Δάνεια από "εξωτικές" γλώσσες στα Ελληνικά

[Αντέρωτας]

Ουφ, δεν κοιμοντουσαν και μαγειρευαν απαραιτητα στην ιδια κατασκευη.

 

[Αντέρωτας]

Η Κετσουα ειναι οκογενεια γλωσσων της νοτιας Αμερικης και οι περισσοτεροι την εχουμε συνδυασει με τους Ινκας. Πλεον αποτελει τοπικες διαλεκτους, μιας και στις περιοχες αυτες κυριαρχουν τα Ισπανικα. Οπως γινεται παντα ομως, λεξεις της Κετσουα χρησιμοποιηθηκαν για να περιγραψουν καινουργια πραγματα, και εγιναν διεθνεις. Ετσι λοιπον στα Ελληνικά γνωριζουμε τα:

• Κόνδορας - από το kuntur
• Πούμα - από το puma
• Λάμα - από το γιάμα (llama). Η προφορά "λάμα" στα αγγλικά και τα ελληνικά είναι προφανως απο λαθος αναγνωση του ισπανικου ll
• Κόκα (και κοκαΐνη) από το kuka
• Πόντσο - η χαρακτηριστικη κάπα που φορουν οι Μεξικάνοι στα καουμπόικα, και εν γενει οι λατινοαμερικάνοι, απο το punchu
• Κινόα - από το kinwa
• Κινίνο - από το kina, που αναφερεται στο φλοιο ενος δεντρου που χρησιμοποιουταν για φαρμακευτικούς σκοπούς. Η ορθογραφια quin- ειναι απο τα Ισπανικά.
• Άνδεις - πιθανόν από το andi που θα πει "κορυφογραμή". Μια αλλη θεωρια λεει οτι βγαινει απο το ονομα Anti Suyu που θα πει "ανατολικη περιοχη" και τους λαους των Anti
• καουτσούκ - από το k'awchu. To k' ειναι ενα "πεταχτό" κ που ακουγεται λιγο πολυ σαν κλικ (οωπς το τσ-τσ-τσ)

Spoiler

Να σημειωσω οτι η Κετσουα δεν ειναι μια γλωσσα, αλλα οικογενεια γλωσσων. Η Κετσουα αποτελειται κυριως απο τις οικογενειες Κετσουα 1 και Κετσουα 2, και η καθε μια χωριζεται σε διαφορες διαλεκτους.

Οι παραπανω λεξεις λοιπον ειναι λεξεις που βρηκα σε λεξικο, και δεν υπαρχει καποια σημειωση για το σε ποια ποικιλία ή διάλεκτο ανήκει η καθε μια. Δεν αποκλείεται ομως να αναφερονται σε μια "επισημη" ή "στάνταρ" μορφη της Κέτσουα. Λιγο πολύ οπως περιπου τα Αραβικα του πχ Ιρακ διαφερουν απο τα Αραβικά της πχ Αιγύπτου, αλλά μπορουμε να αναφερθουμε γενικα στην "Αραβικη γλωσσα".

 

[Αντέρωτας]

Οι Τουπι και οι Γκουαρανι ειναι ιθαγενεις της Βραζιλιας. Μεσω Πορτογαλέζικων, καποιες λεξεις τους ειναι διεθνεις, οπως

• κούγκαρ - Ένα είδος πούμα. Θεωρείται απο τη λεξη των Τουπι suasu που θα πει "ελάφι". suasuarana που θα πει "ζώο σαν ελάφι". Αλλη θεωρια λεει οτι βγαινει απο το Γκουαρανι guachuara
• ιαγουάρος/τζάγκουαρ - συγγενικο ζωο, από το Τουπι jaguara
• γκουαρανά - όνομα του φρούτου από τη γλώσσα Γκουαράνι
• πιράνχα - Για αυτη τη λεξη ειχαμε κανει πριν καποια χρονια θεμα εδω. Η λεξη στα ελληνικα εχει ενδιαφερον γιατί και έχει εισαχθεί λάθος προφορά (κανονικά προφ. πιράνια χωρίς νχ), αλλα και χρησιμοποιειται ο πληθυντικός τύπος ως ενικός (το πιράνχας). Η ετυμολογια δεν ειναι γνωστη, αλλα μια πιθανοτητα ειναι οτι περιεχει τη λεξη pira που στη γλωσσα των Ερε σημαινει "ψαρι" και την δανειστηκαν οι Τουπι. Απο κει και περα πιθανες ετυμολογιες ειναι pira'ya που θα πει "ψαλιδοψαρο" ή pira-sanha που θα πει "ψάρι-δόντια".

Α, τωρα που ειπα "πούμα". Κι αυτή ειναι λεξη της Κέτσουα (βλ. παραπανω)

 

[Αντέρωτας]

Και ολοκληρωνουμε το εξωτικο ταξιδι στους ιθαγενεις λαους της Αμερικης με τις τελευταιες λεξεις που βρηκα

• Μοκασίνια - Από τη λέξη mawhcasuns των Αλγονκιανών ινδιάνων ή Ποουχατάν
• Ρακούν - Απο την Αλγονκιανη λεξη arahkunem που θαπει "ξυνει με τα χερια του" (μεσω Γαλλικων)
• Τοτέμ - Απο τη λέξη ντοοντεμ, οντοοντέμαν =φυλή στη γλωσσα των Οτζίμπουε
• τόμαχοκ - ταμαχάακ (τεμαχ = κόβω, -ακάν = εργαλείο) στη γλώσσα Ποουχατάν
• σινούκ - Το όνομα του χωριού τσ'ινούκ οπου αναπτύχθηκε μια διάλεκτος εμπορίου
• πόντσο - απο τη λέξη για το μάλλινο ύφασμα "πόνθο" της γλώσσα Μαπουντουνγκούν

 

[Καλικάντζαρος]

Πασατεμπος = pasa tempo Λατινικα(περασμα του χρονου)

''Φαε κανα πασατεμπο να περασει η ωρα..!''

 

[Αντέρωτας]

Βλεπω σε ενα λεξικο οτι ο πασατεμπος προερχεται συγκεκριμενα απο τα Ιταλικα και τα Γαλλικα.

Ομως οπως λεω στην αρχικη μου αναρτηση, αυτο το νηματιο ειναι αφιερωμενο σε "εξωτικα" δανεια, δηλ. απο μακρυνές ή σπάνιες γλωσσες για τις οποιες ο περισσοτερος κοσμος δεν ξερει τιποτα, παροτι οι λεξεις ειναι πασιγνωστες. ))

 

[Μεταλλαγμένη]

Απίστευτα ενδιαφέρον νήμα Αντέρωτα

Είχα διαβάσει παλιότερα ότι και η λέξη ζάχαρη προέρχεται από τα σανσκριτικά και συγκεκριμένα από την λέξη sarkara, που σημαίνει χαλίκι, λόγω της μορφής της.

 

[Αντέρωτας]

Να' σαι καλα ))

Κοιταξα σε λεξικο και ειδα οτι οντως το σακχαρον προερχεται απο τα Σανσκριτικα, μεσω μαλιστα της γλωσσας Πάλι. Δεν ειχα υποψη μου αυτη τη γλωσσα, ουτε μπορω να φανταστω ποια περίοδο οι Α. Ελληνες ειχαν επαφες με τους ομιλητες της.

 

[Μπου Ραντλι]

@ Αντέρωτα, προφανώς από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Γνωρίζουμε πως ο Μακεδόνας βασιλιάς είχε μαζί του μεγάλο αριθμό επιστημόνων (από μαθηματικούς μέχρι ζωολόγους) ώστε να συγκεντρώνουν πολύτιμες πληροφορίες για τα πάντα, ακόμη και τις ονομασίες των νέων ειδών και προιόντων.

Για 3 περίπου αιώνες επιπλέον, είχαμε τα ελληνικά κράτη της Βακτρίας και της Ινδίας (ως το 30 π.Χ.), που δέχτηκαν πολλές επιρροές από τον ινδικό τρόπο ζωής.

 

[Αντέρωτας]

Τατουάζ: απο τη λεξη tatau (δουλεμένο) της γλώσσα Σαμόα
Ταμπού: απο την Πολυνησιακη λεξη tapu (απαγορευμενο, ιερό κλπ)
Παρεό: απο την Ταϊτινή λέξη paareu
Ουκελέλε: απο τη Χαβανέζικη λέξη 'ukulele που σημαινει "ψειρα που πηδάει"

Και απο το μαγικό κόσμο των ζώων
Κανγκουρό: απο τη γλωσσα Guugu Yimidhirr, οπου το ζωο ονομαζεται gangurru
Κοάλα: απο τη γλώσσα Εόρα, οπου το ζώο ονομάζεται gula
Ουρακοτάνγκος: απο τις μαλαισιανές και ινδονησιακές λέξεις orang (άνθρωπος) + hutan (δάσος). Στις εν λόγω γλώσσες, ο όρος Orang-utan αναφέρεαι σε "άνθρωπο του δάσους" και όχι σε πιθήκους.
Χιμπαντζής: λεξη που προερχεται απο καποια Αφρικανικη γλωσσα της οικογενειας Μπαντού (όπως η Σουαχίλι). Πρβ. kivili-chimpenze της γλωσσας Tshiluba που αναφερεται σε πιθηκο, αλλα και γελοιο ανθρωπο.

Spoiler

Ενδιαφέρον έχει εδώ οτι το ch- που προφέρεται τς, εδώ εκλαμβανεται σαν λατινικό chi, και ελληνοποιείται ως χι!!

 

[Μάρω]

χαλλούμι, απο τα Αραβικά της Αιγύπτου, που με τη σειρά τους απο την Κοπτική λέξη ϨΑΛΩΜ. Στη Wikipedia διαβασα οτι ο τυπος αυτου του τυριου υπηρχε στην αρχαία Αίγυπτο.

Η λέξη σαλόμ νομίζω σημαίνει ΅ειρήνη΅ στα αραβικα. Πώς άραγε συνδέεται η ειρήνη με το τυρί?
Από άποψη γευσης είναι κάπως ήπιο έως άνευρο...άσε που έχει και πολλά λιπαρά !!!

 

[Αντέρωτας]

Ισως δεν το εγραψα καθαρα. Η λεξη ϨΑΛΩΜ ειναι Κοπτικη, οχι Αραβική. Στα Αραβικά (της Αιγύπτου) η λέξη ειναι χaluum (حلوم). Οπως γραφει παραπανω, το πρώτο Κοπτικό γράμμα Ϩ, ειναι δασεία, και οχι το γραμμα S, αρα η ομοιοτητα με τη λεξη σαλόμ είναι απλη συμπτωση

(Αν μου επιτρεπεις μια διορθωση, σαλόμ ειναι Εβραϊκή λέξη, στα Αραβικά ειναι σαλάαμ)

 

[Μάρω]

Ευχαριστώ για τη διόρθωση.
Δε γνωρίζω καμμία από τις 2 γλώσσες, γι¨αυτό και μου ακούγονται παρόμοια!

 

[Αντέρωτας]

Ευχαριστώ για τη διόρθωση.
Δε γνωρίζω καμμία από τις 2 γλώσσες, γι¨αυτό και μου ακούγονται παρόμοια!

Αναφερεσαι στο σαλόμ και στο σαλαάμ; Ειναι παρομοιες, αλλα αυτο δεν ειναι τυχαιο, αφου σχετίζονται και σημαινουν τα ίδια πράγματα (απ' όσο ξερω "ολότητα, ασφάλεια, ειρήνη") καθοτι και οι δυο γλωσσες ειναι συγγενεις.

Ενα πιο "κοντινο" παραδειγμα οπου ισχυει το ιδιο πραγμα, με τις ευρωπαικες λεξεις για την "ειρηνη" μεταξυ συγγενικως γλωσσων: Ισπ. paz και Ιταλ. pace, αφου οι δυο γλωσσες συγγενευουν μεσω Λατινικων (οπου η "ειρήνη" ηταν pax)

 

[Μάρω]

Πάντως έχει ενδιαφέρον και από μία άλλη οπτική να το δει κανείς.
Δηλαδή ότι η λέξη αυτή σαλόμ/σαλάαμ (Εβραικά-Αραβικά) χρησιμοποιείται και ως χαιρετισμός αντίστοιχος του ημετέρου¨ειρήνη υμίν¨, πράγμα που δε γνωρίζω αν υπάρχει εξίσου και στις λατινογενείς γλώσσες. Το pax είναι το αντίθετο του πολέμου.

 

[Αντέρωτας]

Νομίζω οτι το δικο μας "ειρήνη υμίν" δεν είναι δικό μας, αλλά το πήραμε απο τα Εβραϊκά αφου το εχω υποψη μου μονο στο Ευαγγελιο.

Επισης δε θα ελεγα οτι το χρησιμοποιουμε για χαιρετισμο

 

[Αντέρωτας]

]Ντομάτα - απο το Αζτ. τομάτλ

Στο trivia της εκπομπής του Πετρετζίκη σημερα ανεφερε οτι στη γλώσσα των Αζτέκων η λέξη ήταν τομάτι (με ι στο τελος). Προφανως ειδαν tomatl και περασαν το -l για -i, αφου ειναι πολυ παραξενο μια λεξη να τελειωνει σε -τλ.

Ειπαν επισης οτι η λεξη σημαινει "σαρκωδες φρουτο".

 

[Αντέρωτας]

Λοιπόν, αυτές που αποκαλούμε Κελτικές γλώσσες προέρχονται απο τις γλώσες που μιλουσαν οι αρχαιοι Κελτες. Πλεον εχουν μεινει λιγες, που απο οσο ξερω περιοριζονται στη δυτικη Ευρωπη. Ενω ειναι ευρωπαικές γλώσσες, και έχουν και μακρινή συγγενεια με τα Ελληνικα, υπαρχει μια εξωτικότητα, αφου ειναι καπως σπανιο καποιος Ελληνας να ερθει σε επαφη με καποια απο αυτες, ενω σε γραμματική και δομή είναι αρκετά διαφορετικές απο τα Αγγλογαλλογερμανοιταλοισπανικά που ξερουμε όλοι. Πάντως, οι Ελληνες ειχαν ιστορικες επαφες με τους Κελτες, ενω πολλες κελτικες λεξεις περασαν στα Αγγλικά και τα Γαλλικα.

Αυτές τις λέξεις εντόπισα, μα τον Τουτατή

• βαλές, βασσάλος: Λατινικά vassallus, απο μια κελτική λέξη wassos "νεαρός, ακόλουθος"
• βάρδος: απο όσο ξέρω, αυτή η λέξη δεν μας έρχεται απο τα Αγγλικά, αλλά από τα Αρχαία Ελληνικά, κατευθείαν απο μια αρχαία Κελτική γλώσσα οπου ηταν bardos. Η αγγλική λέξη bard παλι, ερχεται κατευθειαν μαλλον απο τα Ουαλλικά και τα Κορνικα.
• δρυΐδης: Όπως και το λατινικό druida, αποδίδει το αρχαίο Κελτικό ονομα αυτων των ανθρώπων, που πιθανόν σημαίνει "ο γνώστης της δρυός". Η αρχική λέξη εμφανίζεται στα Ιρλ. drui και στα Ουαλλικά derwydd (ντερουίδ)
• κάρρο: Λατινικά carrum, που προέχεται απο το Γαλατικό karros
  (η ιταλική λέξη καρικατούρα επίσης σχετίζεται με το κάρο)
• κρέμα: Λατινικά cramum, απο τα Γαλατικά
• λίμερικ: από την περιοχή Limerick της Ιρλανδίας (Luimneach, Λίμνιεχ)
• μενίρ: αρχαιολογικός όρος που ξέρουμε κλά από τον Αστερίξ, αν και η ελληνική λέξη αποδίδει τη γαλλική προφορά. Από τα Βρετανικά maen+hir που θα πει "ψηλή πέτρα".
• μπάσκετ: στα αγγλικά σημαίνει "καλάθι", που προέρχεται απο μια βρετανική λέξη
• μπάτζετ: αυτή η αγγλική λέξη προέρχεται απο τα Γαλλικά και τη λατινική λέξη bulga, την οποία πήραν απο τη Γαλατική λέξη bulga.
• μπέρμπον: Η προέλευση αυτού του ουισκιού και του ονόματός του είναι άγνωστη, αλλά το σίγουρο είναι από το όνομα μιας περιοχής ή επιθέτου Bourbon. Η αρχική προέλευση του ονόματος είναι η γαλλική πόλη αι δυναστεία Bourbon που περιέχει το όνομα του κελτικου θεού Borvo, προστάτη των πηγών.
• μπιζού: Βρετανικά bizou που θα πει "δαχτυλίδι"
• μποϊκοτάζ: από τον Charles Boycott.
• μπρίο: Ισπανικά brio, από το Γαλατικό brigos που θα πει "δύναμη".
• μπρόκολο: πιθανόν από τα Ιταλικά και το Λατινικό broccus, που προέρχεται απο μια Γαλατική λέξη
• ντολμέν: αρχαιολογικός όρος που μάλλον οι περισσότεροι έχουμε δει μόνο στον Αστεριξ. Από τις Βρετανικές λέξεις taol+maen και σημαίνει "πέτρινο τραπέζι".
• ουίσκι: Ιρλανδικά uisce beatha (ούισε μπέαχα) που σημαίνει "νερό της ζωής". Για την ακρίβεια ουίσκι σημαίνει "νερό" (όπως βότκα σημαίνει "νεράκι" στα Ρωσσικά)
• πινγκουίνος: από τα αγγλικά ή τα γαλλικά, που πιθανόν βγαίνει απο τα Ουαλλικά pen gwynn που θα πει "άσπρο κεφάλι".
• σλόγκαν: Ιρλανδικά sluagh-ghairm που σημαίνει "πολεμική ιαχή"
• χούλιγκαν, χουλιγκανισμός: από το επίθετο της ιρλανδικής οικογένειας O'Houlihan (Ιρλανδικά: ό hUallachάin)

 

[Στιλλ ιλλ]

Παντα νομιζα οτι το φαλαφελ ηταν καποιου ειδους σαντουιτς !!!! Τωρα εμαθα και την ριζα της λεξης

 

[Αντέρωτας]

Πραγματι, τα φελαφελ αποτελουν συνηθως γεμιση σε σαντουιτς, το οποιο συνηθως ονομαζεται ετσι