Παμε για ενα ηθικοφιλοσοφικό ερωτημα να αρχισει καλα η μερα ;)
Οι άνθρωποι ευεργετουν ή ευεργετούνται απο δικους τους ανθρωπους. Κάποιοι γονεις θυσιαζουν τη ζωη τους για να μεγαλωσουν τα παιδια τους, καποιοι ερωτευμενοι κανουν θυσίες για τους αγαπημενους τους, ή συγγενεις ή φίλοι κανουν πραγματα για να μας βοηθησουν σε μια δυσκολη κατασταση.
Το ερώτημα ειναι τώρα εαν κάποιος "χρεώνεται" αυτή την ευεργεσία.
Κατα ποσο η απόφαση του γονιού να θυσιαστεί για το παιδί του είναι δική του πρωτοβουλία και ευθύνη, και κατα πόσο μπορει αργότερα να ζητήσει το λογαριασμό απο το παιδί ("εγώ θυσιάστηκα για σενα και τώρα εσυ μου φέρεσαι έτσι").
Οταν ενας συγγενής μας βρεθει σε μια δυσκολη νομική, οικογενειακή ή οικονομική κατάσταση και τον βοηθήσουμε, παλι με δικη μας πρωτοβουλια, αργότερα θα εχουμε καποιες απαιτησεις απο αυτον; Αν γινουμε παλι "σαν ξενοι" οπως πριν, αυτο θα θεωρηθει οτι μας ξέχασε, ή οτι είναι αχάριστος;
Οταν καποιος συγγενης μας βοηθησει σε μια παρομοια κατασταση, αυτο σημαινει οτι η συμπεριφορα μας προς αυτον πρεπει να αλλαξει; Θα θυμωνουμε ή μαλωνουμε λιγοτερο μαζι του;
Εαν η καλή μου πχ ζει στην Αμερική και έρχεται στην Ελλαδα καθε μήνα επειδή θέλει να με βλέπει, κατα πόσο αυτό πρέπει να επηρρεάσει ένα ενδεχόμενο τέλος στη σχέση μας; Εαν αρχισει να μου αρεσει μια κοπελα εδω, πρεπει να υπολογισω οτι η αλλη η κακομοιρα κανει πραγματα για μενα, ενω η καινουργια οχι; Πρέπει και να την "τρώω στη μάπα" για περισσότερο απο όσο νιώθω; Ή να της πω οτι ερχόταν επειδή εκείνη ήθελε να με βλέπει και ήταν δικό της θέμα;
Αν εγώ πηγαίνω στην Αμερική να τη βλέπω, Δεν θα περιμενω να αναγνωρισει τα εξοδα και τον κοπο; Οταν ξαφνικά μου πει οτι γουσταρει καποιο Αμερικάνο, θα πω οτι τα ταξιδια που έκανα με πρωτοβουλια μου, πήγαν χαμένα; Οταν πικραθώ, έχω δικαίωμα να της τα αναφέρω; Ή να θεωρησω οτι τα εκανα για μενα;
Ειναι περιπλοκο το ζητημα και μπαινουν μεσα εννοιες οπως υποχρεωση, ευγνωμοσύνη, αχαριστία αλλά και συναισθηματικός εκβιασμός. Και επιπλεον μπορουμε να το παρουμε απο την οπτικη γωνια του ευεργετη ή του ευεργετημενου, πραγμα που προσπαθησα να κανω στα παραδειγματα πιο πανω.
Καταρχας η ηθική μας λέει οτι οταν ευεργετουμε καποιον, το κανουμε χωρις να περιμενουμε ανταλλαγμα. Αυτό ομως σημαινει οτι ειναι καθαρα απο δικη μας ευθυνη και πρωτοβουλια; Αυτό σημαίνει οτι δεν υπάρχει η έννοια "αχαριστία"; Όλα πρεπει να παιρνουν το φυσικο τους δρομο χωρις να συνυπολογιζεται το ηθικό "κόστος" των υποχωρήσεων ή των θυσιών που εκανε η μια πλευρά; Ασχετως απο το αν περιμενουμε ανταλλαγμα η όχι, πού ξεκινάει η υποχρέωση και ο συναισθηματικός εκβιασμός, και πού ξεκινάει η αχαριστία;
Οι άνθρωποι ευεργετουν ή ευεργετούνται απο δικους τους ανθρωπους. Κάποιοι γονεις θυσιαζουν τη ζωη τους για να μεγαλωσουν τα παιδια τους, καποιοι ερωτευμενοι κανουν θυσίες για τους αγαπημενους τους, ή συγγενεις ή φίλοι κανουν πραγματα για να μας βοηθησουν σε μια δυσκολη κατασταση.
Το ερώτημα ειναι τώρα εαν κάποιος "χρεώνεται" αυτή την ευεργεσία.
Κατα ποσο η απόφαση του γονιού να θυσιαστεί για το παιδί του είναι δική του πρωτοβουλία και ευθύνη, και κατα πόσο μπορει αργότερα να ζητήσει το λογαριασμό απο το παιδί ("εγώ θυσιάστηκα για σενα και τώρα εσυ μου φέρεσαι έτσι").
Οταν ενας συγγενής μας βρεθει σε μια δυσκολη νομική, οικογενειακή ή οικονομική κατάσταση και τον βοηθήσουμε, παλι με δικη μας πρωτοβουλια, αργότερα θα εχουμε καποιες απαιτησεις απο αυτον; Αν γινουμε παλι "σαν ξενοι" οπως πριν, αυτο θα θεωρηθει οτι μας ξέχασε, ή οτι είναι αχάριστος;
Οταν καποιος συγγενης μας βοηθησει σε μια παρομοια κατασταση, αυτο σημαινει οτι η συμπεριφορα μας προς αυτον πρεπει να αλλαξει; Θα θυμωνουμε ή μαλωνουμε λιγοτερο μαζι του;
Εαν η καλή μου πχ ζει στην Αμερική και έρχεται στην Ελλαδα καθε μήνα επειδή θέλει να με βλέπει, κατα πόσο αυτό πρέπει να επηρρεάσει ένα ενδεχόμενο τέλος στη σχέση μας; Εαν αρχισει να μου αρεσει μια κοπελα εδω, πρεπει να υπολογισω οτι η αλλη η κακομοιρα κανει πραγματα για μενα, ενω η καινουργια οχι; Πρέπει και να την "τρώω στη μάπα" για περισσότερο απο όσο νιώθω; Ή να της πω οτι ερχόταν επειδή εκείνη ήθελε να με βλέπει και ήταν δικό της θέμα;
Αν εγώ πηγαίνω στην Αμερική να τη βλέπω, Δεν θα περιμενω να αναγνωρισει τα εξοδα και τον κοπο; Οταν ξαφνικά μου πει οτι γουσταρει καποιο Αμερικάνο, θα πω οτι τα ταξιδια που έκανα με πρωτοβουλια μου, πήγαν χαμένα; Οταν πικραθώ, έχω δικαίωμα να της τα αναφέρω; Ή να θεωρησω οτι τα εκανα για μενα;
Ειναι περιπλοκο το ζητημα και μπαινουν μεσα εννοιες οπως υποχρεωση, ευγνωμοσύνη, αχαριστία αλλά και συναισθηματικός εκβιασμός. Και επιπλεον μπορουμε να το παρουμε απο την οπτικη γωνια του ευεργετη ή του ευεργετημενου, πραγμα που προσπαθησα να κανω στα παραδειγματα πιο πανω.
Καταρχας η ηθική μας λέει οτι οταν ευεργετουμε καποιον, το κανουμε χωρις να περιμενουμε ανταλλαγμα. Αυτό ομως σημαινει οτι ειναι καθαρα απο δικη μας ευθυνη και πρωτοβουλια; Αυτό σημαίνει οτι δεν υπάρχει η έννοια "αχαριστία"; Όλα πρεπει να παιρνουν το φυσικο τους δρομο χωρις να συνυπολογιζεται το ηθικό "κόστος" των υποχωρήσεων ή των θυσιών που εκανε η μια πλευρά; Ασχετως απο το αν περιμενουμε ανταλλαγμα η όχι, πού ξεκινάει η υποχρέωση και ο συναισθηματικός εκβιασμός, και πού ξεκινάει η αχαριστία;
Last edited:
