Όμηρος

[Χίμαιρα]

Ομήρου Ιλιάδα και Οδύσσεια
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Σε μετάφραση Γεωργίου Ψυχουντάκη, σε άψογη Κρητική διάλεκτο

Διαφορετικό, ευανάγνωστο, σου δίνει την εντύπωση πως διαβάζεις το πρωτότυπο με τη μουσικότητά του.
Το συνιστώ - σε όσους αντέχουν τα Κρητικά φυσικά!

 

[Φαροφύλακας]

Το συνιστώ - σε όσους αντέχουν τα Κρητικά φυσικά!

δύσκολα, φίλη Χίμαιρα..! πολύ δύσκολα!

 

[Γλωσσολάγνος]

Τση γλώσσας τα γυρίσματα...

Ομήρου Ιλιάδα και Οδύσσεια
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Σε μετάφραση Γεωργίου Ψυχουντάκη, σε άψογη Κρητική διάλεκτο

Το συνιστώ - σε όσους αντέχουν τα Κρητικά φυσικά!

Απίστευτο... είναι ακριβώς ο τύπος μεταφράσεων που λατρεύω! Αυτές που σέβονται δηλαδή τη μουσικότητα, όπως έγραψες, του πρωτοτύπου.
Η κρητική διάλεκτος ήταν από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά ιδιώματα του 17ου αιώνα, αλλά δεν διευκρινίζεις αν ο Ψυχουντάκης χρησιμοποιεί την διάλεκτο της Κρητικής Αναγέννησης ή τη σημερινή. Μήπως μπορείς να μας διαφωτίσεις;

Αν πρόκειται για την αναγεννησιακή, αύριο κιόλας το έχω αγοράσει!!!

 

[Χίμαιρα]

Αν πρόκειται για την αναγεννησιακή, αύριο κιόλας το έχω αγοράσει!!!

Θα βοηθούσε, πιστεύω, να παραθέσω από το ίδιο το βιβλίο:

Η μετάφραση της Ιλιάδας από τον Γ. Ψυχουντάκη ολοκληρώνει, έπειτα από τη μετάφραση της Οδύσσειας που εξέδωσε το 1979, την απόδοση του ελληνικού έπους το οποίο αποτελεί το αριστούργημα της παγκόσμιας ποίησης όλων των εποχών. Η μετάφραση αυτή είναι η μόνη που διατηρεί την άνεση και τη μαγεία του ομηρικού λόγου. εδώ δεν μιλεί ένας λόγιος μεταφραστής, αλλά ο απλός άνθρωπος που διατηρεί ακέραιο το γλωσσικό ένστικτό του και αναδημιουργεί το ομηρικό έπος όπως το ένιωσε και το αφομοίωσε. Μια μετάφραση με ακρίβεια και ευγένεια, όπου ο κρητικός λόγος του Κορνάρου, η μαντινάδα και το ριζίτικο δένουν με τον ομηρικό λόγο, και η ρίμα όχι μόνο δεν νοθεύει το κείμενο, αλλά το πλουτίζει, διατηρώντας το ποιητικό στοιχείο, την ψυχή του ομηρικού πρωτοτύπου.

Τραγούδα το θυμό, θεά, του γόνου του Πηλέα,
τον ερημοκατάρατο, που μπήκε τ' Αχιλλέα,
που μύρια τσ' Αχαιούς κακά τους φόρτωσεν ομάδι
και πού 'πεψε πολλές ψυχές λεβέντικες στον Άδη
ηρώων, και παράδωκεν αυτούς στους σκύλους λεία
κι όλων των όρνιων, κι η βουλή τελέστηκε του Δία
ως τ' όρισεν, απ' την αρχή που μπήκε ο γιος τ' Ατρέα
σ' έχθρητα με τον ξακουστό, το θείον Αχιλλέα.

Μικρό δείγμα, ελπίζω να βοηθάει.

 

[Γλωσσολάγνος]

Σ' ευχαριστώ πολύ για τον κόπο σου, το δείγμα είναι επαρκές. Ψαγμένη δουλειά ο κος. Ψυχουντάκης, και σίγουρα με πολύ μεράκι! Δεν παίρνω όρκο, αλλά φαίνεται να χρησιμοποιεί όντως τη διάλεκτο του 17ου αιώνα (π.χ. οι λέξεις ομάδι και έχθρητα υπάρχουν στον Κορνάρο, αλλά δεν ξέρω αν χρησιμοποιούνται σήμερα).

 

[Φιλόσοφος]

Πολύ καλή δουλειά στην μετάφραση, αν κρίνω από το δείγμα.
Προτείνω επίσης και την κλασσική πλέον μετάφραση του Καζαντζάκη - Κακριδή.
Ο Όμηρος είναι από τους αγαπημένους μου συγραφείς και από τους πιο δύσκολους στην μετάφραση λόγω της αρχαϊκής γλώσσας που χρησιμοποιεί. Κάπου είχα διαβάσει ότι κάποιες λέξεις του Ομήρου δεν γνωρίζουμε τί σημαίνουν.
Αυτό και μόνο δείχνει τί δυσκολίες συναντά ο επίδοξος μεταφραστής του.

 

[Ο Τρίτος Φάουστ]

Έχω διαβάσει αρκετές μεταφράσεις του Ομήρου, μεταξύ των άλλων του Μαρωνίτη, του Σιδερή και του Κακριδή -Καζαντζάκη. Έως τώρα, θεωρώ ότι πιο κοντά σε εμένα και στο ύφος που θέλω να έχει η Οδύσσεια ήταν η τελευταία. Βεβαια, η συγκεκριμένη μετάφραση αποτελεί σε μεγάλο βαθμό έργο του Κακριδή, καθώς ο Καζαντζάκης νομίζω έκανε μόνο την αρχική μετάφραση και έπειτα πέθανε. Τη δουλειά αυτή ολοκλήρωσε ο Κακριδής. Αυτό το παρατηρούμε αν συγκρίνουμε την Οδύσσεια με την Ιλιάδα πάλι των δύο αυτών αντρών. Εκεί η συμμετοχή του Καζαντζάκη είναι μεγαλύτερη και το έργο, τουλάχιστον από πλευράς γλώσσας, είναι αρκετά διαφορετικό

 

[Εκδικητής]

Ρωτάω εδώ και όχι στο άλλο θέμα για την Ιλιάδα, καθώς θέλω να ρωτήσω και για την Οδύσσεια.

Η μετάφραση της Οδύσσειας από τον Σιδέρη πόσο καλή είναι; αν δεν είναι καλή, ποια μετάφραση προτείνετε;
Ποια έμμετρη μετάφραση της Ιλιάδας θα προτείνατε;

 

[Απόλλων Θηρευτής]

Εγώ έχω διαβάσει αυτή, από την οποία ενθουσιάστηκα. Δεν έχει ακροβασίες ή νεολογισμούς και δεν προσπαθεί να δημοτικίσει ανεξέλεγκτα.

 

[Εκδικητής]

Είναι σίγουρα έμμετρη αυτή; γιατί έχω και εγώ την Ιλιάδα από μετάφραση της Όλγας Κομνηνού-Κακριδή, αλλά είναι πεζή, όχι έμμετρη. Μήπως έχει κάνει δύο μεταφράσεις;

 

[Πολύτλας Οδυσσεύς]

Απόλλωνα αυτή η μετάφραση δεν μου αρέσει πολύ (η αγαπημένη μου είναι ακόμα Καζαντζάκη-Κακριδή).
Επιτρέψτε μου να βάλω τους πρώτους 60 στίχους από την ραψωδία Π από τη μετάφραση που αναφέρει ο Απόλλων.

(στ. 1) Αυτοί έτσι πολεμούσαν γύρω στο καράβι με το όμορφο κατάστρωμα· στο μεταξύ ο Πάτροκλος ήρθε και στάθηκε κοντά στον Αχιλλέα, τον κυβερνήτη του στρατού, χύνοντας δάκρυα ζεστά σα βρύση με μαύρο νερό, που από απότομο ψηλό βράχο χύνει τα σκοτεινά νερά. Κι ο γρήγορος στα πόδια θείος Αχιλλέας τον λυπήθηκε, καθώς τον είδε, και μιλώντας του είπε φτερωτά λόγια: «Γιατί είσαι γεμάτος δάκρυα, Πάτροκλε, σαν μικρό κοριτσάκι που τρέχει πίσω από τη μητέρα του και της γυρεύει να το πάρει αγκαλιά πιάνοντάς την από το φόρεμα και την εμποδίζει, (στ. 10) μ' όλο που εκείνη είναι βιαστική, και την κοιτάζει γεμάτο δάκρυα, ως που να το πάρει στην αγκαλιά; Μ' αυτό μοιάζεις, Πάτροκλε, και χύνεις απαλό δάκρυ. Έχεις να πεις τίποτε στους Μυρμιδόνες ή σε μένα τον ίδιο; Ή μήπως άκουσες κάποιαν είδηση από τη Φθία εσύ μονάχος; Λένε πως ζει ακόμα ο Μενοίτιος, ο γιος του Άκτορα, ζει κι ο γιος του Αιακού, ο Πηλέας, ανάμεσα στους Μυρμιδόνες, που γι' αυτούς τους δυο αλήθεια πολύ θα λυπόμασταν αν πέθαιναν. Ή μήπως θρηνολογάς για τους Αργείους, γιατί χάνονται στα βαθιά καράβια από την ίδια τους την έπαρση; Πες μου το, μην το κρύβεις μέσα σου, για να το ξέρουμε και οι δυο». (στ. 20) Τότε βαριαστενάζοντας του είπες, αρματομάχε Πάτροκλε: «Αχιλλέα, γιε του Πηλέα, εσύ που είσαι ο πιο αντρειωμένος απ' όλους τους Αχαιούς, μη θυμώνεις, γιατί είναι μεγάλη η πίκρα που έχει πλακώσει τους Αχαιούς. Όλοι εκείνοι, που ήταν ως τώρα οι πιο γενναίοι στη μάχη, κείτονται στα καράβια χτυπημένοι από κοντά ή μακριά. Είναι χτυπημένος από μακριά ο γιος του Τυδέα, ο δυνατός Διομήδης, από κοντά ο ένδοξος για το δόρυ του Οδυσσέας και ο Αγαμέμνονας· από μακριά ο Ευρύπυλος στο μηρό, από σαΐτα. Αυτούς τους νοιάζονται γιατροί που ξέρουν πολλά φάρμακα γιατρεύοντας τις πληγές τους. Εσύ όμως, Αχιλλέα, είσαι αλύγιστος. Ποτέ να (στ. 30) μη με πιάσει εμένα τέτοιος θυμός, σαν αυτόν που κρατάς εσύ μέσα σου, εσύ που δείχνεις τη δύναμή σου στο κακό. Ποιος άλλος απ' αυτούς που θα γεννηθούν πιο ύστερα θα δει καλό από σένα, αν εσύ τώρα δεν διώξεις από τους Αργείους το φοβερό χαμό; Άσπλαχνε! Πατέρας σου εξάπαντος δεν ήταν ο αρματομάχος Πηλέας, ούτε η Θέτιδα μάνα σου· εσένα σε γέννησε η λαμπερή θάλασσα και τα απόγκρεμα βράχια, γιατί είναι δίχως έλεος η καρδιά σου. Αν πάλι θέλεις να ξεφύγεις κάποια προφητεία θεού που έχεις μέσα στο νου σου και που τυχόν σου την είπε από το Δία η σεβάσμια μάνα σου, στείλε τουλάχιστον εμένα γρήγορα και δώσε μου μαζί και τον άλλο στρατό των Μυρμιδόνων, μήπως μπορέσω και γίνω φως στους Δαναούς. Δώσε μου και τα (στ. 40) δικά σου όπλα να τα φορέσω στους ώμους, μήπως οι Τρώες, καθώς θα με πάρουν για σένα, τραβηχτούν από τον πόλεμο, και πάρουν την ανάσα τους οι πολεμικοί γιοι των Αχαιών, που βασανίζονται. Λίγο μόνο να ξανασάνει κανείς στον πόλεμο, του φτάνει. Ξεκούραστοι όπως είμαστε, θα μπορέσουμε εύκολα να σπρώξουμε πίσω προς την πόλη από τα πλοία και τις σκηνές ανθρώπους κουρασμένους από τη μάχη». Έτσι μίλησε παρακαλώντας ο πολύ άμυαλος· γιατί του μελλόταν να γυρέψει για τον ίδιο τον εαυτό του τον κακό θάνατο και το χαμό.Πολύ συχυσμένος τότε του αποκρίθηκε ο γρήγορος στα πόδια Αχιλλέας: «Αλίμονο μου, διογέννητε Πάτροκλε, τι είναι αυτό που είπες; Ούτε καμιά προφητεία θεού ξέρω και νοιάζομαι γι' αυτή, ούτε (στ. 50) μου είπε τίποτα από το Δία η σεβάσμια μητέρα μου· αυτός όμως ο φοβερός καημός μου σφίγγει την καρδιά και την ψυχή, όταν κάποιος άνθρωπος θέλει να ζημιώσει τον όμοιό του και να του πάρει πίσω το τιμητικό δώρο, γιατί έχει πιο μεγάλη δύναμη. Αυτό είναι βαρύς καημός για μένα, γιατί έχω τραβήξει τόσα βάσανα. Την κοπέλα που οι Αχαιοί μου την ξεχώρισαν για τιμητικό δώρο και που με το δικό μου το δόρυ την απόχτησα κυριεύοντας την καλοτειχισμένη πολιτεία τους, αυτήν μου την πήρε πίσω μέσ' από τα χέρια μου ο βασιλιάς Αγαμέμνονας, ο γιος του Ατρέα, σαν να ήμουν κανένας τιποτένιος ξωμερίτης. Όμως αυτά ας τα αφήσουμε· έγιναν που (στ. 60) έγιναν·

Πηγή: σχολικό βιβλίο

 

[Εκδικητής]

Απόλλωνα αυτή η μετάφραση δεν μου αρέσει πολύ (η αγαπημένη μου είναι ακόμα Καζαντζάκη-Κακριδή).

Άρα να φανταστώ ότι εσύ προτείνεις την μετάφραση του Καζαντζάκη-Κακριδή. Έχω ακούσει και εγώ καλά λόγια για αυτή τη μετάφραση, αλλά ήθελα να διαβάσω γνώμες και από 'δω μέσα.

 

[Πολύτλας Οδυσσεύς]

Προτείνω Καζαντζάκη-Κακριδή γιατί την διαβάζεις και νομίζεις ότι το στόμα σου πάλλεται από μια μουσικότητα.

« Του Ατρέα βλαστάρια κι αποδέλοιποι καλαντρειωμένοι Αργίτες,
σε σας οι θεοί που ζουν στον Όλυμπο να δώσουν να πατήστε
του Πρίαμου το καστρί, με το καλό να γύρτε στην πατρίδα'
λυτρώστε όμως κι εμέ την κόρη μου, την ξαγορά δεχτείτε
κι ευλαβηθείτε τον Απόλλωνα το μακροσαγιτάρη.»
Οι Αργίτες οι άλλοι ευτύς με μια φωνή να σεβαστούν έκραξαν
το λειτουργό, και τα περίλαμπρα ν᾿ αποδεχτούνε δώρα·
όμως του Ατρείδη του Αγαμέμνονα δεν άρεσε η βουλή τους,
μον᾿ τον κακόδιωχνε, και του 'ριχνε βαριά φοβέρα ακόμα:
«Το νου σου, εγώ μη σ᾿ έβρω, γέροντα, στα βαθουλά καράβια,
για τώρα εδώ να κοντοστέκεσαι για να διαγέρνεις πάλε,
μη ουδέ ραβδί κι ουδέ και στέφανα του Φοίβου σε γλιτώσουν.
Δε λευτερώνω εγώ την κόρη σου, πριν μου γεράσει πρώτα
στο Άργος, μακριά από την πατρίδα της, στο αρχοντικό μου μέσα,
στον αργαλειό τη μέρα, ταίρι μου τη νύχτα στο κρεβάτι.
Μον᾿ τράβα, μη μου ανάβεις τα αίματα, γερός αv θες να φύγεις.»
Α 17-32

 

[Εκδικητής]

Προτείνω Καζαντζάκη-Κακριδή γιατί την διαβάζεις και νομίζεις ότι το στόμα σου πάλλεται από μια μουσικότητα.

Ενδιαφέρον. Μου φαίνεται πως αν δεν ακούσω πολλά άλλα θετικά σχόλια για κάποια άλλη μετάφραση, θα προτιμήσω αυτή. Έχει κανείς γνώμη για την μετάφραση της Οδύσσειας του Σιδέρη; επίσης, να ρωτήσω και κάτι άλλο. Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια είναι γραμμένες σε 17σύλλαβο;

 

[Πολύτλας Οδυσσεύς]

Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια είναι γραμμένες σε 17σύλλαβο;

Το μέτρο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας είναι ο δακτυλικός εξάμετρος στίχος. Βάση του είναι ο δακτυλικός πους, δηλαδή μια μονάδα που αποτελείται από μία μακρόχρονη συλλαβή και δύο βραχύχρονες (που μπορεί να αντικατασταθούν από μία μακρόχρονη). Ο κάθε στίχος απαρτίζεται από έξι πόδες. Οι πέντε πρώτοι είναι δάκτυλοι και ο έκτος αποτελείται από δύο συλλαβές, την πρώτη υποχρεωτικά μακρόχρονη και τη δεύτερη αδιάφορη. Συνολικά ένας δακτυλικός στίχος μπορεί να αποτελείται από δώδεκα έως δεκαεπτά συλλαβές. Υπάρχει μια ισχυρή νοηματική παύση περίπου στο μέσον του στίχου, καθώς και άλλες μικρότερες που χωρίζουν τον στίχο έως και σε τέσσερις μικρές νοηματικές ενότητες

Πηγή: Βικιπαίδεια

Σε δεκαεφτασύλλαβο στίχο είναι η μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή

 

[Εκδικητής]

Πηγή: Βικιπαίδεια

Σε δεκαεφτασύλλαβο στίχο είναι η μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή

Ναι, έτσι είναι. Δεν κατάλαβα κάτι όμως. Η παράθεση σου λέει ότι συνολικά ένας δακτυλικός στίχος μπορεί να αποτελείται από δώδεκα έως δεκαεπτά συλλαβές. Αυτό όμως αναιρεί αυτό που λέει πριν, καθώς 5 δάκτυλοι μας κάνει 15 συλλαβές συν τις δύο συλλαβές του έκτου δάκτυλου μας κάνει 17 συλλαβές. Πού τις βρήκε ας πούμε τις 12 συλλαβές;

 

[Ο Τρίτος Φάουστ]

Ρωτάω εδώ και όχι στο άλλο θέμα για την Ιλιάδα, καθώς θέλω να ρωτήσω και για την Οδύσσεια.

Η μετάφραση της Οδύσσειας από τον Σιδέρη πόσο καλή είναι; αν δεν είναι καλή, ποια μετάφραση προτείνετε;
Ποια έμμετρη μετάφραση της Ιλιάδας θα προτείνατε;

Μια από τις καλύτερες μεταφράσεις θεωρείται αυτή του Μαρωνίτη. Εγώ προσωπικά προτιμώ αυτή του Καζαντζάκη - Κακριδή

 

[Νουρμπανού]

Θα βοηθούσε, πιστεύω, να παραθέσω από το ίδιο το βιβλίο:

Η μετάφραση της Ιλιάδας από τον Γ. Ψυχουντάκη ολοκληρώνει, έπειτα από τη μετάφραση της Οδύσσειας που εξέδωσε το 1979, την απόδοση του ελληνικού έπους το οποίο αποτελεί το αριστούργημα της παγκόσμιας ποίησης όλων των εποχών. Η μετάφραση αυτή είναι η μόνη που διατηρεί την άνεση και τη μαγεία του ομηρικού λόγου. εδώ δεν μιλεί ένας λόγιος μεταφραστής, αλλά ο απλός άνθρωπος που διατηρεί ακέραιο το γλωσσικό ένστικτό του και αναδημιουργεί το ομηρικό έπος όπως το ένιωσε και το αφομοίωσε. Μια μετάφραση με ακρίβεια και ευγένεια, όπου ο κρητικός λόγος του Κορνάρου, η μαντινάδα και το ριζίτικο δένουν με τον ομηρικό λόγο, και η ρίμα όχι μόνο δεν νοθεύει το κείμενο, αλλά το πλουτίζει, διατηρώντας το ποιητικό στοιχείο, την ψυχή του ομηρικού πρωτοτύπου.

Τραγούδα το θυμό, θεά, του γόνου του Πηλέα,
τον ερημοκατάρατο, που μπήκε τ' Αχιλλέα,
που μύρια τσ' Αχαιούς κακά τους φόρτωσεν ομάδι
και πού 'πεψε πολλές ψυχές λεβέντικες στον Άδη
ηρώων, και παράδωκεν αυτούς στους σκύλους λεία
κι όλων των όρνιων, κι η βουλή τελέστηκε του Δία
ως τ' όρισεν, απ' την αρχή που μπήκε ο γιος τ' Ατρέα
σ' έχθρητα με τον ξακουστό, το θείον Αχιλλέα.

Μικρό δείγμα, ελπίζω να βοηθάει.

Καταπληκτική η συγκεκριμένη μετάφραση, πόσο ζωντανός λόγος!

Προσωπικά, προτιμώ την μετάφραση του Δ. Ν. Μαρωνίτη, ιδίως της Οδύσσειας.

 

[Φοίβη]

Έψαχνα πολύ καιρό να βρω σε ποιον ανήκει η μετάφραση της Οδύσσειας, που ξεκινά (αυτό μόνο θυμόμουνα):

«Τον άντρα τον πολύτροπο πες μου, θεά, που χρόνια
παράδερνε, σαν πάτησε της Τροίας τ’ άγιο κάστρο,
κι ανθρώπων γνώρισε πολλών τους τόπους και τη γνώμη
κι έπαθε πλήθος συμφορές στα πέλαγα ζητώντας
πώς στην πατρίδα του άβλαβος να πάει με τους συντρόφους……..»

τελικά με πολύ ψάξιμο βρήκα ότι είναι του Ζήσιμου Σιδέρη. Εμένα αυτή η μετάφραση, πώς να το πω; μου αρέσει πιο πολύ από όσες έχουν κατά καιρούς πέσει στα χέρια μου και τελικά τις παράτησα. Μου φαίνεται ότι «κυλάει» καλύτερα!

 

[Νικολέτα Μποντιόλη]

τελικά με πολύ ψάξιμο βρήκα ότι είναι του Ζήσιμου Σιδέρη. Εμένα αυτή η μετάφραση, πώς να το πω; μου αρέσει πιο πολύ από όσες έχουν κατά καιρούς πέσει στα χέρια μου και τελικά τις παράτησα. Μου φαίνεται ότι «κυλάει» καλύτερα!

Κι εγώ την λατρεύω )