Είδαμε την ταινία, σημαίνει διαβάσαμε το βιβλίο;

Πολλές φορές μας έχει τύχει να ακούμε για ένα βιβλίο το οποίο γνωρίζουμε μόνο ως ταινία. Μερικές φορές η ταινία βρίσκεται πολύ κοντά στο αρχικό κείμενο π.χ. Μεγάλες Προσδοκίες, Αθλιοι, Λάμψη (προσωπική άποψη), άλλες πάλι απέχει έτη φωτός π.χ Κώδικας Ντα Βίντσι.
Οταν λοιπόν συζητάμε για βιβλία, έρχεται η στιγμή που βρισκόμαστε ενώπιον του διλήμματος, έχω δει την ταινία, δικαιούμαι να έχω άποψη για το βιβλίο;
 
Θαρρώ πως όχι. Υπάρχουν βιβλία που κακώς έγιναν ταινίες, υπάρχουν ταινίες που καλώς δεν υπήρξαν βιβλία. Είναι πολλές εκείνες οι φορές που η ταινία τηρεί μόνον τον τίτλο του βιβλίου και σχεδόν τίποτα άλλο. Το ότι μετά από 100 χρόνια κινηματογράφου εμείς εξακολουθούμε να διαβάζουμε βιβλία διδάσκει.

Έτσι π.χ. έχω δει την ταινία (Jeru)salem's Lot αλλά δεν έχω διαβάσει το ομώνυμο βιβλίο, άρα δεν έχω διαβάσει το βιβλίο και δικαιούμαι να έχω τόση άποψη γι' αυτό όση και για οποιοδήποτε άλλο που δεν.
 
Είμαι της άποψης πως βιβλίο και ταινία, πρέπει να αντιμετωπίζονται ξεχωριστά, χωρίς, δηλαδή, να κολλάμε στις λεπτομέρειες και να κρίνουμε την ταινία με βάση αυτά που έχουμε διαβάσει. Δεν είναι πάντα εύκολο να τα διαχωρίζουμε, κι εγώ δεν λέω πως το κάνω. Απλά, δεν θα πω ότι μια ταινία δεν μου άρεσε μόνο και μόνο επειδή δεν ήταν πιστή στο βιβλίο.
Για να απαντήσω στην ερώτηση το να έχεις άποψη για το βιβλίο επειδή είδες την ταινία, είναι το ίδιο με το να έχεις άποψη για την ταινία επειδή διάβασες το βιβλίο. Δηλαδή, άτοπο. Άλλο το να μην σου αρέσει η υπόθεση ή το θέμα. Το βιβλίο είναι η γραφή, είναι η περιγραφή, είναι η ατμόσφαιρα που σου αφήνει. Η ταινία είναι τα σκηνικά, οι ηθοποιοί, η φωτογραφία, η μουσική. Θεωρώ λάθος ή, καλύτερα, θεωρώ εκνευριστικό να έχει κάποιος άποψη για μια ταινία από τη στιγμή που δεν την έχει δει ή για κάποιο βιβλίο από τη στιγμή που δεν το έχει διαβάσει.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε άλλωστε, πως σκηνοθέτης και συγγραφέας έχουν διαφορετικά εργαλεία στα χέρια τους, ο συγγραφέας μπορεί να περιγράψει όσο θέλει μια σκηνή, ένα συναίσθημα, μια σκέψη, γράφοντάς τα και αφήνοντας στην φαντασία του αναγνώστη την υπόλοιπη δουλειά, ο σκηνοθέτης από την άλλη, δίνει έτοιμη την εικόνα και προσπαθεί μέσα από αυτήν να προκαλέσει τα συναισθήματα, να μεταδώσει στον θεατή τις σκέψεις του χαρακτήρα, τον ίδιο τον χαρακτήρα, χωρίς περιγραφές. Οπότε, όσο πιστή και να είναι η ταινία, δεν μπορείς σε καμία περίπτωση να ισχυριστείς πως είναι το ίδιο με το να έχεις διαβάσει το βιβλίο.
 
Αυτές είναι οι πιο σωστές και προφανείς απαντήσεις. Θα ήθελα να πάω τη συζήτηση ένα βήμα πιο πέρα. Αναρωτιέμαι πόσοι έφηβοι ή ακόμα - ακόμα και μεγαλύτεροι θα είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον Χίθκλιφ από τα Ανεμοδαρμένα Υψη της Ε. Μπροντέ, μέσα από το βιβλίο.
Σκέφτομαι, επειδή ζούμε πια στην εποχή της εικόνας και οδηγούμαστε στην εποχή των αισθήσεων (3D, 4D μέχρι 7D), μήπως τελικά η ταινία δίνει το δικαίωμα αξιολόγησης του μύθου που κρύβει ένα μυθιστόρημα; Μήπως τελικά η ταινία μπορεί να εκληφθεί ως μια κλειδαρότρυπα στην πόρτα του λουτρού που αποκαλύπτει εάν υπάρχει κάτι το ενδιαφέρον στην άλλη πλευρά;
 
Μπορεί να γνωρίζουν τον Χίθκλιφ ως ήρωα ταινίας αλλά δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο, πράγματα διακριτά, διαφορετικά. Πιστεύεις ότι ο κινηματογραφικός και ο χάρτινος μπορεί να έχουν κάποια σχέση και αν ναι, πόση; Άποψή μου: καμιά εκτός του ονόματος. Επίσης, θέλουμε και γιατί να έχουν κάποια σχέση;

Κάποια βιβλία μπορούν να κάνουν πολύ ωραίες ταινίες οι οποίες θα ακολουθήσουν πιστά το βιβλίο γιατί είναι τέτοιο το βιβλίο: Το Πράσινο Μίλι· κάποια άλλα βιβλία θα κάνουν πολύ κακές ταινίες, πάλι γιατί είναι τέτοιο το βιβλίο:Το Όνομα του Ρόδου. Ακόμα, υπάρχουν οι κινηματογραφικοί δημιουργοί που φιλότιμα θα προσπαθήσουν να σταθούν κοντά στο βιβλίο· άλλοι θα κάνουν ό,τι τους αρέσει χρησιμοποιώντας όμως τον ίδιο τίτλο. Καπηλία.

Αυτός που αποφασίζει να κάνει ταινία ένα υπάρχον επιτυχημένο βιβλίο συνήθως ξεχνά ότι ήταν μια βιβλιακή επιτυχία που δεν υπόσχεται νομοτελειακά και την κινηματογραφική. Όπως πολύ σωστά παρατηρεί η Βου Παπ, είναι δυο τελείως ξεχωριστά πράγματα, δυο διαφορετικοί κόσμοι, δυο διαφορετικές φιλοσοφίες.

Για μένα τουλάχιστον, είδα μια ταινία για την ταινία, διάβασα ένα βιβλίο για το βιβλίο. Αν μια ταινία που είδα με παρακινεί να διαβάσω το σχετικό βιβλίο, μπορώ να το κάνω χωρίς τύψεις: δεν πρόκειται να έχει καμιά σχέση. Αν ένα βιβλίο που διάβασα με παρακινεί να δω την ταινία, μπορώ να το κάνω χωρίς τύψεις: δεν πρόκειται να έχει καμιά σχέση. Είναι ταινία, δεν είναι βιβλίο.
 
Πωπω καιρό έχω να γράψω στη λέσχη!Λοιπόν,φυσικά και δεν πρέπει να θεωρούμε πως βλέποντας μια ταινία μπορούμε να πούμε πως έχουμε ολοκληρωμένη άποψη για το βιβλίο.Μπορεί μια μικρή ιδέα και το αντιλήφθηκα αυτό πρόσφατα!Βλέποντας την ταινία the perks of being a wallflower και διαβάζοντας(δεν το έχω τελειώσει ακόμη) το βιβλίο θεωρώ πως το καθένα έχει τη δική του μαγεία.είναι γενικά πολύ σπάνιο μια ταινία να ξεπερνάει ένα βιβλίο.Αν συμβεί αυτό,πιστεύω πως ο σκηνοθέτης αξίζει όλους τους επαίνους :)
 
Έμαθα να τα αντιμετωπίζω χωριστά και να δείχνω κάποια ανοχή όταν οι ταινίες δεν μπορούν να συμπεριλάβουν τα πάντα μέσα από ένα βιβλίο. Λογικό, άλλωστε.
Αυτό που λέω αυτομάτως δείχνει ότι είμαι υπέρ του βιβλίου σχεδόν πάντα. Η αίσθηση που μου αφήνει η ανάγνωση ενός καλού βιβλίου είναι πάντα διαφορετική, πώς να το κάνουμε;

Ετοιμάζομαι όμως να κάνω το εξής: επειδή μάλλον δεν πρόκειται να διαβάσω ποτέ τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών - είχα δοκιμάσει στο παρελθόν και με κούρασε σύντομα - λέω να νοικιάσω κάποια στιγμή τα DVD και να δω όλη τη σειρά ταινιών, για να έχω μια ιδέα του τι παίζει. Μια γεύση της όλης ιστορίας, ας πούμε.
 
Ετοιμάζομαι όμως να κάνω το εξής: επειδή μάλλον δεν πρόκειται να διαβάσω ποτέ τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών - είχα δοκιμάσει στο παρελθόν και με κούρασε σύντομα - λέω να νοικιάσω κάποια στιγμή τα DVD και να δω όλη τη σειρά ταινιών, για να έχω μια ιδέα του τι παίζει. Μια γεύση της όλης ιστορίας, ας πούμε.
Νουρμπανού όντως ο Τόλκιν μπορεί να κουράσει με τις περιγραφές του και τις πολλές λεπτομέρειες. Οι ταινίες όμως δεν κουράζουν καθόλου (τουλάχιστον εμένα) και αν τις δεις και σου αρέσουν πολύ μετά ξαναπροσπαθείς και τα βιβλία. ;)
 
και να συμπληρώσω πως οι 3 αυτές ταινίες θεωρήθηκαν ότι ακολούθησαν με ευλάβεια τα βιβλία και πλησίασαν όσο γίνεται περισσότερο στο κείμενο, όσο μπορεί να το κάνει αυτό μια ταινία δηλαδή...
 
Δεν είχαν και πολλά περιθώρια, οι φανατικοί των βιβλίων τους περίμεναν με πίσσα και πούπουλα!
 
Εγώ πάλι μαγεύτηκα όταν διάβασα τον Άρχοντα και θεωρώ τα βιβλία κατα πολύ ανώτερα των ταινιών (αν και οι συντελεστές έκαναν ό,τι μπορούσαν για να είναι κοντά στο πνεύμα του Τόλκιν). Στο θέμα του νήματος τώρα θεωρώ ότι αν κάποιος δει μια ταινία όσο πιστή και αν είναι στο βιβλίο δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι γνωρίζει και την αξία του βιβλίου και πάντως όσοι αγαπούν την ανάγνωση βρίσκουν σ'αυτή στοιχεία που καμια ταινία δεν μπορεί να τους δώσει.
 
Υπαρχουν βιβλια που ολη τους η δυναμη εγκειται στους φιλοσοφικους στοχασμους που αναδυονται μεσα απο το κειμενο και η εννοια της πλοκης περναει σε δευτερη μοιρα.
Σε αυτην την κατηγορια ανηκουν ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ και ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΤΟΥ ΝΤΟΡΙΑΝ ΓΚΡΕΙ,για παραδειγμα ,που οι ταινιες δεν μπορουν να αποδωσουν τιοποτα απο τοπ βαθος και τη γοητεια τους.
 

Σε αυτην την κατηγορια ανηκουν ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ και ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΤΟΥ ΝΤΟΡΙΑΝ ΓΚΡΕΙ,για παραδειγμα ,που οι ταινιες δεν μπορουν να αποδωσουν τιοποτα απο τοπ βαθος και τη γοητεια τους.
Χωρίς να μιλώ για τις συγκεκριμένες ταινίες, η εικόνα μπορεί να είναι καταλυτική στον συναισθηματικό αντίκτυπο.
 
Μεσες ακρες,δε διαφωνω ΡΕΓΙΝΟΡΑ.

Απλα στα ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ και γενικα σε βιβλια με μια "εσωτερικοτητα" και πολλους προβληματισμους, ισχυει οτι δεν μπορει μια ταινια να αποδωσει το βαθος τους.Προχειρα μου ερχονται οι ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΑΡΑΜΑΖΩΦ...,που ως ταινια -νομιζω θα εχαναν απο την υποβλητικοτητα τους...

Για παραδειγμα ,το ψυχογραφημα του Αγιαννη στους ΑΘΛΙΟΥΣ η η σκιαγραφηση του Μυριηλ κομιζουν το πιο καιριο σημειο των προβληματισμων του εργου αυτου κι αυτα καμια ταινια δεν τα αποδιδει ουτε στο ελαχιστο.

Η στη σκηνη που ο Αγιαννης περιθαλπτει τη ΦΑΝΤΙΝΑ υπαρχει τοση ενταση κι εκσταση και ξετυλιγονται τοσο συγκινητικοι συλλογισμοι,που καμια ταινια δεν μπορει να τα αποδωσει (εχω μιλησει διεξοδικα γι αυτο στο νημα Λογοτεχννικα Ζευγαρια).
Το ιδιο πιστευω και για το ΠΟΡΤΡΕΤΟ του ΝΤΟΡΙΑΝ ΓΚΡΕΙ.Με αλλα λογια -ακομη κι αν εχεις δει ολες τις μεταφορες των ΑΘΛΙΩΝ η του ΠΟΡΤΡΕΤΟΥ η κι αλλων στο σινεμα -κατ'με-ΔΕΝ εχεις γνωρισει ουτε το ενα τεταρτο του βιβλιου...

Βεβαια , υπαρχουν βιβλια που δυνητικα μπορουν να αποδοθουν σε πληρεις και αρτιες ταινιες που να αποδιδουν ολο τους το "μεγαλειο",οπως το ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗς ΟΠΕΡΑΣ και θεωρω θα ηταν επαρκεις.Αλλα θελει επιπονη κι υπευθυνη προσεγγιση.

Ωστοσο ,δυστυχως μερι στιγμης δεν εχω δει καποια πιστη μεταφορα του ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΟΣ,ανταξια του ,που να αποδιδει στο επακρο ολη την τραγικοτητα του ηρωα του.Ολες απο ερμηνευτικης αποψεως πασχουν -ειτε ειναι "παραμορφωτικα "διασκευασμενες προσεγγισεις του εργου.


Περα απο εικασιες -και παρολες τις διαφορες- σε περιπτωσεις σαν το ΟΣΑ ΠΑΙΡΝΕΙ Ο ΑΝΕΜΟΣ η -πολυ περισσοτερο-τη ΜΕΛΩΔΙΑ ΤΗς ΕΥΤΥΧΙΑΣ ,η ταινια συνιστα μια πιο πλουραλιστικη εμπειρια και απο το βιβλιο ακομη και νομιζω επαρκει για πληρη προσεγγιση του θεματος κ χωρις να διαβαστει το βιβλιο...(Και για το ΠΡΑΣΙΝΟ ΜΙΛΙ η τα ΠΟΥΛΙΑ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΤΡΑΓΟΥΔΩΝΤΑΣ-που ηταν σιριαλ,ομως, νομιζω ισχυει αυτο...)

Θεωρω χασιμο χρονου να διαβασω ΚΑΙ το βιβλιο σε αυτες τις περιπτωσεις που εχω δει τις ταινιες,ενω υπαρχουν τοσα αλλα στη σειρα.
 
Last edited:
Αλίκη, το πιστεύω ότι ίσως μετά τις ταινίες του Άρχοντα θελήσω να διαβάσω τα βιβλία. Ξέρω ότι θα μου αρέσουν πολύ, τόσα Όσκαρ κάτι δείχνουν στην τελική! ;)

Μου θυμήσατε και τις ταινίες του Χάρι Πότερ: αληθινά διαμαντάκια, κατά τη γνώμη μου, κι ας ακολούθησαν μια πιο απλή πλοκή. Παρέλειψαν πάρα πολλά δηλαδή, αλλά ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι ήταν απίστευτες και σε μετέφεραν στον κόσμο του Χόγκουαρτς και του αιώνιου πολέμου των Μάγων με τόσο υπέροχες και μαγικές εικόνες!
 
Νομίζω η άποψη της Φαντίνα βρίσκεται πάρα πολύ κοντά σε εκείνο που θέλω να πω κι εγώ. Είναι μερικές φορές που η ταινία σου δίνει μια τέτοια αίσθηση πληρότητας, ώστε να μη νιώθεις να θες να διαβάσεις το βιβλίο. Θα συμφωνήσω για το Πράσινο Μίλι. Ενιωθα το ίδιο και για τους Αθλιους, λόγω έκτασης του έργου, αλλά έχετε δίκιο ως προς τη συναισθηματική αποτύπωση του μύθου.
Ισως τελικά, αν η ταινία αφορά έργα "τύπου Κινγκ", τότε ναι, ίσως η ταινία να δίνει την αίσθηση ανάγνωσης του βιβλίου.
Πάντα σύμφωνα με το δικό μου κριτήριο.
 
Μου θυμήσατε και τις ταινίες του Χάρι Πότερ: αληθινά διαμαντάκια, κατά τη γνώμη μου, κι ας ακολούθησαν μια πιο απλή πλοκή. Παρέλειψαν πάρα πολλά δηλαδή, αλλά ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι ήταν απίστευτες και σε μετέφεραν στον κόσμο του Χόγκουαρτς και του αιώνιου πολέμου των Μάγων με τόσο υπέροχες και μαγικές εικόνες!
Πιστεύω μέτρησε πολύ το ότι η Ρόουλινγκ ζήτησε να παίξουν βρετανοί ηθοποιοί. Έδωσαν άλλο ύφος στις ταινίες που οι αμερικάνοι δε θα μπορούσαν να πετύχουν...
 

Ίζι

Κυρά των Σκιών
Ισως τελικά, αν η ταινία αφορά έργα "τύπου Κινγκ", τότε ναι, ίσως η ταινία να δίνει την αίσθηση ανάγνωσης του βιβλίου.
Πάντα σύμφωνα με το δικό μου κριτήριο.
Προσωπικά το έχω νιώσει πολύ διαφορετικά. Ναι, ο Ντάραμποντ (Τελευταία Έξοδος, Πράσινο Μίλι, Η Ομίχλη) έχει κάνει σπουδαίες μεταφορές που δίνουν ακριβώς την αίσθηση του βιβλίου, όντας άλλωστε φανατικός αναγνώστης του συγγραφέα. Οι άλλες ταινίες βιβλίων του Κινγκ, ακόμα κι αυτές που μου άρεσαν πολύ (Κάρυ, Λάμψη) με λίγες εξαιρέσεις (π.χ. Μίζερι, Στάσου Πλάι μου) είχαν μπόλικη απόσταση και μου άφησαν εντελώς διαφορετική αίσθηση.

Όσο για τις ταινίες του Χάρι Πότερ, μου άρεσαν οι δύο πρώτες, όμως οι άλλες μου φάνηκαν βαρετές και απλοϊκές, με πάρα πολλές αλλαγές. Τα βιβλία (τώρα τελειώνω το έκτο), μου φάνηκαν κλάσεις ανώτερα και τα έχω λατρέψει. Παρ' όλα αυτά, στις ταινίες έκαναν σπουδαία δουλειά με το κάστινγκ, τα σκηνικά και τη μουσική.

Θα ξαναπώ για το "Πρέπει να Μιλήσουμε για τον Κέβιν". Είναι η τελειότερη μεταφορά βιβλίου που έχω δει εδώ και χρόνια. Απόλυτα πιστό στην πλοκή, τους χαρακτήρες, την εμφάνιση των χαρακτήρων, ακόμα και στα χρώματα, σπίτια κι έπιπλα που περιγράφονται. Παρόλα αυτά, νομίζω ότι αν επιλέξει κάποιος να δει την ταινία μόνο ή να διαβάσει μόνο το βιβλίο, χάνει πολλά απ' τη συνολική "εμπειρία".
 
Last edited:
Για να απαντήσω στο ερώτημα του νήματος, "όχι, σε καμιά περίπτωση".

Για παράδειγμα, έχουν γίνει ταινίες/σειρές ορισμένα έργα του Καζαντζάκη. Ο "Ζορμπάς" π.χ. που αποθεώθηκε ως ταινία, δεν πιάνει ούτε το 5% της αξίας που δίνει η ανάγνωση του βιβλίου. Για μένα δηλαδή κακώς έγινε ταινία διότι η αξία του "Ζορμπά" ως βιβλίο δεν στηρίζεται στην πλοκή (που είναι μάλλον συμβατική), αλλά στα διάφορα μηνύματα/φιλοσοφήματα που θέλει να περάσει στον αναγνώστη ο Καζαντζάκης και ήταν αδύνατο να μεταφερθούν στην ταινία.

Το ίδιο ισχύει και για τις περισσότερες μεταφορές στο πανί, μοιραία ο σεναριογράφος θα σταθεί στην πλοκή, η ανάλυση των χαρακτήρων δεν μπορεί να γίνει σε βάθος. Μπορεί να βγουν και ταινίες που είναι εξαιρετικές, αλλά ένα καλό βιβλίο έχει πάντα κάτι παραπάνω να προσφέρει και θα αξίζει να διαβαστεί (ακόμα κι αν έχεις δει την ταινία νωρίτερα).
 
Top