, θά 'ταν δεν θά 'ταν 3 ετών, που χάιδευε τη σελίδα ενός περιοδικού με τον δείκτη του νομίζοντας ότι θα αλλάξει η εικόνα στο περιοδικό όπως στο... τάμπλετ των γονιών του. Αστεία εικόνα, μα την αλήθεια, και συνάμα μελαγχολική, ωστόσο δεν παύει να δείχνει το μέλλον. Φαντάσου αυτό το παιδάκι, το από τώρα εθισμένο να χαιδεύει οθόνες για να αλλάξει εικόνα ή σελίδα, μπροστά σε ένα έντυπο βιβλίο-κληρονομιά των γονιών του σε μερικά χρόνια. Αν υπάρχουν ακόμα έντυπα βιβλία όταν θα είναι ώριμο, θα του είναι το ίδιο χρήσιμα και επιθυμητά όσο χρήσιμο και επιθυμητό θα μου ήταν κι εμένα ένα συρματογραφημένο** χειρόγραφο του 12ου αι.

Έτυχε κάποτε να μελετήσω πολύ λίγη παλαιογραφία. Έμαθα λίγα πράγματα για τους αντιγραφείς και τα χειρόγραφα. Έμαθα κυρίως για τους πρώτους και για τον κόπο τους, τη μαστοριά τους, την αίγλη τους και την κοινωνική τους αξία, και κυρίως για τη σιγουριά που έτρεφαν ότι "τα βιβλία θα γράφονται πάντα με το χέρι", πρακτική άλλωστε αιώνων το να γράφονται τα βιβλία με τα χέρια και με όλο το κορμί. Ώσπου ήρθε ο 15ος αιώνας με την τυπογραφία του, μια αναίμακτη επανάσταση με πολλά θύματα.. Κι από κει, μέσα σε ένα αρκετά μεγάλο μεταβατικό διάστημα, είν' αλήθεια, τα χειρόγραφα είναι πλέον πανάκριβα κειμήλια των βιβλιοθηκών και των ιδιωτικών συλλογών που τα κατέχουν, χρήσιμα μόνον στους πολύ ήρωες πολύ ειδικούς που θα θελήσουν να τα μελετήσουν, για τον υπόλοιπο λαό άχρηστα ακόμα κι όταν τους τα δείχνουν ελεύθερα και δωρεάν.

Βρίσκομαι σ' εκείνη τη δυσάρεστη ηλικία που με κάνει ταυτόχρονα και ρομαντικό και ψυχρό ρεαλιστή. Μακάρι να μπορούσα να είμαι μόνο το ένα απ' τα δυο. Διαβάζω κι αγοράζω έντυπα βιβλία, διαβάζω κι αγοράζω - πιο σπάνια - ηλεκτρονικά βιβλία/σκαναρίσματα σπάνιων βιβλίων που ακόμα κι αν τα έχει μια δανειστική βιβλιοθήκη δεν θα μου τα δανείσει. Πηγαίνω στην παραλία την μια μέρα με το τάμπλετ, την άλλη μέρα με ένα έντυπο βιβλίο. Χαίρομαι τις σελίδες των εντύπων με όλες τις αισθήσεις μου πλην της γεύσης. Χαίρομαι να βλέπω τις νέες τεχνολογίες να αγκαλιάζουν και να προβάλλουν τα χειρόγραφα και τα παλαίτυπα και αυτή η ίδια νέα τεχνολογία έρχεται αρωγός μας στα παλιά έντυπα βιβλία που έμεναν καταχωνιασμένα και απρόσιτα σε σκοτεινές βιβλιοθήκες και μας τα κάνει τώρα γνωστά και μας τα προσφέρει δωρεάν. Όλα αυτά τα θαυμάσια με αυτήν υπέροχη νέα τεχνολογία. Ακούω τον ήχο των πραγμάτων που έφυγαν, βιώνω τα πράγματα που έρχονται από το μέλλον. Η αρχή έγινε: ηλεκτρονικά βιβλιοπωλεία. Πόσο μακριά άραγε να είναι η στιγμή που δεν θα μας στέλνουν πια έντυπα αλλά μόνον pdfs ή mobi στο mail μας;

Αυτή τη στιγμή χρησιμοποιώ ένα φτηνιάρικο netbook που, απ' ότι μαθαίνω, ήδη, τίθεται μαζί με άλλους δεινοσαύρους μιας τεχνολογίας που ξεπερνιέται μέρα με τη μέρα στο σεντούκι της Λήθης. Αυτά τα λίγα οφτόπικ, αγαπητοί φίλοι αυτής της μεταβατικής εποχής...








*Σάντσο και μερικοί άλλοι, μόνο στα όνειρά μας...

** Όπως το λέει η λέξη. Χειρόγραφη γραμματοσειρά σαν τσαλακωμένο σύρμα, ο φιλόλογος που γνωρίζει τη γλώσσα του δεν μπορεί να το διαβάσει, χρειάζεται εμπειρία και παλαιογραφική εξειδίκευση μαζί με τη γνώση της γλώσσας...
 
Last edited:
Τις προάλλες είδα τον Ρόκο σε μια εκπομπή στην τηλεόραση και έλεγε ότι ετοιμάζει καινούργιο δίσκο και τον ρώτησαν αν ο κόσμος αγοράζει ακόμα cd. Κι εκείνος απάντησε "μόνο οι συλλέκτες" και μου έκανε εντύπωση πόση αλήθεια είχε αυτό. Ο μόνος λόγος που θα αγοράσω cd σήμερα εγώ είναι αν πρόκειται για soundtrack από τα Χόμπιτ επειδή έκανα συλλογή με τα soundtrack του Άρχοντα και θέλω να τα έχω.

Κάπως έτσι και με το βιβλίο, πιστεύω σε λίγα χρόνια μπορεί να μείνουμε βασικά οι συλλέκτες...
 
Εντάξει, με το βιβλίο δεν θα γίνει ποτέ ακριβώς έτσι, γιατί υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ χαρτιού και οθόνης. Με τη μουσική δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά.
 
Συμφωνώ με την Χρυς!
Οφφτόπικ σε πλοκή
Ο λόγος που είπε είναι σημαντικός, κ είναι κι άλλοι λόγοι. Τα σιντί είναι πολύ πιο ακριβά απ' τα βιβλία, είτε είναι παλιά είτε είναι καινούρια, εκτός κι αν είναι μεταχειρισμένα, που δεν πιάνεται. Επίσης η μουσική είναι πολύ περισσότερη απ' τα βιβλία, απ' την άποψη ότι αν ακούς μουσική, θ' ακούσεις και 10 15 διαφορετικούς καλλιτέχνες την ημέρα, δηλαδή δεν συμφέρει καθόλου. Στην τελική δεν χρειάζεται να είναι καν "δικά σου", βάζεις ένα youtube κ τέλειωσες.
Και κάτι ακόμη, τελευταία, πιστεύω έχει αυξηθεί η αγορά σιντί και τα τελευταία χρόνια κυρίως του βινυλίου. Είναι πάρα πολλές οι μπάντες που πλέον βγάζουν την μουσική τους μόνο σε βινύλιο, αν και η ποιότητα δεν έχει διαφορά από το cd, έτσι ώστε να είναι πιο δύσκολο να την κάνεις mp3, όχι ότι είναι αδύνατο, αλλά όπως και να το κάνεις παίρνει κάποια ώρα κ κάποια ποιότητα μπορεί να χαθεί με την μετατροπή. Αν ακούς κ ψάχνεις μουσική με την ίδια αγάπη που διαβάζεις κ ψάχνεις βιβλία, θα χρειαστεί κάποια στιγμή να αγοράσεις και το σιντάκι σου, ή να αγοράσεις από το ίντερνετ κατευθείαν σε mp3, έστω και λίγα το χρόνο.
 
Top