Για να σ' ακούσω να το λες!

[Πεταλούδα]

Όσο διαβάζω όλες αυτές τις λέξεις, σκέφτομαι: "μα το χαλασμένο τηλέφωνο παίζουμε";

Μερικές από αυτές τις έλεγα λάθος, ελπίζω τώρα να καταφέρω να τις ξαναμάθω!

 

[Διας]

έξυπνος είναι αυτός που μαθαίνει από τα λάθη του.
χαζός αυτός που δεν μαθαίνει από αυτά.
αλλά σοφός είναι αυτός που μαθαίνει από τα λάθη των άλλων.

 

[Γλωσσολάγνος]

Να προσθέσω άλλο ένα: υποδιέστερος αντί υποδεέστερος. Πολύ συχνά το ακούω, και ενίοτε το βλέπω γραπτό.

 

[Μήτις]

δε ξέρω αν αναφέρθηκε και το απαθανατίζω (και όχι αποθανατίζω που λέει και η αδελφή μου)
Πάντως έχω μερικές ενστάσεις για κάποιες από τις λέξεις που αναφέρετε και που έχουν γίνει κομμάτι του καθημερινού λόγου. Οι γλωσσολόγοι της σχολής Μπαμπινιώτη πάντα μας έλεγαν πως αν μια λέξη χρησιμοποιείται συστηματικά, ακόμα κι αν ο σχηματισμός της είναι λάθος, θεωρείται σωστή και περιλαμβάνεται στο λεξιλόγιο. Εγώ είμαι λατινίστρια βέβαια, ας μας δώσει τα φώτα του και ο λάγνος :p

 

[Πεταλούδα]

Πρόσφατα αντί για την λέξη διαλεύκανση, έγραψα διελεύκανση. Το γκούγκλαρα και είδα ότι βγάζει αρκετά αποτελέσματα και η διελεύκανση, ενδεικτικά ένα εδώ, στον τίτλο (αν και μέσα στο άρθρο την αναγράφει σωστά).

 

[Λευτέρης Λ]

Πολύ καλό το νήμα
Να μερικά που θυμήθηκα, μάλλον κωμικά:

υπερωρία και όχι περιωρία (σπάνιο, αλλά προσωπικά το έχω ακούσει πάμπολλες φορές)
υπηρεσία και όχι υπερεσία (εξοργιστικό όταν το ακους απο ανθρώπους που κάθονται πίσω απο γραφεία ή μιλάνε στην τηλεόραση)
διαιτητής και όχι διατητής


...και το κερασάκι, απο γραπτά δημοσιογράφου πριν πολλά χρόνια:
ήντουσαν (!) αντί για...ήταν

 

[Κατερίνα Π]

Αυτό το οποίο ακούω να μπερδεύουν πολύ συχνά είναι οι αμυγδαλές με τις αμυγδαλιές! ( με πονάνε οι αμυγδαλιές μου.. )

 

[Αλίκη]

Αχχχχχχ αυτο το νημα θα μου ηταν εκπληκτικα χρησιμο προπερσι που ειχα μαθημα στη σχολη ελληνικη γλωσσα κ ειχαμε καθε φορα ως ασκηση λαθη στη χρηση της γλωσσας απο την καθημερινοτητα!!!!!! Τελος παντων! Η καθηγητρια μας, που ηταν γλωσσολογος, μας ελεγε αυτο που διαβασα κ εδω καπου, οτι αν κατι καθιερωνεται στην καθομιλουμενη απο πολλους τοτε δεν θεωρειται λαθος. Κ καπως ετσι το νοτιο "μου" και το βορειο "με" ειναι και τα δυο το ιδιο σωστα.

 

[Χρηστος Αλεξανδριδης]

• -ακατονόμαστος όχι ακατανόμαστος
• -παλιρρoϊκός όχι παλιρροιακός
• -τίθενται (γ' πληθ.) όχι τίθονται

Χα! Αυτά τα τρία τα έκανα λάθος.

Κι επίσης, σε αυτό εδώ το σάιτ που χαζεύω κατά καιρούς, διαπίστωσα ότι κάνω και τα παρακάτω λάθη:

ανενημέρωτος και όχι ανημέρωτος
καταχώριση (σε φακέλους) και όχι καταχώρηση
κοινοτοπία, κοινότοπος και όχι κοινοτυπία, κοινότυπος
κομπλιμέντο και όχι κοπλιμέντο
υπερωκεάνιο και όχι υπερωκειάνιο
υποθηκοφυλακείο κι όχι υποθηκοφυλάκιο
αυτοκινητικό δυστύχημα και όχι αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Αλλά αυτοκινητιστικοί αγώνες.

 

[Φαροφύλακας]

έχω ισχυρότατες επιφυλάξεις όπως π.χ. στα ακόλουθα:

καταχώριση (σε φακέλους)και όχι καταχώρηση

αυτό πάει πακέτο με το ότι θα λες και καταχωρίζω αντί για καταχωρώ. Η σχετική άποψη ανήκει στον Μπαμπινιώτη και είναι κανονιστική. Ο Μπαμπινιώτης παρατηρεί, και πολύ σωστά, πως τα ρ. με β΄ συνθετικό το -χωρώ έχουν να κάνουν με κίνηση (π.χ. αποχωρώ, αναχωρώ κτλ.) ενώ τα -χωρίζω με το να βάζεις πράγματα σε τάξη (π.χ. διαχωρίζω, ξεχωρίζω) κι έτσι θα έπρεπε να λέμε καταχωρίζω κι όχι καταχωρώ. Από όσο ξέρω, όμως, η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν έχει βρει κοινή αποδοχή από την γλωσσολογική κοινότητα. Το θέμα είναι ότι η γλώσσα έχει τον τελευταίο λόγο κι η ίδια είναι εξορισμού γεμάτη εξαιρέσεις.

Θεωρώ πως καί τα δύο είναι σωστά και προσωπικά λέω καταχωρώ και γράφω καταχώρηση. Είναι ενδιαφέρον, πάντως, πως τελευταία ο κόσμος αυτορρυθμίζεται βάσει της απήχησης που έχει το συγκεκριμένο "λάθος" οπότε διόλου απίθανο σε 100 χρόνια να είναι κυρίαρχοι οι τύποι καταχωρίζω/καταχώριση.

κοινοτοπία, κοινότοπος και όχι κοινοτυπία, κοινότυπος

Προσωπικά έλεγα κι ακόμα λέω κοινοτυπία. Είναι σχετικό π.χ. ως προς την πρωτοτυπία και θα εμπιστευτώ κι εδώ περισσότερο την ίδια την γλώσσα από την όποια ακαδημαϊκή ρύθμιση. (Έχουμε, πάντως, και σχετικό νήμα)

κομπλιμέντο και όχι κοπλιμέντο

Εδώ, η γλώσσα έχει μαλακώσει μια λέξη ώστε να είναι καί πιο κοντά στην ελληνική προφορά αλλά καί πιο κοντά στην ξένη αφού στις δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες δεν προφέρουν μπλ (bl) αλλά μ-πλ (mpl), το οποίο στα Ελληνικά δεν γίνεται να αποδοθεί γραπτώς. Όμως η "λαθοθηρία" ζητάει από εμάς να πάμε κόντρα στην γλώσσα και το γλωσσικό μας αισθητήριο και να αυτορυθμιστούμε να λέμε αυτό το σκληρό σύμπλεγμα "μπλ" εκεί που δεν υπάρχει ούτε στα Ελληνικά αλλά ούτε και στην γλώσσα που μας δάνεισε την λέξη.

υποθηκοφυλακείο κι όχι υποθηκοφυλάκιο

Ούτε καν πταίσμα, δεν θεωρώ τις ανορθογραφίες των -ειο -ιο. Απλά περιμένω τον μέγα ευεργέτη που θα εξομαλύνει την ορθογραφία σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις.

Το ότι κάποιοι έχουν ένα έντονο ενδιαφέρον για την "λαθροθηρία", δεν σημαίνει πως εμείς θα πρέπει να παίρνουμε τον λόγο τους αβασάνιστα σαν ευαγγέλιο.

Επίσης, σκέφτομαι πως ίσως κάποια μέρα πάψουμε να βλέπουμε το δέντρο και δούμε το δάσος.

 

[Χρηστος Αλεξανδριδης]

Φάρε, ευχαριστώ πάρα πολύ που μου τα εξηγείς τόσο αναλυτικά! Πραγματικά πάντως, αυτό το κομπλιμέντο, δεν μου κάθεται με τίποτα.

Αν δε βαριέσαι, μπορείς να μου πεις ποια απ'τα παραπάνω είναι σίγουρα λάθος για να τα μάθω;

 

[Φαροφύλακας]

Φίλε Χρήστο, δεν είμαι κανας ειδήμονας. Από το λίγο που ασχολήθηκα με την γλώσσα κατάλαβα α) πως άλλοι θα στα πουν έτσι, άλλοι αλλιώς και κυρίως β) πρέπει να δείχνουμε περισσότερη εμπιστοσύνη στην απλή όμορφη καθημερινή γλώσσα που μιλάμε.



Πάντως, μιας και το ζητάς, ίσως κάποια στιγμή καταθέσω και σε άλλα σημεία την προσωπική μου άποψη.

 

[Χρηστος Αλεξανδριδης]

Ναι, ναι, να την καταθέσεις.

 

[Αντέρωτας]

Για το κοπλιμέντο, σκέφτομαι οτι ίσως πήραμε τη λέξη απο τα Γαλλικά, όπως πολλές άλλες λατινογενείς. Στα Γαλλικά τα m και n προφέρονται πολύ απαλά και έρρινα στο τέλος της συλλαβης. Το compliment λοιπον προφέρεται κο(ν)πλεμά(ν). Ενώ η ορθογραφία με μπ ειναι ετυμολογικά σωστή, η Γαλλική προφορά ίσως ειναι η εξήγηση γιατί το μ ίσως δεν πέρασε στα Ελληνικά.

Τώρα θα πείτε, οκ, αν ακολουθησαμε τη γαλλική προφορά, γιατί δε λέμε "κοπλεμάντο";

 

[Αντέρωτας]

Α, παντως απο αυτα που λεει ο Φαρος, αναρωτιεμαι αν ειναι αυτος ο λογος που λεμε "παρεπιπτόντως" αντί του πιο σωστου "παρεμπιπτόντως".

 

[Διατσέντα]

Αντέρωτα, σε χαιρετώ και διορθώνω με αγάπη; παρεμπιπτόντως κι όχι παρεμπιπτώντως...

 

[Αντέρωτας]

Αιφχαρηστό, τα δειωρθοσα

 

[Διατσέντα]

Αχ, ναι τώρα το μάτι μου ισοίχασσσσσε....

 

[Ασημενια]

το χειμώνα, για την αποφυγή ιώσεων, πρέπει να αποφεύγουμε τον συγχρωτισμό σε κλειστούς χώρους και όχι τον συχνωτισμό όπως εγώ άκουγα και έλεγα (λόγω, φυσικά, των πολλών χνώτων )

 

[Αντέρωτας]

Γενικως ομως υπαρχει σαν λεξη ο συχνωτισμος;