Γιατί διαβάζουμε και γιατί μας αρέσει ένα βιβλίο ενώ όχι κάποιο άλλο

[Μοιραία]

Διαβάζω ένα βιβλίο, για το οποίο έχω διαβάσει εδώ μέσα αρκετά καλές κριτικές. Δε μου αρέσει μέχρι τώρα αλλά θα το ολοκληρώσω και θα τοποθετηθώ μετά. Αναρωτιόμουν λοιπόν, τι είναι αυτό που καθορίζει αν σε έναν άνθρωπο θα αρέσει ένα βιβλίο ενώ σε κάποιον άλλο όχι.
Δεν θα «έπρεπε» ίσως τα πράγματα σε ότι αφορά το βιβλίο να ήταν πιο αντικειμενικά;
Θα είχε ενδιαφέρον να γίνει ίσως μια έρευνα. Να υπήρχε ένα μεγάλο δείγμα ανθρώπων, ίδιας πάνω κάτω ηλικίας, κοινωνικο- οικονομικής τάξης, οι οποίοι θα διάβαζαν το ίδιο βιβλίο, παραθέτοντας στο τέλος τις εντυπώσεις τους.
Κάποτε αρνιόμουν πεισματικά να αφήσω ένα βιβλίο στη μέση , ακόμη κι αν δεν μου άρεσε. Όταν μεγάλωσα και είδα πως καιρό δεν έχω πολύ και τα βιβλία είναι άπειρα, άρχισα να μου το επιτρέπω που και που.
Κι ενώ σκεφτόμουν όλα αυτά από το χάραμα γιατί δουλειά δεν είχα, πέφτω πάνω στην εξής παρατήρηση του Χρόνη Μίσσιου από το βιβλίο του Χαμογέλα ρε τι σου ζητάνε κι αξίζει ίσως να τη μεταφέρω.

…Βλέπεις, εμείς δεν είχαμε εκπαιδευτεί να διαβάζουμε ό,τι γούσταραν οι άλλοι. Εμείς επειδή μάθαμε να διαβάζουμε λεύτεροι, δηλαδή για πάρτη μας, χωρίς σκοπιμότητα που λένε, διαβάζαμε ότι μας γοήτευε, μας συγκινούσε, διότι μόνο μέσα απ τη συγκίνηση και τη γοητεία που σου δίνει ένα κείμενο ή ένα βιβλίο μπορείς να αποκτήσεις και την ουσιαστική γνώση, εκείνη που αναπτύσσει όλα τα ανθρώπινα στοιχεία σου, γνώση, ευαισθησία, φαντασία, που σε απελευθερώνει…

 

[Μανταλενα]

αν δε κανω λαθος, βλεπω δυο διαφορετικα ερωτηματα. ενα στον τιτλο κ ενα στο κειμενο σου. εννοω οτι στον τιτλο φερνεις ''αντιμετωπα'' τα βιβλια ενω στο κειμενο τους αναγνωστες.
θα απαντησω λιγο γενικα καθως ειναι κ σαββατο κ ειμαι στο γραφειο κατι που με κανει να μην ειμαι κ στα φορτε μου.. η προσωπικοτητα του καθενος, τα γουστα , η εκαστοτε διαθεση, η χρονικη στιγμη που το διαβαζει, το τι θα ''πει'' το καθε βιβλιο στον καθεναν μας ειναι στοιχεια που θα το κανουν αρεστο ή μη στον αναγνωστη. κοινως δε νομιζω οτι θα επρεπε να ειναι πιο αντικειμενικα τα πραγματα στο θεμα βιβλιο.
για τους ιδιους λογους ενα πινακας ''μιλαει'' σε καποιον ή οχι, ενας δισκος μουσικης ,ενα μνημειο κλπ. φυσικα υπαρχουν κ τεχνικα στοιχεια αλλα ουτε που θελω να μιλησω τωρα γι αυτα.

 

[Χρυσηίδα]

Μα η τέχνη είναι θέμα αισθητικής, προσωπικού γούστου δηλαδή. Ποτέ δεν μου δημιουργήθηκαν ερωτήματα του τύπου "γιατί δε μου αρέσει ένα βιβλίο, ένα ποίημα, ένα τραγούδι, ένας πίνακας κλπ". Ίσα ίσα που όταν δεν μου αρέσει κάτι που είναι αποδεκτό από τον περισσότερο κόσμο, δεν έχω πρόβλημα να το πω. Το ότι δεν αρέσει σε μένα, βέβαια, δεν το κάνει κατώτερο μπροστά σε κάποιο που μου αρέσει. Απλώς δε με αγγίζει.

Ίσως, ένα ενδιαφέρον ερώτημα να είναι το πώς διαμορφώνεται η αισθητική μας.

 

[Αλίκη]

Πολλές φορές βλέπουμε διαφορές και σε ένα μόνο άτομο: στον εαυτό μας.

Όταν πρωτοδιάβασα Τζέιν Όστεν πριν από 6 χρόνια, είχα βαρεθεί του θανατά, και από τότε όποτε έβλεπα βιβλίο της στα ράφια γυρνούσα αλλού το κεφάλι κι έλεγα στις φίλες μου ότι η Όστεν δε διαβάζεται!! Πέρυσι ξανάπιασα στα χέρια μου το μισοδιαβασμένο "Περηφάνια και Προκατάληψη" και πλέον κυνηγάω παρόμοια βιβλία, παρόμοιες ιστορίες, ακόμα και παρόμοιες σειρές και ταινίες! Μου άρεσε το βιβλίο αυτό και το γενικότερο στυλ της Όστεν, που ό,τι άλλο παρόμοιο κι αν διαβάσω νιώθω ότι δεν τη φτάνει!

Οπότε νομίζω ότι εκτός από τα γούστα των ανθρώπων γενικά, διαφέρουν και τα γούστα του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά, ανάλογα προφανώς με το σκεπτικό της κάθε ηλικίας και ίσως και το περιβάλλον του.

Εσύ Μοιραία ποιο κλασσικό βρήκες υπερεκτιμημένο, αν επιτρέπεται;

 

[Ίζι]

Θεωρώ κάποια δείγματα της κλασικής λογοτεχνίας υπερεκτιμημένα. Απλά δεν είναι καθώς πρέπει να το λέμε αυτό. Θεωρούνται ορόσημα και πάει τέλειωσε. Το θεωρούμε δεδομένο αυτό. Δεν είναι δεδομένο. Θεωρώ πως η καλή λογοτεχνία πάει χέρι χέρι με την εποχή της, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν διαχρονικά αναγνώσματα.

Με τα περισσότερα κλασικά βαριέμαι. Πρέπει να έχω πολύ συγκεκριμένη διάθεση για να πιάσω κλασικό έργο. Υπερεκτιμημένα δεν ξέρω αν είναι (σίγουρα έχουν πολλά να μας πουν) όμως ορισμένα, κυρίως κάποια ρομαντικά, μου φαίνεται ότι δεν διαφέρουν και πολύ από τα σημερινά γυναικεία αναγνώσματα που κάποιοι κράζουν (μερικά απ' τα τελευταία έχει τύχει να απολαύσω, και γενικά δεν απορρίπτω κανένα είδος).
Γενικά συμφωνώ με όσα είπε η Χρυσηίδα.
Βέβαια μερικές φορές απορώ πώς γίνεται κάτι που συγκλονίζει τόσο πολύ εμένα να μην αγγίζει καθόλου κάποιον άλλον.

 

[Πολυξενη]

Έχω αδυναμία στους κλασσικούς. Διάβασα αρκετους σύγχρονους συγγραφείς, Έλληνες και ξένους, στα 15 χρόνια που είμαι μέλος στη βιβλιοθήκη, αλλά όταν ήθελα να χαθώ μέσα σε ένα βιβλίο προτιμούσα ένα Ρώσο η Άγγλο συγγραφέα. Βλέποντας τι διαβάζουν οι φίλες σκέφτομαι πως οι επιλογές μας είναι μόνο θέμα γούστου, δεν έχουν να κάνουν με την ηλικία, την οικονομική ή κοινωνική θέση. Ποτέ δεν διαβάζω ένα βιβλίο γιατι "πρέπει", αν δε μου πει κάτι από την αρχή άντε να δώσω μια ευκαιρία σε άλλες 30 σελίδες πριν το αφήσω οριστικά.
Η έρευνα που θέλεις Μοιραία μπορεί να γίνει (πολύ χαλαρά βέβαια και όχι με ακρίβεια στατιστικής, αλλά δεν εμπιστεύομαι πολύ τη στατιστική) αν παρατηρήσεις τον σχολιασμό στις συναναγνώσεις. Διαφορετικοί άνθρωποι διαβάζουν το ίδιο βιβλίο και εξηγούν γιατί τους αρέσει ή γιατί το απορρίπτουν.

 

[Μήτις]

Για τον ίδιο λόγο που δε μας αρέσουν οι ίδιες ταινίες, η ίδια μουσική, τα ίδια ρούχα, οι ίδιοι άντρες/ γυναίκες, οι ίδιες γεύσεις... Ευτυχώς είμαστε όλοι διαφορετικοί!

 

[Επίδοξος Συγγραφέας]

Συχνά αναρωτιέμαι τι γνώμη θα είχε κάποιος αν διάβαζε βιβλία των ιερών τεράτων της λογοτεχνίας, χωρίς όμως να ξέρει από ποιον έχουν γραφτεί. Νομίζω, θα ήταν μια αληθινή γνώμη, ξεγυμνωνμένη από ντροπές και υποχρεώσεις που έχουν καλλιεργηθεί από τον τύπο, τους γύρω μας κλπ.

 

[Αλίκη]

Συχνά αναρωτιέμαι τι γνώμη θα είχε κάποιος αν διάβαζε βιβλία των ιερών τεράτων της λογοτεχνίας, χωρίς όμως να ξέρει από ποιον έχουν γραφτεί. Νομίζω, θα ήταν μια αληθινή γνώμη, ξεγυμνωνμένη από ντροπές και υποχρεώσεις που έχουν καλλιεργηθεί από τον τύπο, τους γύρω μας κλπ.

Πολύ ωραία ιδέα!! Είχα δει κάτι χθες από ένα αγγλικό βιβλιοπωλείο, που λέγεται "Blind date with a book". Ο τίτλος και ο συγγραφέας είναι κρυμμένα, και το μόνο που έχει στο εξώφυλλο είναι η πλοκή ή το είδος του βιβλίου. Να και η σχετική εικόνα:

Πιστεύω η ιδέα είναι πολύ έξυπνη και θα ήθελα πολύ να πάρω μέρος σε κάτι τέτοιο (σκεφτόμουν χθες πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι τέτοιο εδώ μέσα, αλλά δεν έβρισκα κάτι...). Ειδικά για μένα που πολλές φορές νιώθω προκατειλημμένη απέναντι σε βιβλία και συγγραφείς, κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ καλό!!

 

[Ελτζ]

Eχω πιασει πολλες φορες τον εαυτο μου , να διαβαζω ενα βιβλιο,επειδη καποιοι εχουν την καλυτερη γνωμη για αυτο,επειδη ειναι το πρωτο σε πωλησεις ή επειδη ειναι κλασσικο αριστουργημα.Μπορει πολλα απο αυτα εμενα να μην μου αρεσαν καθολου,αλλα ντρεπομουν να το πω,γιατι θα με θεωρουσαν ''καπως''Τελικα ,αποφασισα να ειμαι ο εαυτος μου,και να διαβαζω ενα βιβλιο γιατι μου αρεσει εμενα,με εκφραζει και με ξεκουραζει,ασχετα απο το πως το βλεπουν οι αλλοι!!!!

 

[Αλίκη]

Χμχμμμ κάνω την εξής σκέψη. Επειδή κρίνοντας από τη φωτογραφία αυτού του βιβλιοπωλείου, φαίνεται σαν απλώς να είναι τυλιγμένο το βιβλίο ώστε να μη φαίνεται ο τίτλος και όχι να είναι εξ' ολοκλήρου και για πάντα κρυμμένο το εξώφυλλο (άλλωστε και σε κάθε σελίδα πολύ πιθανόν να γράφει τον τίτλο ή το όνομα και ίσως να υπάρχει και κάποιο εισαγωγικό σημείωμα για τον συγγραφέα). Συνεπώς σκέφτηκα πως μπορούμε να κάνουμε κάτι τέτοιο με τον εξής τρόπο:

Σε ένα νέο νήμα να γράψει ο καθένας για ένα βιβλίο την περίληψη (του οπισθόφυλου) χωρίς τίτλους και ονόματα. Για κάποιο βιβλίο που του αρέσει. Μετά μπορούμε όλοι να διαβάσουμε τις περιλήψεις, χωρίς να δώσουμε σπόιλερ αν καταλάβουμε για ποιο βιβλίο πρόκειται, και όποιος ενδιαφέρεται πχ για την περίληψη που έγραψα εγώ, να μου στείλει ένα πμ και να του πω τον τίτλο του βιβλίου που του τράβηξε την προσοχή. Αλλά να παίξουμε τίμια, και αν κάποια περίληψη μας τράβηξε την προσοχή να το διαβάσουμε το βιβλίο!

Πώς σας φαίνεται σαν ιδέα; Μοιάζει μου φαίνεται με την ιδέα του Ιαβέρη για το "Διάβασε το αγαπημένο μου βιβλίο", αλλά σκέφτηκα ότι δεν χρειάζεται ντε και καλά να είναι το αγαπημένο μας βιβλίο σ' αυτή την περίπτωση, μπορεί να είναι απλά κάποιο που μας άρεσε και θεωρούμε παρεξηγημένο από τον κόσμο.

 

[Πολύνιους]

Εμένα μ' αρέσει η ιδέα.

 

[Δικηγόρος]

Οι περιλήψεις είναι φτιαγμένες για να μας αρέσουν. Εμένα μ΄αρέσουν όλες πάντως!

 

[Πολυξενη]

Ωραία η ιδέα σου Αλίκη

 

[Ενδοσπόριος]

Κι ενώ σκεφτόμουν όλα αυτά από το χάραμα γιατί δουλειά δεν είχα, πέφτω πάνω στην εξής παρατήρηση του Χρόνη Μίσσιου από το βιβλίο του Χαμογέλα ρε τι σου ζητάνε κι αξίζει ίσως να τη μεταφέρω.

Φανταστικό βιβλίο πραγματικά!!! Και το λέω χωρίς να έχω κανένα απολύτως πολιτικό χρώμα.

Για τον ίδιο λόγο που δε μας αρέσουν οι ίδιες ταινίες, η ίδια μουσική, τα ίδια ρούχα, οι ίδιοι άντρες/ γυναίκες, οι ίδιες γεύσεις... Ευτυχώς είμαστε όλοι διαφορετικοί!

ΕΥΤΥΧΩΣ!

 

[Κόρτο Μαλτέζε]

Είμαι και εγώ της άποψης ότι δεν υπάρχει το απόλυτο έργο τέχνης (με την έννοια ενός έργου τέχνης - οποιασδήποτε τέχνης - που να αρέσει στον ίδιο βαθμό σε όλους). Το τι μου αρέσει στη λογοτεχνία και το τι όχι έχει να κάνει με το γούστο μου, τις εμπειρίες μου (τόσο αυτά που έχω ζήσει, όσο και αυτά που έχω διαβάσει), τις ιδέες μου, την ηλικία μου και τη στιγμή (και φυσικά από δεκάδες άλλους απροσδιόριστους παράγοντες).

Δεν έχω πρόβλημα να παραδεχτώ ότι κάτι δεν μου άρεσε, ακόμα και αν γενικά θεωρείται αξιόλογο (αν και πρέπει να ομολογήσω ότι θα προβληματιστώ περισσότερο πριν απορρίψω ένα μυθιστόρημα πχ του Φ. Ντοστογιέφσκι παρά ένα του Ε.Ρ. Μπάροους ).

Ακόμα δεν ντρέπομαι να πω ότι έχω περάσει ευχάριστα διαβάζοντας "παραλογοτεχνία" ενώ κάποια κλασικά με έκαναν να βαρεθώ (φυσικά παραδέχομαι α. ότι αν κάτι δεν μου αρέσει δεν σημαίνει ότι είναι αυτοδίκαια κακό, β. Τα περισσότερα "κλασικά' δεν είναι τυχαία κλασικά, γ. Τα είδη που θεωρούνται παραλογοτεχνία - αστυνομικό, φαντασία, τρόμου - αν και έχουν κάποια "διαμάντια", έχουν και απίστευτες ποσότητες σαβούρας)

Τέλος συχνά έχω αναθεωρήσει σχετικά με βιβλία που αρχικά τα μίσησα αλλά αργότερα επανεξέτασα την άποψή μου για αυτά. Παράδειγμά το Η ζωή εν τάφω του Μυριβήλη, που αρχικά στο γυμνάσιο το παράτησα στις πρώτες 50 σελίδες αλλά (20 χρόνια μετά ) το διάβασα όλο, με ενθουσίασε και σήμερα το θεωρώ από τα 2-3 αγαπημένα μου βιβλία ελληνικής λογοτεχνίας. Ακόμα όταν έχω να κάνω με έναν συγγραφέα που θεωρώ σημαντικό ακόμα και αν δεν μου αρέσει το πρώτο βιβλίο του που θα διαβάσω θα του δώσω άλλη μια ευκαιρία. Παράδειγμα η πρώτη μου επαφή με τον Χεμιγουέι ήταν το Ο γέρος και η θάλασσα, το οποίο στην αρχή δεν μου άρεσε καθόλου. Αργότερα το ξαναδιάβασα σε άλλη έκδοση και είπα εντάξει δεν είναι και χάλα (αλλά δεν το λάτρεψα όμως). Μερικά χρόνια αργότερα διάβασα και το Για ποιον χτυπά η καμπάνα και με ενθουσίασε (ίσως να βοήθησε ότι το διάβασα λίγο μετά από την επιστροφή μου από ταξίδι στην Ισπανία)

Αυτά και συγνώμη που σας κούρασα...

 

[Ίζι]

γ. Τα είδη που θεωρούνται παραλογοτεχνία - αστυνομικό, φαντασία, τρόμου - αν και έχουν κάποια "διαμάντια", έχουν και απίστευτες ποσότητες σαβούρας)

Σχετικά με το αν υπάρχει ή όχι παραλογοτεχνία είχαμε κάνει μια ενδιαφέρουσα συζήτηση εδώ. Έτυχε τώρα να αναφέρεις τα τρία αγαπημένα μου λογοτεχνικά είδη. Πραγματικά έχουν διαμάντια και σαβούρες - αν και ο διαχωρισμός συνήθως είναι υποκειμενικός, αφού η σαβούρα κάποιου είναι συχνά το διαμάντι κάποιου άλλου. Πέρα απ' αυτό, ποιο είναι το λογοτεχνικό είδος που έχει μόνο ή κυρίως διαμάντια;

 

[Κόρτο Μαλτέζε]

Συμφωνώ μαζί σου. Άλλωστε και ο χρόνος "καθοσιώνει" το λογοτεχνικό έργο (κανείς δεν νομίζω ότι θα ονόμαζε παραλογοτεχνία σήμερα τον Δουμά, τον Ντίκενς ή τον Βερν, παρόλο που ήταν κατά κάποιο τρόπο μπεστ-σελεριστες της εποχής τους )

 

[Φαίη]

Νομίζω πως τα κριτήρια για να μας αρέσει ένα βιβλίο ή όχι δεν είναι ποτέ τα ίδια ακόμα και για τον ίδιο άνθρωπο.
Στο goodreads π.χ. βιβλία που έχω διαβάσει πριν πολλά χρόνια τα βαθμολογώ με βάση την αίσθηση που μού άφησαν τότε. Εάν διάβαζα κάτι από αυτά τώρα πιθανόν να μού φαινόταν καλύτερα ή χειρότερα.
Τα βιώματα μας αλλάζουν με τα χρόνια, όπως και οι αντιλήψεις μας για τον κόσμο, τους ανθρώπους, τις σχέσεις. Ακόμα και το πώς βλέπουμε τον ίδιο μας τον εαυτό αλλάζει με τον καιρό. Όλα αυτά νομίζω παίζουν τον ρόλο τους και ως προς το θέμα που συζητάμε.
Σημαντικός παράγοντας αποτελεί σίγουρα η ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου. Και φυσικά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τη διάθεση που έχουμε κάθε φορά όταν πιάνουμε στα χέρια μας ένα βιβλίο.
Τέλος, πολύ σημαντικό θεωρώ το τι έχει διαβάσει κανείς γενικότερα στη ζωή του. Εάν εγώ, για παράδειγμα, έχω διαβάσει έως τώρα μόνο Κοέλιο (τον αναφέρω τυχαία) και καταπιαστώ ξαφνικά με τον Κάφκα (τυχαία κι αυτόν τον αναφέρω) δεν νομίζω πως θα μπορέσω να τον εκτιμήσω και ιδιαίτερα γιατί θα νιώσω να μού καίγεται ο εγκέφαλος από την υπερπροσπάθεια για να τον παρακολουθήσω....!

 

[Φαντινα]

Διαβάζω ένα βιβλίο, για το οποίο έχω διαβάσει εδώ μέσα αρκετά καλές κριτικές. Δε μου αρέσει μέχρι τώρα αλλά θα το ολοκληρώσω και θα τοποθετηθώ μετά. Αναρωτιόμουν λοιπόν, τι είναι αυτό που καθορίζει αν σε έναν άνθρωπο θα αρέσει ένα βιβλίο ενώ σε κάποιον άλλο όχι.
Δεν θα «έπρεπε» ίσως τα πράγματα σε ότι αφορά το βιβλίο να ήταν πιο αντικειμενικά;
Θα είχε ενδιαφέρον να γίνει ίσως μια έρευνα. Να υπήρχε ένα μεγάλο δείγμα ανθρώπων, ίδιας πάνω κάτω ηλικίας, κοινωνικο- οικονομικής τάξης, οι οποίοι θα διάβαζαν το ίδιο βιβλίο, παραθέτοντας στο τέλος τις εντυπώσεις τους.
Κάποτε αρνιόμουν πεισματικά να αφήσω ένα βιβλίο στη μέση , ακόμη κι αν δεν μου άρεσε. Όταν μεγάλωσα και είδα πως καιρό δεν έχω πολύ και τα βιβλία είναι άπειρα, άρχισα να μου το επιτρέπω που και που.
Κι ενώ σκεφτόμουν όλα αυτά από το χάραμα γιατί δουλειά δεν είχα, πέφτω πάνω στην εξής παρατήρηση του Χρόνη Μίσσιου από το βιβλίο του Χαμογέλα ρε τι σου ζητάνε κι αξίζει ίσως να τη μεταφέρω.

…Βλέπεις, εμείς δεν είχαμε εκπαιδευτεί να διαβάζουμε ό,τι γούσταραν οι άλλοι. Εμείς επειδή μάθαμε να διαβάζουμε λεύτεροι, δηλαδή για πάρτη μας, χωρίς σκοπιμότητα που λένε, διαβάζαμε ότι μας γοήτευε, μας συγκινούσε, διότι μόνο μέσα απ τη συγκίνηση και τη γοητεία που σου δίνει ένα κείμενο ή ένα βιβλίο μπορείς να αποκτήσεις και την ουσιαστική γνώση, εκείνη που αναπτύσσει όλα τα ανθρώπινα στοιχεία σου, γνώση, ευαισθησία, φαντασία, που σε απελευθερώνει…

Ποσο μα ποσο φωτισμενο πλασμα αυτος ο Μισσιος!!!Τι κριμα που τον ανακαλυψα αργα και δεν μπορεσα να τον συναντησω ποτε...

Τεσπα,επι του θεματος νομιζω ειναι πολυπλοκη η απαντηση.
Σιγουρα υπαρχουν αντικειμενικα κριτηρια αξιολογησης ως ενα βαθμο,τα οποια ποικιλουν και ως προς το ειδος.Αλλες προσδοκιες εχουμε απο ενα ιστορικο εργο,αλλες απο ενα μυθιστορημα.
.Πολυ προχειρα,αξια δινει η δυνατοτητα ενος εργου να εγειρει συναισθηματα,οπως η συμπονια/αλληλεγγυη/αγωνια για την εκβαση,
η δυνατοτητα να αφυπνιζει κοινωνικα,να στρεφει τον ανθρωπο σε ιδανικα οπως η ειρηνη,η φιλαλληλια και η κοινωνικη δικαιοσυνη,η δημοκρατια,η αγαπη στη φυση,η αληθεια.
Αλλο στοιχειο που προσθετει στην αξια ενος λογοτεχνικου εργου ειναι η παραστατικοτητα,η διεισδυτικοτητα στην ανθρωπινη ψυχολογια μεσω καλοδομημενων χαρακτηρων,που η δραση τους να τεκμηριωνεται απο την ψυχολογια τους,η πρωτοτυπια ,η δημιουργια προβληματισμων και επειτα ο γλωσσικος πλουτος,η εικονοπλαστικη δεινοτητα κλπ.

Οι προτιμησεις ομως παντα θα ποικιλουν οσο και οι ανθρωποι.

Πιστευω οτι πρωτευοντα ρολο σε αυτες διαδραματιζει το ψυχολογικο φορτιο/δυναμικο του καθενος και καπως λιγοτερο η νοημοσυνη,η το γνωσιολογικο υποβαθρο του.ΑΝ εχω φοβια με τον καρκινο πχ η εχω βιωσει τη φρικη του στο στενο μου περιβαλλον ισως να με φορισει αρνητικα η Πτερυγα Καρκινοπαθων του Σολτζενιτσιν,ασχετα απο την αισθητικη της αξια...Αντιθετως ,ενας τρυφερος ψυχισμος η αποστερημενος απο συναισθηματα μπορει να βρισκει καταφυγιο σε βιβλια που προτασσουν τρυφερες σχεσεις,συναισθηματα.Προσωπικα ,αυτη η τρυφεροτητα σε συνδυασμο με τον κοινωνικο προσανατολισμο με κερδισε καθολικα στον Ουγκω και τελευταια κ στο Λουντεμη κλπ.Αλλος μπορει να μην αντεχει αυτο το ομιχλωδες και σκοτεινο του ΕΝΤΓΚΑΡ ΑΛΑΝ ΠΟΕ,γιατι επιζητει πιο φωτεινα και αισιοδοξα ερεθισματα...Αλλος μπορει να βρισκει τον Ελυτη φλυαρο η πιο αναλαφρο και απο την απιθανη εικονοπλασια κ το εκτυφλωτικο Φως του Ελυτη,να προτιμα το σκωπτικο υφος του Καρυωτακη κλπ...

Αλλος αποφασιστικος παραγοντας ειναι φυσικα ο πολιτικος προσανατολισμος του αναγνωστη.Δυσκολευομαι να φανταστω εναν εκ πεποιθησεως μιλιταριστη να ελκεται απο τα αντιπολεμικα και συναισθηματικα εργα του Λουντεμη και του Ρεμαρκ η την κοινωνικη ποιηση του Λειβαδιτη και του Βρεττακου...
Δυσκολευομαι να φανταστω εναν εκ πεποιθησεως ΟΝΝΕΔιτη να απολαμβανει το ΧΡΟΝΝΗ ΜΙΣΣΙΟ η το ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟ ΓΙΟ ΜΟΥ της αγωνιστριας ΕΛΛΗΣ ΠΑΠΠΑ...
Δυσκολα καποιος που αγαπα την πολυτελη ζωη θα κατσει να διαβασει τους ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΗΣ ΑΒΥΣΣΟΥ μια κοινωνικη καταγγελια του ΛΟΝΤΟΝ για την εξαθλιωμενη φτωχολογια στις φτωχοσυνοικες του Λονδινου.Επιπλεον εχω συναντησει πολλους ακραιφνεις αθεους να αντιμετωπιζουν-ας το πω "ψυχρα" τα εργα του Ουγκο ,οπου το χριστιανικο μηνυμα ειναι διαχυτο.

Αλλος μπορει να μην αγαπα τα πολλα λογια και να βαριεται εκτεταμενες περιγραφες,οπως του ΟΥΓΚΟ πχ.Να θελει κατι πιο ενδοσκοπικο οπως Ο ΛΥΚΟΣ ΤΗΣ ΣΤΕΠΠΑΣ.

Χωρις βεβαιως τιποτα να ειναι θεσφατο-συζηταμε μοναχα για τις ροπες.Δεν ξερω αν απαντησα στη λογικη της ερωτησης σου...